فیزیوتراپی حیطه ای از دانش پزشکی است که هدف آن پیشگیری از بیماری ها، درمان، توانبخشی و ارتقاء سطح سلامت و بهبود کیفیت زندگی افراد است. خوشبختانه در کشور ما دانش و مهارت متخصصین این حوزه، همگام با سایر حوزه های علوم پزشکی در مسیر رشد و تکامل بوده و در حال حاضر خدمات فیزیوتراپی، به عنوان جزئی لاینفک از پروسه‌ی درمان بسیاری از بیماری ها، توسط متخصصین توانمند این حوزه انجام و زنجیره‌ی بازیابی سلامت بیماران را تکمیل می کند. دکتر حسین نگهبان عضو هیات علمی(استاد تمام) و مدیر گروه آموزشی رشته فیزیوتراپی دانشکده علوم پیراپزشکی و توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، از جمله‌ی همین متخصصین توانمند و باتجربه است که با پیشینه‌ی کاری 16 ساله در عرصه های مختلف آموزش، پژوهش و درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد، خدمات شایان توجهی را به مجموعه بزرگ علوم پزشکی مشهد و عرصه‌ی نظام سلامت کشور ارائه نموده است. در این گفتگو، فرصتی یافتیم تا ضمن آشنایی بیشتر با دکتر حسین نگهبان، در خصوص فعالیت ها و خدمات ارزشمند ایشان در حوزه های مختلف دانشگاه علوم پزشکی مشهد، توضیحات بیشتری را بشنویم:
وبدا: ضمن سپاس از حضور شما در این گفتگو، لطفا بیوگرافی مختصری از خود برای مخاطبان این گفتگو عنوان بفرمایید؟
من دکتر حسین نگهبان هستم، متولد 1357 در شهرستان تربت حیدریه، عضو هیات علمی(استاد تمام) و مدیر گروه آموزشی رشته فیزیوتراپی دانشکده علوم پیراپزشکی و توانبخشی مشهد و حدود 16 سال است که در حوزه های مختلف دانشگاه علوم پزشکی مشهد فعالیت می کنم.
وبدا: در خصوص مسیر علمی خود در دوران تحصیل در دانشگاه و اینکه تا چه مقطعی پیش رفتید توضیح بفرمایید؟
من در کنکور سراسری سال 1375 در رشته فیزیوتراپی دانشگاه علوم پزشکی ایران در تهران پذیرفته شدم و پس از چهار سال تحصیل، بلافاصله برای مقطع ارشد اقدام کردم که این بار هم در دانشگاه علوم پزشکی ایران در تهران پذیرفته شدم و نهایتاً مقطع دکترای تخصصی (PhD) را در دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه دادم و در سال 1387 فارغ التحصیل شدم.
با توجه به اینکه در آن زمان دانشجویان دکترای تخصصی بورسیه خاص دانشگاه های علوم پزشکی می شدند، من بورس خاص دانشگاه علوم پزشکی شهر اهواز بودم و با افتخار حدود 6 سال و نیم در دانشگاه علوم پزشکی اهواز به عنوان عضو هیات علمی خدمت کردم. در این مقطع زمانی، رتبه سوم گروه علوم پیراپزشکی و توانبخشی در جشنواره رازی را کسب کردم و در همان زمان هم به سطح دانشیاری در دانشگاه علوم پزشکی اهواز ارتقاء یافتم.
وبدا: چه سالی به دانشگاه علوم پزشکی مشهد منتقل شدید؟
سال 1393 به دانشگاه علوم پزشکی مشهد منتقل شدم و در همان مقطع، به عنوان معاون آموزشی دانشکده علوم پیراپزشکی و توانبخشی و عضو هیات علمی گروه آموزشی فیزیوتراپی کارم را آغاز کردم. در مدت 4 سالِ عضویت هیات علمی و همچنین پست معاون آموزشی دانشکده، سعی کردیم؛ علاوه بر ارتقای رشته، راه اندازی مقطع کارشناسی ارشد رشته فیزیوتراپی را هم داشته باشیم. لذا در سال 1396 درخواست من، بعنوان استاد گروه آموزشی فیزیوتراپی در هیات ممیزه مورد قبول واقع شد و در حال حاضر به عنوان عضو هیات علمی پایه 25 گروه فیزیوتراپی دانشگاه علوم پزشکی مشهد مشغول بکار هستم.
گروه فیزیوتراپی هم در سال 1389 در مقطع کارشناسی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد با 2 عضو هیات علمی، دانشجوی کارشناسی گرفت و تلاش کرد، با راه اندازی سایت های بیمارستانی و همچنین پذیرش دانشجو با تعداد کم؛ یعنی 15 نفر شروع بکار کند. در سال 1395 ما درخواست راه اندازی مقطع کارشناسی ارشد رشته فیزیوتراپی را داشتیم، که پس از بررسی های مربوطه، مورد موافقت قرار گرفت و با 7 دانشجوی کارشناسی ارشد شروع بکار کردیم.
در حال حاضر و بعد از حدود 8 سال درخواست راه اندازی دکترای تخصصی این رشته را دادیم؛ که همین امسال یعنی سال 1403 درخواست ما در شورای گسترش دانشگاه های علوم پزشکی در وزارتخانه مورد تایید قرار گرفت و ان شاء الله از سال 1403 به پذیرش دانشجو در مقطع دکترای تخصصی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد خواهیم پرداخت.
وبدا: هم اکنون گروه فیزیوتراپی چند عضو هیات علمی دارد؟
گروه فیزیوتراپی در حال حاضر 7 عضو هیات علمی دارد؛ 1 عضو هیات علمی دارای رتبه استادی، 4 عضو هیات علمی دارای مرتبه دانشیاری و 2 استاد را بعنوان استادیار در گروه مشغول به خدمت داریم. در مدت زمانی که ما اعضای هیات علمی در کنار هم جمع شدیم و تعدادمان به اندازه ای رسید که بتوانیم مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد را بطور کامل ( بخصوص دروس و واحدهای آموزشی آن را) پوشش بدهیم؛ تصمیم گرفتیم که اساتید بعنوان بخشی از نیروهایی که خدمات توانبخشی را می توانند ارائه بدهند، در بیمارستان ها و مراکز آموزشی و درمانی مستقر و مشغول به خدمت شوند.
بنابراین همه اعضای گروه فیزیوتراپی؛ نه تنها در آموزش و پژوهشِ دانشجویان نقش دارند که در کارآموزی بالینی بیمارستان های تابع دانشگاه و مرکز جامع توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد مشغول به خدمت هستند و این یکی از وجوه تمایز عمده گروه فیزیوتراپی دانشگاه علوم پزشکی مشهد هست که اساتید هیات علمی با هر مرتبه و هر سابقه ای در سانترهای بیمارستانی و بعنوان مدرس کارآموزی بالینی در بیمارستان ها مشغول به خدمت هستند.
وبدا: از دستاوردهای علمی و پژوهشی خود نیز توضیحاتی بفرمایید؟
افزون بر چاپ 110 مقاله پژوهشی در مجلات خارجی، چاپ 20 مقاله پژوهشی در مجلات داخلی و بالغ بر 40 طرح تحقیقاتی انجام شده، در 50 سمینار داخلی و بین المللی شرکت داشتم و استاد راهنما و مشاور 50 پایان نامه دانشجوی کارشناسی ارشد، استاد راهنما و مشاور 20 پایان نامه دانشجوی دکترای تخصصی، استاد راهنمای 1 پایان نامه دانشجوی فوق دکترای تخصصی بودم، همچنین یک جلد کتاب در زمینه کمر درد با عنوان" اختلالات عملکردی کمربند لگنی" و با رویکرد نوین در درمان کمر درد، را در کارنامه فعالیت های علمی و پژوهشی خود دارم.
وبدا: در خصوص رشته فیزیوتراپی توضیحاتی بفرمایید؟
رشته فیزیوتراپی، مجموعه ای از اقدامات درمانی و توانبخشی شامل تمرین درمانی، درمان های دستی و استفاده از وسایل الکتروتراپی است که مورد نیاز برای بهبود عملکرد، کاهش درد و بهبود راه رفتن بیماران مبتلا به مشکلات ارتوپدی، مشکلات نورولوژی و مشکلات قلبی تنفسی است. رشته فیزیوتراپی در واقع می تواند، طیف وسیعی از بیماران 3 گروه ارتوپدی، نورولوژی و قلبی تنفسی را پوشش بدهد و به همین علت بخش بزرگی از کارهای آموزشی، تحقیقاتی و بالینی ها با گروه ارتوپدی و مرکز جراحی ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و همچنین گروه تخصصی و گروه جراحی مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد هست.
وبدا: در خصوص چرایی و اهمیت راه اندازی مقاطع مختلف در رشته فیزیوتراپی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد هم توضیحاتی بفرمایید؟
راه اندازی رشته فیزیوتراپی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، بعنوان قطب شرق کشور یک ضرورت و نیاز هست. تابلوی بیماری ها در سالیان اخیر در همه جای دنیا و از جمله در ایران تغییر پیدا کرده است. با توجه به اینکه جمعیت یک روند سالمندی و پیری را در ایران طی می کند؛ حوادث و مشکلات مرتبط با تروما و تصادفات در ایران زیاد شده و از طرفی چاقی و کم تحرکی و ایجاد مشکلات ارتوپدی و از جمله آرتروزهای زانو، مفاصل کمر و مچ پا در جامعه ی ایرانی رو به افزایش است، به همین علت این تغییر چهره بیماری ها باعث شده که نیاز به خدمات فیزیوتراپی در قشرهای مختلف جامعه افزایش پیدا بکند و به همین علت ما تصمیم گرفتیم؛ که در دانشگاه علوم پزشکی مشهد بخش های مختلف مرتبط با سالمندی، مرتبط با مشکلات ارتوپدی و همچنین مشکلات نورولوژی را پوشش بدهیم و علاوه بر تربیت دانشجو در رشته های مختلف و یا تخصص های مختلف مرتبط با حوزه های ارتوپدی و نولورژی، بتوانیم حوزه اصلی خودمان را که بحث خدمت رسانی به مردم برای رفع و یا کاهش مشکلات ارتوپدی و نورولوژی هست، در دستور کار قرار بدیم.
گروه فیزیوتراپی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بعد از دانشگاه های علوم پزشکی شیراز، تبریز و اهواز، چهارمین مرکز استانی هست که مقطع دکترای تخصصی را راه اندازی کرده و پذیرش دانشجو خواهد داشت. البته برای راه اندازی مقطع دکترای تخصصی، احتیاج به پیش نیازهایی از جمله اعضای هیات علمی، سانترهای بیمارستانی، تعداد مقالات تخصصی و چاپ شده در مجلات بین المللی معتبر هست.
امیدواریم که ما با راه اندازی این مقطع تحصیلی، بتوانیم گام موثری در تربیت دانشجو، تامین نیروهای هیات علمی و همچنین ارائه خدمت رسانی تخصصی و بهتر در مقطع دکترای تخصصی به جامعه استان خراسان و جامعه کشورعزیزمان ایران را داشته باشیم.
