رییس دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: مطالعات زیادی نشان میدهند که شرکت در فعالیتهای هنری و خلاقانه ابزاری قدرتمند برای کاهش استرس و اضطراب میباشد.
پروفسور علی گرجی، در گفتگو با وب دا با اشاره به اینکه در دنیای امروزی که با سرعتی فزاینده و فشارهای روزافزون همراه است، استرس به یکی از اجزای جداییناپذیر زندگی مدرن تبدیل شده است، خاطر نشان کرد: استرس میتواند از منابع مختلفی مانند فشار کاری، مشکلات شخصی و خانوادگی، و معضلات زندگی در کلان شهرها ناشی شود،در حالی که روشهای مختلفی برای مدیریت استرس وجود دارد، یکی از روشهای بسیار مؤثر، استفاده از هنر با هدف آرامش روح و روان است.
وی با بیان اینکه هنر درمانی به ویژه برای افرادی که با تنش و اضطراب مواجه بودند راهگشاست، اظهار کرد: این شکل از درمان شامل استفاده از فرآیندهای خلاقانهای مانند نقاشی، طراحی، مجسمهسازی و دیگر اشکال هنری برای بهبود سلامت روانی است.
وی گفت: انجمن هنر درمانی آمریکا هنر درمانی را بهعنوان روشی برای "استفاده از فرآیند خلاقانة خلق هنر برای بهبود سلامت جسمی، روانی و عاطفی فرد" تعریف میکند، مشارکت در فعالیتهای هنری به افراد اجازه میدهد تا احساساتی که ممکن است بیان آنها به صورت کلامی دشوار باشد را به شکل دیگری نظیر یک شعر، دست نوشته یا نقاشی بیان کنند. این بیان میتواند احساسات فروخورده را آزاد کند و علائم فیزیولوژیکی تنش مانند افزایش ضربان قلب و فشار خون را کاهش دهد. این فرآیند نه تنها به تخلیه احساسات منفی کمک میکند، بلکه میتواند احساساتی مانند آرامش و رضایت را نیز تقویت کند.
رئیس دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه درگیر شدن با هنر میتواند حالتی از ذهنآگاهی ایجاد کند که به معنای حضور و توجه کامل به لحظة حال است، ابراز کرد: وقتی فرد بهطور عمیق در یک فعالیت هنری غوطهور میشود، تمرکز او از تنشها و افکار منفی دور میشود. در طول یک فعالیت هنری به نظر میرسد زمان متوقف شده و ذهن بهطور کامل بر روی فرآیند خلاقانه متمرکز میشود، مطالعات نشان دادهاند که حالت ذهنآگاهی میتواند بهطور قابل توجهی سطح کورتیزول (هورمون مرتبط با استرس) را کاهش دهند.
پروفسور علی گرجی با اشاره به اینکه همچنین، فعالیتهای هنری میتوانند حس موفقیت و اعتماد به نفس را تقویت کنند، که این نیز به کاهش استرس کمک میکند، گفت: هنر نه تنها بر حالت عاطفی تأثیر میگذارد، بلکه دارای فواید شناختی است که به کاهش استرس کمک میکند.
وی گفت: مشارکت در فعالیتهای خلاقانه مغز را تحریک کرده و عملکرد شناختی را بهبود میبخشد و ارتباط بین سلولهای عصبی مغز را تقویت میکند، که به معنای توانایی مغز برای سازماندهی مجدد خود با ایجاد اتصالات عصبی جدید است. این امر میتواند مهارتهای حل مسئله را بهبود بخشیده و مقاومت در برابر استرس را افزایش دهد.
رئیس دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: پژوهشهای انجام شده نشان میدهند که فعالیتهای خلاقانه میتوانند انعطافپذیری شناختی را افزایش دهند، که به معنای توانایی تطبیق با موقعیتهای جدید و نگرش به چالشها از دیدگاههای مختلف است، این انعطافپذیری میتواند مدیریت استرس و یافتن راهحلهای سازنده برای مشکلات را آسانتر کند.
پرداختن به هنر، تمرینی برای تمرکز حواس است که خود نقش مهمی در کاهش تنش و احساس آرامش دارد
وی با بیان اینکه رهایی احساسی یکی دیگر از مزایای بزرگ پرداختن به هنر است، هنر همچنین میتواند ارتباطات اجتماعی را تقویت کند که برای سلامت عاطفی بسیار مهم هستند، گفت: مشارکت در پروژههای هنری گروهی یا شرکت در کلاسهای هنر میتواند حس تعلق را ایجاد کرده و احساس تنهایی را کاهش دهد، این تعاملات اجتماعی میتوانند شبکة حمایتی ایجاد کنند که به افراد در مقابله با استرس بهطور مؤثری کمک میکند.
پروفسور گرجی با اشاره به اینکه پروژههای هنری گروهی، مانند خلق دیوارنگارهها در فضاهای عمومی، میتوانند با ایجاد حس لذت بخش به دست آوردن دستاورد جمعی، آرامش ذهنی را ارتقاء دهند، بیان کرد: این پروژهها کار تیمی را تقویت میکنند و ایده اینکه افراد در مواجهه با مشکلات تنها نیستند و میتوانند به دیگران برای حمایت اعتماد کنند را تقویت میکند.
وی اظهار کرد: دوپامین یک انتقال دهنده عصبی است که اغلب در افراد مبتلا به استرس و اضطراب کم است، مطالعاتی که روی هنر و تأثیر خلاقیت فعال بر مغز انجام شد، نشان میدهد که سطح دوپامین اغلب در افرادی که فعالیتهای هنری را آزمودند افزایش مییابد.
رئیس دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: پرداختن به یک کار هنری در زندگی روزمره نیازی به استعداد فوقالعاده یا منابع مالی زیاد ندارد، فعالیتهای سادهای مانند طراحی، رنگآمیزی یا کاردستی میتوانند باعث کاهش معنيداری در سطح تنش روزانه شوند. دفتری تهیه کنید تا افکار و احساسات منفی یا مثبت خود را به در قالب شعر، نقاشی یا طراحی بیان کنید.
وی با اشاره به اینکه لازم نیست که حتماً هنرمند حرفهای باشید تا این کار را انجام دهید، توانایی هنری شما زیاد مهم نیست، کمالگرایی را رها کنید زیرا مهم فراهم کردن مسیری برای تخلیه هیجانات روزانه است، ابراز کرد: کتابهای رنگآمیزی بزرگسالان به خاطر اثرات آرامشبخش خود محبوبیت زیادی یافتهاند، رنگآمیزی الگوهای پیچیده میتواند بسیار آرامبخش باشد. در حالی که بسیاری از بزرگسالان ممکن است به رنگآمیزی بهعنوان یک فعالیت کودکانه نگاه کنند، اما در واقع فواید بسیاری برای سلامت روان دارد .
وی تاکید کرد: زمانی را به بازدید از موزهها یا گالریهای هنری اختصاص دهید زیرا این فعالیت میتواند فرصتی برای استراحت ذهنی فراهم کند و شما را از فشارهای روزمره دور کند. نگاه کردن به یک نگاره زیبا یا یک نوای روحبخش سبب انسجام امواج مغزی شده و فعالیت مناطقی از مغز که در ایجاد تنش مهم هستند را کاهش میدهد. در نهایت، هنر درمانی می تواند استرس را برای افراد در هر سنی کاهش دهد. هنر یکی از دروازههای رهایی از تنش روزانه و رسیدن به آرامش روانی و عاطفی است، حتما آن را امتحان کنید.