فوق تخصص نفرولوژی و استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه فرآیند دیالیز به دنبال نارساشدن و اختلال در کارکرد کلیه ها آغاز میشود اظهار کرد:یک آزمایش ساده ادرار و سونوگرافی میتواند نارسایی را مشخص کند.
دکتر زراعتی در گفتگو با وبدا خاطر نشان کرد: بطور معمول بیمارانی که به هر دلیلی کلیه‌های آنها از کار افتاده باید تحت دیالیز قرار گیرند و البته این عدم کارآیی در مواردی میتواند موقتی باشد و کارکرد کلیه‌ها بازگردد.
وی افزود: در نارسایی حاد کلیه که احتمال می‌رود، مجددا کلیه ها فعال شوند، یک عدد کتتر از طریق ورید ژیگورال در ناحیه گردن بیمار گذاشته میشود تا موقتا دیالیز شود و پس از بازگشت کارکرد کلیه‌ها، کتتر از گردن بیمار خارج و فرایند دیالیز هم متوقف میشود.
دکتر زراعتی همچنین گفت: زمانیکه به این نتیجه برسیم که کلیه‌های بیمار برگشت پذیر نیستند؛ به ویژه زمانی که مقدار تراوش کلیه‌ها ( که در حالت طبیعی ۱۲۰ سی سی در دقیقه است ) به زیر ۱۰ سی سی در دقیقه در بیماران غیر دیابتی و ۱۵ سی سی در دقیقه در افراد دیابتی برسد، باید یک درمان جایگزین پیدا کنیم که این درمان میتواند، دیالیز و یا پیوند کلیه باشد.
فوق تخصص نفرولوژی خاطر نشان کرد: معمولا تا زمانی که بخواهیم پیوند کلیه را انجام دهیم، باید بیمار تحت دیالیز قرار گیرد که این فرایند میتواند شامل دیالیز خونی یا دیالیز صفاقی باشد.
وی ادامه داد: در دیالیز خونی،بیمار به مراکز دیالیز مراجعه کرده و در طول هر هفته تا میانگین سه مرتبه دیالیز میشود؛ یعنی معمولا بین ۹ تا ۱۲ ساعت( این میزان بسته به شرایط بیمار میتواند کمتر یا بیشتر باشد). چنانچه بیماری ادرار داشته باشد و کراتینین او هم خیلی بالا نباشد ممکن است هفته‌ای دو بار دیالیز شود.
دکتر زراعتی همچنین گفت: این بیماران از طریق عمل " فیستول شریانی- وریدی" یا " گِرَفت " این امکان را پیدا می‌کنند که برای مدت زمان مشخصی تحت دیالیز قرار گیرند و در زمانی که شرایط پیوند را داشتند تحت عمل پیوند قرار گیرند. با توجه به اینکه استفاده از فیستول یا گِرَفت مستلزم طی شدن یک بازه زمانی مشخص است، در این فاصله زمانی بیمار میتواند از طریق کتتر که در گردن او گذاشته میشود دیالیز شود. اما در دیالیز صفاقی که در بیان عامه به دیالیز شکمی معروف است در واقع کتتری که باید در ناحیه گردن گذاشته شود در شکم بیمار تعبیه میشود و کتتر یک کاف دارد که زیر پوست قرار می‌گیرد و در نتیجه میکروب به داخل شکم نفوذ نمی‌کند.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پاسخ به این پرسش که دیالیز خونی بهتر است یا صفاقی گفت: این به نظر بیمار بستگی دارد و البته شرایط او. مثلا در بیماران خیلی چاق دیالیز صفاقی مناسب نیست و یا بیمارانی که فشارخون بسیار پایین دارند بهتر است دیالیز خونی نشوند. بنابر این شرایط برای مریض توضیح داده میشود و چنانچه وضعیت او با هر کدام از این روش‌ها هماهنگ بود روش فوق به کار گرفته میشود.
وی با تاکید بر اینکه تمام خدمات دیالیز برای بیماران در کشور ما رایگان بوده و هزینه‌های آن توسط دولت تامین میشود افزود: بیماران باید مراقب بهداشت کتتر یا فیستولی که در بدن آنها جهت انجام دیالیز تعبیه میشود، باشند چون گذاشتن دوباره هر یک از این ابزارها مستلزم عمل جراحی است که شاید بیش از همه برای خود بیمار رنج‌آور و آزاردهنده باشد.
