رئیس مرکز آموزشی پژوهشی درمانی امام رضا(ع) از مراکز زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: آموزش‌های درست در موضوع خواب و اهمیت آن به دانش‌آموزان از بروز بسیاری از مشکلات در آینده جلوگیری می‌کند و معتقدیم که این آموزش‌ها باید در سنین پایه باشد تا از اثرپذیری لازم برخوردار باشد.
به گزارش وب دا، دکتر سیدمجید حسینی در اولین نشست هم‌اندیشی ارتقاء بهداشت خواب دانش‌آموزان، اظهار کرد: موضوع خواب از اهمیت بسیار بالایی برای تمامی سنین به‌ویژه کودکان و نوجوانان آینده‌ساز جامعه برخوردار است و معتقدیم که هرچه قدر به این موضوع مهم در محیط مدرسه پرداخته شود و آموزش‌های درست آن به دانش‌آموزان آن هم در سنین پایه داده شود از بروز بسیاری از مشکلات در آینده جلوگیری می‌شود.
وی تصریح کرد: در سطح جامعه مشکلات زیادی دیده می‌شود که ارتباط مستقیم با موضوع خواب دارند و در ویزیت بیماران مختلف که در بیمارستان امام رضا(ع) بستری هستند موارد زیادی داریم که با مشکلات خواب هم مواجه هستند.
رئیس بیمارستان امام رضا(ع) با بیان اینکه مشکلات خواب تنها در دانش‌آموزان نیست، خاطرنشان کرد: این مشکل در گروه‌های مختلف دیده می‌شود و می‌بینیم که افراد زیادی هستند که در زمان خواب فعالیت دارند و در ساعت بیداری، کار و فعالیت می‌خوابند که این موضوع به مرور زمان مشکلاتی را برای آنها ایجاد می‌کند.
دکتر حسینی با اشاره به اینکه در برخی از مشاغل که فعالیت ۲۴ ساعته و در شیفت‌های کاری معین شده دارند عدم خواب در ساعت استاندارد آن استثناء است، بیان کرد: مشاغلی هستند که به‌صورت شبانه‌روزی فعالیت دارند در زمانی که همه در خواب هستند آنها در حال خدمت مردم هستند، اما این موضوع برای سایر گروه‌ها همچون دانش‌آموزان که باید در آن زمان در خواب باشند پذیرفته شده نیست.
وی تاکید کرد: ما در زمان بحران کرونا دچار مشکلاتی در موضوعات کار، خواب، تغذیه و غیره شدیم که اکثر آنها به دلیل ترس‌های کاذب از این بیماری همه‌گیر بود و اکنون که از این پاندمی خارج شده‌ایم و با مشکلات آن زمان مواجه نیستیم باید در جهت رفع مشکلات به‌وجود آمده در موضوعات مختلف از جمله خواب تلاش نماییم.
۵۰ درصد مشکلات چاقی، تغذیه‌ای، استرسی و غیره با داشتن یک خواب استاندارد برطرف شده است
در این جلسه دکتر مهناز امینی، عضو هیات علمی گروه داخلی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، گفت: در ایران ۲۵ سال از عمر مفید هر فرد در خواب می‌گذرد و باید به خواب درست و در زمان استاندارد آن توجه شود تا در زمان بیداری اثرپذیری لازم را داشته باشیم.
وی افزود: موضوع خواب استاندارد و تغذیه سالم در دانش‌آموزان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و برای کودکان زمان ۱۰ تا ۱۳ ساعته در هر شبانه‌روز و همچنین عدم مصرف فست‌فودها و هله‌هوله‌ها مورد تاکید است، اما این ساعت خواب را در کودکان نداریم و بیشتر بچه‌ها در زمان خواب از گوشی و تبلت استفاده می‌کنند.
فلوشیپ خواب با اشاره به اینکه خواب روی رشد بچه‌ها تأثیرگذار بوده و حتی رابطه مستقیم و شناخته شده‌ای با موضوع اُتیسم دارد، بیان کرد: میزان رشد و شیوع چاقی در بچه‌ها به نسبت سال ۲۰۲۰، ۱۰ برابر رشد داشته که عدد نگران‌کننده‌ای است، ما خواب سنگین را در ماشین و در زمان حرکت در بچه‌ها می‌بینیم و علت اصلی آن عدم خواب استاندارد در ساعت معین شده است.
وی با اشاره به اینکه میزان مصرف قرص خواب در بچه‌ها به نسبت ۷ سال گذشته ۳ برابر رشد داشته که خبر خوبی نیست، تصریح کرد: با توجه به این موضوع معتقدیم که باید با همکاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد، انجمن خواب ایران و وزارت آموزش و پرورش در جهت حرکت در مسیر خواب استاندارد و تغذیه سالم کار کنیم.
معاون آموزشی انجمن خواب ایران ادامه داد: بسیاری از مشکلات موجود در جامعه با داشتن یک خواب سالم و استاندارد قابل رفع است و طبق آخرین آمار ثبت شده ۵۰ درصد مشکلات چاقی، تغذیه‌ای، استرسی و غیره با داشتن یک خواب استاندارد برطرف شده است.
دکتر امینی با ذکر این نکته که ما همه ساله در مشهد و خراسان رضوی برنامه‌ریزی خواب سالم را در شروع هر سال تحصیلی داریم، تاکید کرد: هدف از اجرای این برنامه این است که اگر دانش‌آموزی ساعت خوابش در فصل تابستان به هم ریخته، این مشکل در آغاز سال تحصیلی برطرف شود و ما این آمادگی را داریم تا مشابه این برنامه را در تمامی نقاط کشور اجرا نماییم.
وی خاطرنشان کرد: اقدام مهم دیگر در خصوص انتشار مطالب و محتواهای مفید در سامانه شاد در موضوع خواب دانش‌آموزان بوده و در یک نمونه آن به مشکلات ناشی از خواب نادرست در مقطع دبستان و پایه‌های اول تا ششم اشاره شده و اکثر این بچه‌ها ضمن استفاده از گوشی و تبلت در ساعت خواب، از تغذیه سالم و خواب استاندارد هم برخوردار نبودند.
عضو هیات علمی گروه داخلی دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: ما در جهت کمک به رفع مشکلات خواب دانش‌آموزان آماده اجرای طرح مدارس دوستدار خواب هستیم، ضمن اینکه در برنامه‌های روز جهانی خواب هم بخش ویژه‌ای با موضوع خواب دانش‌آموزان دیده شده است.
اجرای طرح پایش و شناسایی اختلالات خواب دانش‌آموزان با همکاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد
در بخش دیگری از این نشست دکتر سجاد حاجی‌زاده، رئیس اداره سلامت آموزش و پرورش خراسان رضوی، تصریح کرد: برنامه آموزشی سفیران سلامت در سطح استان در حال اجرا است و در کنار آن دوره توانمندسازی والدین و فرهنگیان با اولویت مراقبان سلامت مدارس دیده شده است.
وی با اشاره به اینکه در سال گذشته ۲۰۰ هزار دانش‌آموز سفیر سلامت در کلیه مقاطع تحصیلی آموزش‌های مرتبط سلامت‌محور را جهت انتقال به همکلاسی‌های خود فراگرفتند، بیان کرد: همچنین در موضوع خواب هم ۱۰۰ هزار دانش‌آموز پایه‌های اول تا دوازدهم آموزش لازم را مرتبط با این حوزه فرا گرفتند تا بتوانند در جهت رفع مشکل دوستان خود در این حوزه موثر باشند.
رئیس اداره سلامت آموزش و پرورش خراسان رضوی ادامه داد: ما برای سال تحصیلی آینده طرح پایش و شناسایی اختلالات خواب دانش‌آموزان را با همکاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد داریم، برنامه‌ای که برای اولین بار در کشور اجرا می‌شود و می‌خواهیم که با شناسایی این افراد، مشکلات آنها را قبل از شروع سال تحصیلی جدید برطرف نماییم.
دکتر حاجی‌زاده گفت: در آغاز این راه پرسش نامه کیفیت خواب توسط بیش از ۱۰ هزار دانش آموز مقطع دبستان تکمیل شد که هم‌اکنون در حال بررسی نتایج آن هستیم و در گام بعد هم اجرای این برنامه را برای دانش‌آموزان مقاطع متوسطه اول و دوم خواهیم داشت.
آمار درست و دقیقی از کودکان با مشکل تغذیه وجود ندارد
در ادامه این نشست دکتر سعیده طالبی، عضو هیات علمی گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی مشهد، بیان کرد: آمار درست و دقیقی از کودکان با مشکل تغذیه برخلاف بزرگسالانی که دچار این مشکل هستند نداریم.
متخصص تغذیه کودکان با ذکر این نکته که موارد مختلفی هستند که در بحث مشکل تغذیه‌ای کودکان و نوجوانان نقش دارند، تاکید کرد: از جمله این موارد می‌توان به کمبود وزن، سوء تغذیه، چاقی، پرخوری، کم خونی، کمبود آهن، اختلالات اشتهایی، بی اشتهایی و غیره اشاره کرد.
دکتر طالبی خاطرنشان کرد: یکی از کارهای خوبی که در حوزه اطفال صورت پذیرفته تربیت فوق تخصص‌های کودکان در حوزه‌های مختلف از جمله تغذیه بوده و این کار در ارتباط مؤثرتر، تشخیص دقیق‌تر و اقدام مناسبت‌تر در جهت رفع مشکل فرد بیمار بسیار مثمرثمر بوده است.
بسیاری از مشکلات با تغذیه سالم و داشتن خواب استاندارد برطرف می‌شود
همچنین دکتر حسن رخشنده، عضو هیات علمی گروه فارماکولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد هم در این نشست، گفت: باید کاری کنیم که غذای ما دوای ما و دوای ما غذای ما شود و اگر مشکلی داریم به جای مصرف دارو آن مشکل را با یک تغذیه سالم و مناسب برطرف نماییم.
وی افزود: یکی از مشکلات اصلی که در خواب گروه‌های سنی مختلف از جمله کودکان و نوجوانان دیده می‌شود بحث خواب نادرست آنها و اختلالات ناشی از خواب به دلیل تغذیه نادرست بوده است.
رئیس مرکز تحقیقات فارماکولوژی گیاهان دارویی مشهد ادامه داد: اگر بتوانیم با غذای درست رفع مشکلات را داشته باشیم کار بزرگی انجام داده‌ایم و برای هر فرد متناسب با مزاج، علائم و مشکلاتی که دارد برنامه تغذیه‌ای را مشخص نماییم.
دکتر رخشنده خاطرنشان کرد: بسیاری از مشکلات با تغذیه سالم و داشتن خواب استاندارد برطرف شده و نیازی به تجویز دارو برای آن فرد نبوده و این شیوه درست باید به‌خوبی مورد توجه قرار بگیرد و اینکه بدانیم برای هر مشکلی که داریم، راه مناسب و ساده‌ای برای درمانش هست و در تمامی این موارد نیازمند تجویز دارو نیستیم.
در پایان این نشست مقرر گردید که طرفین برنامه‌های پیشنهادی جهت انعقاد تفاهم‌نامه همکاری در موضوع ارتقاء بهداشت خواب دانش‌آموزان را مورد بررسی قرار دهند تا در نشست بعدی در این خصوص و همچنین شیوه اجرای آن تصمیم‌گیری شود.
