متخصص بیماری‌های عفونی و عضو هیأت علمی گروه عفونی دانشکده پزشکی مشهد گفت: بیماری تب دنگی از طریق نیش پشه آئدس منتقل می‌شود و انتقال انسان به انسان ندارد، اما در موارد نادر ممکن است که از مادر باردار به جنین منتقل بشود.
دکتر امین بجدی در گفتگو با وب دا، اظهار کرد: بیماری تب دنگی جزء ویروس‌های خونریزی دهنده بوده که از تزریق بندپایان حشره آئدس قابل انتقال است و عمدتاً مربوط به مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیاست، اما به دلیل تغییرات آب و هوایی و سفرهای خارجی و مسافرت‌های بین‌اللملی به دلایل مختلف سایر به مناطق دنیا گسترش یافته است.
وی تصریح کرد: در شبه قاره هند کشورهای آسیای جنوب شرقی همچون کامبوج، فیلیپن، مالزی و ویتنام کشورهای است که این بیماری شیوع بیشتری دارد و سال‌های اخیر در کشورهای یا همسایه از جمله پاکستان تب دنگی گزارش شده است و به تازگی نیز گزارش این بیماری از سوی کشور امارات اعلام شده است.
عضو هیأت علمی گروه عفونی دانشکده پزشکی مشهد با بیان اینکه سالانه در سطح جهان سالانه بین 100 تا 400 میلیون مورد بیماری تب دنگی اتفاق می‌اُفتد، خاطرنشان کرد: این بیماری مهمی در دنیا بوده که حدود 500 هزار مورد شدید و 20 هزار مورد مرگ و میر دارد و نباید از کنار آن به سادگی گذشت.
دکتر بجدی افزود: بیماری تب دنگی از سال 2012 به بعد در سطح دنیا گسترش زیادی داشته و تا سال 1970 فقط 9 کشور دنیا این بیماری را گزارش کرده بودند و بیماری که بومی و منطقه‌ای بود، اما در سال‌های اخیر در کشور برزیل طغیان شدیدی داشته و شهر ریودوژانیرو 158 هزار مورد با 9 هزار بستری و 230 مورد مرگ و میر داشته است.
وی با تأکید بر اینکه بیماری تب دنگی به تازگی در برخی از کشورهای اروپایی گزارش شده است، گفت: همچنین در آفریقا هم مشابه این بیماری با عنوان تب زرد گزارش شده و کمتری این بیماری را دارد در آمریکای لاتین نیز مواردی گزارش شده است.
متخصص بیماری‌های عفونی ادامه داد: بیماری تب دنگی از طریق نیش پشه آئوس منتقل می‌شود و انتقال انسان به انسان ندارد، اما در موارد نادر ممکن است که از مادر باردار به جنین منتقل بشود، این بیماری در مناطق آندمیک شایع و بومی بوده و طبق آمارهای اعلامی در برخی از استان‌های کشور مثل گیلان و مناطق جنوبی و گرمسیر کشور پشه آئدس دیده شده، اما در خراسان رضوی مورد مثبت و مشکوک مستقیم مشاهده نشده و موارد گزارش شده در خصوص بیماری تب دنگی در این استان هم مربوط به کسانی بوده سفر خارج از کشور داشته‌اند.
دکتر بجدی با اشاره به اینکه در شهر مشهد 2 مورد بستری در بیمارستان امام رضا(ع) داشتیم که هر دوی آنها به کشور امارات سفر کرده بودند، بیان کرد: این بیماری به سرعت در مناطق معتدل و سردسیر کشور در حال گسترش است و پشه آئدس در 2 نوع آئدس اجپتی و آئدس آلبوپیکتوس بوده که نوع دومی آن در مناطق سردسیر و معتدل قابل گسترش است و در این خصوص باید اشاره کنیم که سفرهای بین‌المللی و تغییرات اقلیمی در گسترش یافتن این بیماری بسیار مهم هستند.
وی با ذکر این نکته که علائم بالینی تب دنگی شیب شدید دارد و برخی از افراد ممکن است که بدون علائم بالینی باشند، تأکید کرد: از نظر ویروس شناسی تب دنگی در 4 نوع است و اگر فردی مبتلای به هر کدام از این انواع شود معمولاً نسبت به آن نوع ایمن می‌شود، حتی ممکن است که مبتلای به سایر انواع آن شود و عفونت بدون علامت تا علامت خفیف و یا شدید هم داشته باشد.
رئیس بخش عفونی بیمارستان امام رضا(ع) تصریح کرد: معمولاً دوره کومون بیماری تب دنگی 2 هفته دوره بوده و علائم کلاسیک این بیماری هم شامل تب و لرز شدید، درد پشت چشم، سردرد شدید، مشکلات گوارشی، حالت تهوع و استفراغ بوده است.
دکتر بجدی گفت: بسیاری از بیماران در سطح خفیف یا کم علامت بهبود می‌یابند، اما برخی دیگر از این گروه از بیماران علائم هشدار دهنده داشته و در نهایت ممکن است وارد مرحله شدید این بیماری شوند.
وی افزود: کسانی که در بیرون از منزل فعالیت دارند ممکن است که بیشتر از دیگران در معرض خطر به ابتلای به بیماری تب دنگی باشند، اما در حال حاضر گروه پرخطر مشخصی مشاهده نشده است.
عضو هیأت علمی گروه عفونی دانشکده پزشکی مشهد با اشاره به اینکه در مرحله شدید بیماری فرد وارد فاز شوک شده و اًفت فشارخون پیدا می‌کند، بیان کرد: این وضعیت موجب اختلال در خون رسانی به ارگان‌های حیاتی مثل مغز، کبد و کلیه می‌شود و فرد مبتلا به مشکلات کلیوی و آنسفالوپاتی دچار می‌شود و در فاز شدید هم مشکلات انعقادی اُفت پلاکت ایجاد شده و باعث خونریزی‌های شدید می‌شود.
دکتر بجدی با بیان اینکه در مناطقی که تب دنگی شیوع بیشتری دارد موارد خفیف به شکل سرپایی درمان می‌شوند و تنها افراد دارای علائم هشدار دهنده بستری می‌شوند، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه این بیماری جزء بیماری‌های خاص است از طریق مراکز بهداشت با اندازه‌گیری آنتی بادی و آنتی ژن ویروس قابل بررسی است؛ همچنین از طریق انجام تست پی سی آر هم بررسی می‌شود، چون که یک ویروس است و درمان ضدویروسی خاص برای آن وجود ندارد و عمدتاً درمان‌ها به صورت حمایتی و نگهدارنده بوده و بهترین راه حفظ حجم داخل عروقی بیمار است.
وی اضافه کرد: در مبتلایان به تب دنگی سرم تراپی انجام می‌شود و از میان مبتلایان به این بیماری بین 2 تا 3 درصد آنها منجر به مرگ و میر می‌شود و طبق آمار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تاکنون 122 مورد در کشور گزارش شده، اما نگرانی از این جهت است که این بیماری بومی منطقه شده و با توجه به سفرهای داخلی و خارجی منتشر شود و بار کاری زیادی را به حوزه سلامت تحمیل کند.
متخصص بیماری‌های عفونی افزود: بیماران با علائم مشکوک باید بلافاصله به مراکز بهداشتی جهت مراقبت و درمان‌های حمایتی مراجعه کنند، این افراد نباید از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی از جمله پروفن، ناپروکسن، دیکلوفناک و ایندومتاسین استفاده کنند، برای کاهش درد در این بیماران استامینوفن توصیه می‌شود.
دکتر بجدی تصریح کرد: رکن مهم پیشگیری از بیماری‌های ویروسی واکسن است، اما در موضوع تب دنگی هنوز در مرحله تحقیقاتی و اولیه بوده و گرچه اندونزی و آمریکا چند نوع واکسن را تأیید کرده‌اند، اما هنوز استفاده گسترده‌ای از آن نمی‌شود، زیرا میزان اثربخشی آن و اینکه جلوی موارد شدید بیماری را بگیرد یا نه، هنوز در مرحله تحقیقات است.
وی تأکید کرد: با توجه به اینکه انتقال تب دنگی از طریق پشه آئودس است بهترین راه پیشگیری کنترل ناقل بیماری است و محل‌ها و مناطقی همچون مناطق گرمسیری، مرداب‌ها و آب‌های راکد روستاهایی که در مناطق آبی آنها سرباز بوده ناقل بیماری هستند.
رئیس بخش عفونی بیمارستان امام رضا(ع) گفت: ارتفاع پرواز این پشه کم است و می‌تواند در طول روز گزش صورت گیرد و لذا بهترین راه پیشگیری از این بیماری کنترل ناقل بیماری بوده به افرادی به این مناطق می‌روند توصیه می‌شود که ترجیحاً از لباس‌های آستین بلند و شلوارهای بلند و کلاه استفاده نمایند، ضمن اینکه توصیه می‌شود که در زمان خوابیدن در فضای باز نیز از پشه بند استفاده کرده و به پنجره‌ها هم توری نصب شود.
