دکتر جواد جعفری، عضو هیات علمی گروه آموزش پزشکی دانشکده پزشکی مشهد، یکی از اساتید دانشگاه علوم پزشکی مشهد است که طی سال های 1402 و 1403 به عنوان داور کنگره جهانیAMEE که در کشورهای انگلستان و سوئیس برگزارشد دعوت شده و هم اکنون به عنوان تنها MD,PhD در گروه آموزش پزشکی دانشکده پزشکی مشهد مشغول به امر آموزش دانشجویان می باشد. دکتر جعفری دوران دکترای تخصصی آموزش پزشکی را در دانشگاه کارولینسکای سوئد گذرانده و چند سالی فعالیت آموزشی و کاری در این دانشگاه داشته است، تجارب ارزنده ای را از این فضا روایت می کند که می تواند در تقویت و توسعه ساختارهای آموزشی مجموعه بزرگ علوم پزشکی مشهد کمک کننده و راهگشا باشد. شرح گفتگوی وبدا با این استاد با سابقه را در ادامه می خوانید:
وب دا: ضمن تشکر از شما استاد گرامی جهت حضور در این مصاحبه، لطفا در مقدمه ی بحث، بیوگرافی مختصری از خود عنوان بفرمایید.
دکتر جواد جعفری هستم، متولد سال1349 ، سال 1368 با پذیرش در رشته پزشکی، وارد دانشگاه شدم و پس از اتمام دوره پزشکی عمومی، برای گذراندن طرح به شهرستان خواف رفتم. کمتر از یک سال بعد از فعالیت در مرکز بهداشتی درمانی سنگان خواف، مسولیت مرکز بهداشت شهرستان خواف را متقبل شدم و مدت حدود چهارسال به عنوان معاون بهداشتی و سرپرست مرکز بهداشت شهرستان مشفول خدمت بودم. سال 1381 به مرکز بهداشت استان در مشهد منتقل شدم و به مدت حدود ۴ سال به عنوان مسئول بیماریهای واگیر در این مرکز فعالیت کردم. در ادامه به دلیل علاقه و تجربه اینجانب در زمینه های آموزشی و نیاز معاونت آموزشی دانشگاه، در مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی دانشگاه مشغول به کار شدم و حدود چهارسال معاون اجرایی EDC دانشگاه بودم. به جهت علاقه به آموزش پزشکی همزمان برای گذراندن دوره کارشناسی ارشد آموزش پزشکی از راه دور در دانشگاه شهید بهشتی تهران مشغول به تحصیل شدم، در ترم آخر این دوره بود که بورسیه دانشگاه در رشته آموزش پزشکی برای تحصیل در خارج از کشور را اخذ کردم و به کشور سوئد رفتم. در سال ۱۴۰۰پس از اتمام دوره تخصصی آموزش پزشکی و دریافت PHD به ایران بازگشتم و در دانشگاه علوم پزشکی مشهد به عنوان MD,PHD در گروه آموزش پزشکی دانشکده پزشکی مشغول به خدمت شدم.
وب دا: فرایند تحصیل و کار در دانشگاه سوئد چطور گذشت؟
اینجانب دوره تخصصی دکترا را در دانشگاه کارولینسکای سوئد که جزء مراکز برتر جهان در زمینه آموزش پزشکی ونیز پزشکی است طی کردم و برای اینکه با سیستم بهداشت و درمان این کشور بیشتر آشنا شوم ،در مدت حضور در دوره های متعدد آموزشی شرکت کردم همچنین به مدت ۴ سال در یکی از پروژههای تله مدسین بیمارستان کارولینسکای سوئد که در رنکینگ جهانی درحال حاضر هفتمین بیمارستان جهان است و با همکاری دانشگاه جان هاپکینر آمریکا انجام می شد همکاری داشتم. همچنین حدود 5 سال عضو انجمن دانشجویان PhD دانشگاه کارولینسکای سوئد بودم و از این مدت حدود ۴ سال عضو کمیته مرکزی استخدام هیئت علمی دانشگاه بعنوان نماینده دانشجویان با حق رای و 3 سال هم عضو کمیته انتخاب هیئت علمی آموزشی نمونه دانشگاه بودم. از نکات جالب در آنجا عضویت دانشجویان در کمیته های مختلف دانشگاه بود و دانشجویان در 32 کمیته مختلف در دانشگاه کارولینسکای سوئد عضویت داشتند و درجریان امور آموزشی پژوهشی و حتی مدیریتی دانشگاه قرار می گرفتند. سیستم آموزشی در دانشگاه های سوئد و بیشتر کشورهای پیشرفته دنیا دانشجو محور است و سیستم درمانی هم در سوئد بیمار محور بود اما در ایران درحال حاضر بیشتر سیستم آموزشی ما استاد محور و سیستم درمانی ما پزشک محور است و این بحث زیادی می طلبد که فکر میکنم در حوصله این مصاحبه نیست ولی برای ارتقای سیستم آموزشی و درمانی در آینده باید به این سمت حرکت کنیم.
وب دا: در کدام کنگره های جهانی به عنوان داور حضور داشتید؟
سال 1402 در کنگره AMEEگلاسکوی انگلستان به صورت غیر حضوری به عنوان داور کنگره بین المللی AMEE دعوت شدم و امسال) 1403( هم به عنوان داور بین المللی در کنگره AMEE بازل سوئیس به صورت حضوری شرکت داشتم. درسال 1401 در کنگره AMEE که در لیون فرانسه برگزار شده بود با اریه پوستر شرکت کرده بودم.
وب دا: شیوه و شاخص های انتخاب پوستر های برتر چه بود؟
در کنگره جهانیAMEE امسال سوئیس ،۳۰ داور حضور داشتند و ۲۴۶ پوستر مورد داوری قرار گرفت که در نهایت سه پوستر به عنوان آثار منتخب در روز پایانی معرفی شدند. فرایند گزینش پوسترهای منتخب به این ترتیب انجام شد که در مرحله اول دو نفر از داوران 11 پوستر را بصورت جداگانه مورد داوری قرار می دادند و از بین 246 پوستر در مجموع ۸۰ پوستر به مرحله دوم جشنواره راه یافت، در مرحله دوم سه نفر از داوران هرکدام بصورت مجزا 8 پوستر را مورد داوری قرار میدادند و از این تعداد ۱۵ پوستربرای مرحله سوم انتخاب شدند و در مرحله سوم تمام 30 نفر داور بصورت جداگانه 15 پوستر را مورد بررسی قرار دادند و در نهایت از بین ۱۵ پوستر سه مورد به عنوان اثار منتخب معرفی شد .
قبل از انجام داوری معیارهای در نظر گرفته شده برای آثار منتخب توسط انجمن جهانی AMEE به داوران اعلام گردید و شاخصهایی همچون؛ محتوای آکادمیک از جمله : آیا سوال)مشکل( یا هدف پوستر الکترونیکی روشن و مرتبط با آموزش پزشکی است؟ آیا محتوای پوستر نتیجه گیری و پیام را پشتیبانی می کند؟ آیا محتوا )از جمله رفرنس ها( به خوبی ساختار یافته و قابل درک است؟ همچنین استفاده از تصاویر، صدا، ویدئو و استفاده از رسانه های اجتماعی و سایر سایت ها و رسانه های آنلاین که از پیام پشتیبانی می کنند ونیز ظاهر پوستر و در نهایت نظر کلی درمورد پوستر در نظر گرفته میشد و هرکدام از این ملاکها بین 1 تا 10 امتیاز میگرفتند.. از نکات جالب انتخاب پوستر برتر کاهش تضادمنافع در انتخاب پوستر برتر بود. برای مثال اگر پوستر مربوط به دوستان یا فرد هم دانشگاهی بود یا ما نویسندگان پوستر را می شناختیم نمیبایست پوستر مورد داوری قرار میگرفت و باید به مسئول هماهنگ کنند اطلاع داده میشد تا پوستر با دیگر داوران تعویض شود. همچنین افرادی که در کنگره ارایه دهنده پوستر بودند نمیتوانستند به عنوان داور باشند.
وب دا: در مورد فضای جشنواره امسال توضیحاتی بفرمایید.
در کنگره امسال بیش از 4000 نفر از سراسر دنیا شرکت کرده بودند. تمرکز امسال کنگره AMEE روی بهترین نحوه تعامل با دانش موجود برای هدایت تمرین، توسعه دانش جدید و در نظر گرفتن اینکه چگونه کاری انجام دهیم که برای یادگیرندگان، بیماران و جامعه میتونه مفید باشه بود. شعار امسال کنگره چگونگی توسعه حرفه آموزشی بود. در این رویداد متخصصان، اساتید، دانشجویان، مؤسسات و نهادهای آموزشی مختلف از حدود 90 کشور دنیا آمده بودند و در زمینه ایده ها ،نوآوریها و رویکردهای جدید در حوزه آموزش پزشکی را با یکدیگر به اشتراک گذاشتند. در زمینه هوش مصنوعی و chatgpt مشکلات و چالشها ی استفاده از آن در خصوص ارتقای آموزش هم بحث های زیادی انجام شد. کنگره سال آینده هم در بارسلون اسپانیا برگزار خواهد شد و موضوع آن در زمینه چگونگی وابسته بودن آموزش دهنده به موضوع سلامت خواهد بود.
وب دا: انتخاب داوران کنگره جهانیAMEE بر اساس چه شاخصههای صورت میگیرد؟
افراد میبایست در زمینه آموزش پزشکی مقالات مرتبط داشته باشن و رزومه ای که ارسال میکنن دارای سابقه فعالیتهای آموزشی و پژوهشی باشن و همچنین تجربه شرکت در کنگره های AMEE از معیارهای مهم است و بنده هم چند مقاله ISI داشتم و از AMEE با من با ایمیل ارتباط گرفتند و پس از ارسال رزومه و فعالیتهایی که در زمینه آموزش داشتم به عنوان داور انتخاب شدم. در دوران دانشجویی که سوئد بودم هم در کنگره های AMEE شرکت داشتم.
وب دا: در طول سالهای خدمت در داخل و خارج کشور، چه فعالیت هایی غیر از موارد ذکر شده داشته اید؟
در طی سالهای ۸۵ تا ۸۸ باتوجه به آشنایی با زبان عربی با هیات پزشکی حج همکاری داشتم و به عنوان پزشک حج و زیارت در خدمت زائران در حج عمره بودم و حدود یک سال با هیئت پزشکی حج و زیارت در شهرهای مقدس مکه و مدینه مستقر بودم و بیماران ایرانی که در مدت حج عمره دچار مشکل می شدند و نیاز بود به بیمارستانهای سعودی منتقل شوند همکاری میکردیم. در حج تمتع نیز دو بار به عنوان پزشک اعزام شدم و توفیق خدمت به زائران عزیز بیت الله الحرام را داشتم ونیز به عنوان معاون کاروان حج عمره هم خدمت کردم. در مدتی هم که در سوئد بودم در کنار زبان انگلیسی که برای تحصیل PhD ضروری بود زبان سوئدی را کامل یاد گرفتم و جهت آشنایی با سیستم آموزشی و بهداشت و درمان سوئد در دوره های متعدد که به زبان سوئدی بود شرکت کردم و با نحوه آموزش دانشجویان پزشکی در بیمارستانها و مراکز بهداشتی درمانی سوئد آشنا شدم.
وب دا: در مورد انجمن جهانی AMEE هم توضیحاتی بفرمایید.
در سال ۱۹۷۲ در AMEE یا (Association for Medical Education in Europe (انجمن آموزش پزشکی اروپا
کپنهاگ به عنوان شاخه اروپایی فدراسیون جهانی آموزش پزشکی بنا نهاده شد؛ اما به زودی فعالیتهای خود را در سطح بین المللی گسترش داد و امروزه به عنوان یک سازمان معتبر جهانی در زمینه آموزش پزشکی شناخته میشود و بیش از ۹۰ کشور در آن از 5 قاره دنیا عضو هستند ، این انجمن مهمترین انجمن آموزش علوم پزشکی در سطح بین المللی است و یکی از معتبرترین و پرمخاطب ترین رویدادهای بین المللی در زمینه آموزش پزشکی است.
AMEE متشکل از دانشمندان و صاحب نظران سازمانها و طیف متنوعی از مشاغلی است که بخش آموزش حرفهای سلامت را در بر میگیرد. انجمنAMEE به ارتقای تعالی در آموزش حرفه های بهداشتی در سطح بین المللی معتقد است و آن را در سطح بین المللی در تمام سطوح تحصیلی ترویج می دهد. در واقع AMEE یک اتصال دهنده پشتیبان و مرکز اطلاعاتی برای متخصصان حرفه های علوم پزشکی و وابسته و همچنین کسانی است که علاقه مند به پیش برد توسعه این بخش هستند و هدف این انجمن حمایت ترغیب و الهام بخشی کیفیت در طیف گسترده آموزش علوم پزشکی است که این کار را از طریق ایجاد شبکه و تشکیل اجتماع متنوعی از متخصصان آموزش علوم پزشکی و تشویق همکاری بین آنها شکل میدهد. یکی از مهمترین فعالیتهای AMEE در راستای شبکه سازی متخصصان آموزش پزشکی و ارتقای تعالی در این حوزه؛ برگزاری کنفرانس های سالانه است .
