استادیار گروه پزشکی هسته‌ای دانشگاه علوم پزشکی مشهد و رئیس بخش پزشکی هسته‌ای بیمارستان قائم(عج) گفت: استرس، چاقی، مصرف سیگار ، رژیم غذایی نامناسب و تحرک ناکافی از عوامل موثر در ابتلاء به بیماری های تیروئیدی هستند

دکتر آتنا آقایی به مناسبت هفته جهانی غده تیروئید در گفتگو با وبدا اظهار کرد: غده تیروئید یک غده پروانه ای شکل است که در جلوی گردن قرار دارد و مسئول تولید هورمون‌های بسیار مهمی برای بدن و از جمله فاکتورهای اصلی برای تنظیم متابولیسم بدن می باشد. هورمون‌هایی که این غده تولید می‌کند به طور خاص هورمون‌های تیروئیدی موثر بر تمام ارگان‌های بدن است و عملکرد مغزی، کلیوی و احشا داخلی مستقیماً به ترشح مناسب و کافی این هورمون‌ها بستگی دارد.

وی ادامه داد: بیماری‌هایی که ممکن است غده تیروئید دچار آنها شود شامل؛ گواتر، کم کاری و پرکاری تیروئید و کنسر و بدخیمی تیروئید است که اغلب آنها درمانشان بین رشته پزشکی هسته‌ای و فوق تخصص غدد مشترک است و درمان‌ها اغلب به صورت درمان‌های دارویی و گاهی هم به صورت ید درمانی است که ما با تجویز ید رادیو اکتیو، بیماری‌هایی مانند پرکاری تیروئید و کنسر تیروئید را درمان می‌کنیم.

دکتر آقایی همچنین گفت: تجویز یُد بیش از ۱۰۰ سال است که در دنیا در حال انجام است و این درمان برای بیمارانی که انجامش برای آنها ضرورت دارد صورت می‌گیرد و نتایج بسیار عالی و حتی شگفت انگیزی داشته؛ به طوری که حتی برای کنسرهای تیروئید و بدخیمی‌های تیروئید یک درمان معجزه آسا و قطعی است. این بیماران دیگر به شیمی درمانی و درمان‌های مشابه آن احتیاج پیدا نمی‌کنند و بعد از جراحی تیروئید، با قطره ید رادیواکتیو که ما تجویز می‌کنیم اغلب بیماران تومورشان به طور کامل ریشه کن می‌شود و تنها پیگیری مادام العمر را تحت نظر متخصص پزشکی هسته‌ای انجام می‌دهند.

وی با اشاره به نقش فتارها و سبک زندگی افراد در ابتلا به بیماری‌های غده تیروئید گفت: استرس یکی از فاکتورهای خطری است که بسیار موثر و شناخته شده در ایجاد بیماری‌های تیروئیدی است. ممکن است فردی زمینه ابتلا به بیماری تیروئید را در خانواده داشته باشدو به لحاظ ژنتیکی مستعد باشد، اما چیزی که سبب بروز این بیماری می‌شود فاکتورهای محیطی هستند که مهمترین آن استرس است. سایر فاکتورها می‌تواند شامل چاقی و مصرف سیگار و رژیم غذایی نامناسب و تحرک ناکافی باشد. اما مهم‌ترین عامل همان استرس است. در گذشته نیز به بیماری‌های غده تیروئید و از جمله گواتر غم باد گفته می‌شد و اکنون علم این را ثابت کرده و در مقالات نیز تاکید شده که استرس یکی از مهم‌ترین فاکتورهای بروز بیماری‌های تیروئیدی است . موضوع ژنتیک هم نقش بسزایی در ایجاد بیماری‌های تیروئیدی دارد و ما در اینجا بیمارانی را می‌بینیم که به صورت خانوادگی ( تمام افراد خانواده) دچار بیماری‌های تیروئیدی هستند.

دکتر آقایی اضافه کرد: بیماری ارثی که به صورت خود ایمنی است و بیماری تیروئید را تحت تاثیر قرار می‌دهد بیماری هاشیموتو است که افراد مبتلا به این بیماری مستعد ابتلا به کم کاری تیروئید می‌شوند. ممکن است درصدی هم پرکاری تیروئید داشته باشند، در جامعه ما که نژاد آسیایی هستند این بیماری هاشیموتو شایع است و همانطور که ما افراد را غربالگری کردیم مشاهده کردیم که درصد بالایی از افرادی که بدون مشکل جهت غربالگری مراجعه کردند آنتی بادی مربوط به هاشیموتو در خون آنها بالا بود. بیماری هاشیموتو ویژگی‌های سونوگرافی خاصی دارد که قابل تشخیص است و با آزمایش خون مشخص می‌شود. لذا به این افراد توصیه می‌کنیم که اگر زمینه هاشیموتو را دارند سالانه آزمایش تیرویید را انجام دهند تا زمانیکه کم کاری یا پرکاری خود را نشان داد، بتوانیم سریعاً درمان را برای آنها انجام دهیم.

دکتر آقایی ادامه داد: از فاکتورهای دیگر در زمینه ژنتیک کنسر تیروئید است. کسانی که کنسر یا بدخیمی تیروئید در یک عضو خانواده دارند توصیه می‌شود که همه افراد درجه یک خانواده سونوگرافی تیروئید را انجام دهند، چون احتمال ابتلای آنها از سایر افراد جامعه بیشتر است؛ هرچند که این میزان چندان بالا نیست. نژاد آسیایی و به خصوص ایرانی‌ها و به ویژه در خانم‌های ایرانی، استعداد ایجاد ندول (گره) تیروئید وجود داردو ما در کهورت دانشگاه ( مرکز غربالگری سلامت دانشگاه) که سونوگرافی تیروئید را برای پرسنل از سال ۹۵ انجام می‌دهیم، در غربالگری‌ها مشاهده کردیم که حدود ۴۴ درصد خانم‌های مراجعه کننده ندول یا گره تیروئیدی داشتند. گره‌های تیروئیدی با سونوگرافی مشخص می‌شوند. ما در سونوگرافی یک فاکتورهایی داریم که آنها را طبقه بندی می‌کنیم و اگر ندول مشکوک باشد و شواهدی داشته باشد که پزشک را مشکوک به احتمال وجود سلول‌های بدخیم کند، توصیه به نمونه گیری میشود و برای رادیولوژیست‌های محترم ارجاع می‌شود که آن را انجام دهند. ندول تیروئید در کشور ما به ویژه در بین خانم‌ها شیوع بالایی دارد که شاید علت آن هم این باشد که زمینه‌های استرس را دارند و همینطور زمینه‌های ژنتیک را.

وی در پایان گفت: توصیه می‌شود که افراد کیفیت زندگی خود را مورد توجه قرار دهند و ورزش روزانه بین نیم ساعت تا ۴۰ دقیقه داشته باشند و همینطور پیاده‌روی سریع ، رژیم غذایی خود را حاوی سبزیجات و میوه‌جات بیشتر و فیبر بیشتر قرار دهند و مواد کربوهیدرات کمتری مصرف کنند و اینکه سعی کنند استرس را از خود دور کنند .