استادیار گروه تغذیه بالینی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه غذاهای خانگی هم به لحاظ کیفیت و هم ارزش غذایی میتواند بر غذاهای رستورانی و آماده ارجحیت داشته باشد افزود: در مورد مواد غذایی که دچار کپک زدگی شده نیز باید توجه داشته باشیم که تمام محتوای شیشه یا بطری که مواد در آن کپک زده باید دور ریخته شود و اینکه صرفاً لایهای از کپک زدگی را از روی مواد غذایی برداریم کافی نیست.
دکتر سارا موحد در گفتگو با وبدا به مناسبت روز جهانی ایمنی غذایی، ضمن طرح این سوال که ایمنی غذایی چیست؟ اظهار داشت: هرگونه فرایندی که از چرخه تولید تا مصرف، باعث بهبود کیفیت و کمیت غذا بشود و همچنین از بیماریهای مرتبط با غذا و آلودگیهای میکروبی و شیمیایی و هرگونه فرایندی که سبب کاهش کیفیت غذا میشود ( اعم از کاهش ریز مغذیها، درشت مغزی ها، املاح، پروتئینها و.... ) جلوگیری کند، می تواند در تعریف ایمنی غذایی گنجانده شود.
وی افزود: در مواقعی ممکن است کیفیت غذا در زمان تهیه آن بالا باشد، اما به دلیل عدم رعایت اصول ایمنی غذا، ارزش غذایی آن به شدت افت کند. از این رو هر فرد باید اصول ایمنی غذا را بداند و اطلاعاتش را در این خصوص افزایش دهد. همچنین تهیه مواد غذایی و مواد اولیه باید از مکانهایی که نسبت به آن اطمینان کامل داریم تهیه شود و تا حد ممکن غذا در منزل و به صورت غذای خانگی طبخ شود، چون ارزش غذایی و کیفیت بهتری نسبت به غذاهایی که در خارج از منزل و رستورانها طبخ میشود خواهد داشت.
دکتر موحد ادامه داد: در سطح کلان تر، مراکزی همچون دانشگاه های علوم پزشکی قرار دارند که باید آموزشها و هشدارهای لازم را در خصوص آلودگیها و بیماریهای مرتبط با تغذیه به عموم جامعه ارائه کنند و آنها را با انواع آلودگیها و مسمومیتهایی که ممکن است در اثر مصرف مواد غذایی دچار آن شوند، آشنا کنند. همچنین مسئولان دولتی بایستی تمهیدات و نظارتهایی را بر کارخانجات و مراکز تولید مواد اولیه و مواد غذایی داشته باشند.
اما در پاسخ به این سوال که سهم هر یک از ما در این زمینه چیست؟ باید گفت که در قدم اول موظفیم اطلاعاتمان را در مورد ایمنی غذا افزایش دهیم و بدانیم چه مواردی را در تهیه غذا و مواد اولیه و حین طبق غذا باید رعایت کنیم. یک بخش مهم، نگهداری مواد غذایی است؛ چه مواد پخته و چه خام. در این خصوص باید به فرزندانمان نیز آموزشهای لازم را بدهیم و حتی در مواردی که فرزند ما قصد دارد حتی یک کیک را خریداری کند به او یاد بدهیم که چه نکات بهداشتی را باید در مورد آن در نظر داشته باشد. همچنین در مورد توجه به علامت استاندارد روی مواد غذایی و کیفیت بستهبندی آنها باید خودمان و فرزندانمان توجه لازم را داشته باشیم. میزان کمتری از مواد غذایی را طبخ و سعی کنیم از ماندن غذای پخته در یخچال جلوگیری کنیم.
وی اضافه کرد: در مورد شستشوی سبزیجات خام نیز باید نکات ایمنی و بهداشت را رعایت کنیم و در شستشوی آنها سعی کنیم ابتدا سبزیجات را با آب کافی بشوریم و گل و لای آن زدوده شود و پس از آن با مواد گندزدا و ضدعفونی کننده سبزیجات را آغشته کنیم و پس از آن به خوبی شستشو دهیم، تا آلودگیهای آن رفع شود. یکی از بیماریهایی که میتواند به دنبال عدم شستشوی صحیح سبزیجات و میوهجات در بدن افراد ایجاد شود بیماری کیست هیداتیک است که میتواند به کبد و ریه آسیب وارد کند و مشکلات زیادی را برای فرد ایجاد کند. همچنین در مورد استفاده از تختهای که گوشت خام یا مواد غذایی روی آن خرد میشود باید توجه داشته باشیم که قبل از هر بار استفاده شسته و بعد مواد غذایی روی آن خرد شود.
همچنین در مورد مواد غذایی که دچار کپک زدگی شده باید توجه داشته باشیم که تمام محتوای شیشه یا بطری که مواد در آن کپک زده باید دور ریخته شود و اینکه صرفاً لایهای از کپک زدگی را از روی مواد غذایی برداریم کافی نیست. چون اصل سرطان زا بودن کبک مادهای است که داخل آن آزاد میشود و از معدود مواردی است که سرطان زا بودن آن به صورت قطعی ثابت شده است.
وی با بیان اینکه مصرف غذاهای خانگی میتواند بهترین غذا برای افراد باشد گفت: به عنوان یک متخصص تغذیه تاکید میکنم که غذاهای خانگی از نظر کیفیت و ارزش غذایی برای مصرف افراد بهتر است و مادران باید سعی کنند،مواد غذایی را در داخل منزل تهیه کنند و تا حد ممکن از مصرف غذاهای رستورانی و بیرون از منزل اجتناب کنند.