استاد گروه نوزادان دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: مطالعات ثابت کرده که مصرف شیر مادر می تواند تا 23 درصد مرگ و میر نوزادان زیر 6 ماه را کاهش دهد، حال آن که با دستگاه گرانقیمت ونتیتلاتور، تنها تا دو درصد می توان از مرگ و میر نوزادان پیشگیری کرد.
به گزارش وبدا دکتر حسن بسکابادی در مراسم هفته حمایت از تغذیه با شیر مادر در زایشگاه بیمارستان قائم (عج) پیرامون اهمیت شیر مادر گفت: شیر مادر که از آن به سلاح خون سفید، طلا و نفت سفید تعبیر می شود، یک فرآورده کاملا طبیعی، در دسترس، بی نظیر و زنده است؛ یعنی سلول هایی دارد که سیستم دفاعی کودک را تقویت می کند و این ویژگی مهم در شیر خشک وجود ندارد.
وی ادامه داد: شیرمادر می تواند تمام نیازهای نوزاد را طی 6ماه اول عمر تأمین کند و مادر و نوزاد را از بیماری های زیادی مصون نگه دارد. همچنین مصرف شیر مادر باعث کاهش بیماری های اگزما، آسم، آلرژی های پوستی و گوارشی از جمله، نفخ، یبوست، رفلاکس و بیقراری و نیز باعث افزایش بهره هوشی نوزادان در سنین بعدی می شود.
دکتر بسکابادی خاطرنشان کرد: نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می کنند، خواب آرام تر و بهتری دارند و احتمال دیده شدن مشکلات اجتماعی و بزهکاری اجتماعی در آنها کمتر است. سلامت کودکان با مصرف شیر مادر در مقابل عفونت ها تضمین می شود، که مهم ترین آنها اسهال و عفونت های تنفسی است، همچنین خطر ابتلا به عفونت های گوش میانی و عفونت مغز در آنها کمتر دیده می شود.
وی در ادامه، پیرامون مزایای شیر دهی در سلامت مادر و نوزاد هم گفت: نوزادانی که شیر را مادر مصرف می کنند، کمتر به سرطان خون و دستگاه لنفاوی و مادران شیرده کمتر به سرطان پستان و رحم مبتلا می شوند همچنین، مادرانی که شیر ندارند خطر ابتلا به سرطان پستان در آنها نسبت به مادرانی که شیردارند، بیشتر است.
دکتر بسکابادی همچنین گفت: شیر مادر از نظر طعم و مزه به بدن خیلی نزدیک تر است و بی مزه ماندن آن باعث می شود ذائقه نوزاد به طعم های دیگر تمایل پیدا نکند، این در حالی است که مصرف شیر خشک باعث می شود نوزاد به سمت شیرینی جات سوق داده شود.
استاد گروه نوزادان دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره اثرات مثبت تغذیه با شیر مادر بر روابط عاطفی نوزاد هم بیان داشت: روابط عاطفی فرزند و مادر نیز در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می کنند، به طور محسوسی واضح تر است، یعنی علاوه بر اینکه ارتباط اجتماعی بهتری با خانواده دارند، کمتر اتفاق می افتد که از خانواده خود جدا شوند. شیر مادر در دمای هوای 25 درجه بین شش تا هشت ساعت و در هوای سرد زمستان تا 24 ساعت قابل نگهداری است در حالی که، شیرخشک بیشتر از یک تا دو ساعت نمی توان آن را نگهداری کرد، به عبارتی دیگر شیر خشک یک بار مصرف است.
دکتر بسکابادی مهم ترین فاکتورهای افزایش شیر مادر را شامل؛ افزایش تعداد دفعات شیر دهی، دوشیدن زیاد شیر در صورت عدم افزایش تعداد دفعات شیردهی، وضعیت شیردهی و اعتماد به نفس مادر بر شمرد و گفت: بهتر است، شیردهی در ساعات اولیه بدو تولد آغاز شود. در چند روز اول تولد بین ده تا دوازه بار در 24 ساعت فرآیند شیردهی برای نوزاد باید انجام شود .
وی با تأکید بر این که در ماه اول باید شیردهی در شب ها نیز ادامه یابد افزود: هفته اول بعد از تولد باید تعداد دفعات شیردهی زیاد باشد و این فرآیند را با در آغوش کشیدن نوازش و صحبت کردن تقویت کرد چرا که می تواند، باعث افزایش شیر مادر می شود .همچنین مادرانی که هفته اول را با شیردهی موفق می گذرانند، اغلب در فرآیند شیردهی مشکلی نخواهند داشت.
دکتر بسکابادی اضافه کرد: چهار روش ارزیابی درست از وضعیت شیردهی شامل تغییرات وزن نوزاد، وضعیت ادرار و مدفوع نوزاد، دفعات و طول مدت شیر خوردن نوزاد است که از طریق آنها می توان متوجه کافی بودن شیر مادر در هفته اول شد. وزن نوزاد در سه روز اول یک یا دو درصد کاهش می یابد و سه روز بعدی به اندازه وزن قبلی بر می گردد و آخر هفته اول، نوزاد وزن هنگام تولد را به دست می آورد و چنانچه نوزادی 5 تا 7 روزگی وزن تولد را بدست آورد یعنی شیر مادرکافی است.
وی میزان تخلیه و رنگ مدفوع را نشان دهنده کافی بودن شیر مادر ذکر کرد و افزود: تخلیه ادرار در دو یا سه روز اول بعد از تولد دو تا سه بار، سپس5 تا 6 بار و بعد از هفته اول 6 تا 8 بار باید انجام شود. معمولا مدفوع بعد از سه روزگی نباید به رنگ سیاه باشد و بعد از 5 روزگی باید به رنگ زرد تغییر یابد. از نشانه های دیگر کافی بودن شیر مادر، مصرف آن بین 10 تا 12 نوبت در شبانه روز و به طول انجامیدن هر نوبت زمان شیردهی از 10تا 40 دقیقه است.
دکتر بسکابادی تاکید کرد: نرسیدن نوزاد به وزن مطلوب و ادرار کمتر به دلیل کاهش شیر مادر در دو درصد موارد اتفاق می افتد، اما در 98 درصد موارد برای کاهش شیر مادر باید به دنبال علت های دیگری بود. دلیل اصلی قطع شیر مادر در بیمارستان ها، شیر ندادن نوزاد می باشد که با دوشیدن آن از کاهش شیر می توان جلوگیری کرد . در بیمارستان ها علت کاهش تدریجی شیر مادر، به دلایلی از جمله شیر ندادن، بستری بودن نوزاد در بخش نوزادان، زخم نوک پستان، پر شدن پستان بستگی دارد.
وی همچنین گفت: نارس بودن نوزاد و عدم توان خارج کردن شیر مادر، بزرگی نوک پستان و قرار نگرفتن آن در دهان نوزاد، سزارین مادر و تولد نوزاد بی رمق و نیز چاق بودن نوزاد که تلاشی برای خروج شیر نمی کند، از دیگر علت های کاهش تدریجی شیر مادر است.
دکتر بسکابادی بر آموزش های بهنگام دختران در خصوص نقش مادری ایشان در آینده هم تاکید کرد و گفت: بهتر است، توصیه های لازم از دوره مقطع دبیرستان به نوجوان ها، آغاز شود تا از اهمیت و نقش شیر مادر در سلامت بچه ها آگاهی پیدا کنند؛ همچنین باید از دوران حاملگی آموزش نحوه شیر دادن و اداره شیردهی شروع شود و به مادرها آموزش های لازم درجهت نحوه تغذیه فرزند، اهمیت شیردهی را بدانند و چنانچه مشکلی از جمله صافی نوک پستان و یا فرو رفتگی و یا داشتن ذهنیت در فرآیند شیردهی برای آنها به وجود آید درهمان دوران حاملگی رفع گردد.
