دانشیار گروه ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، گفت: " درد " پدیده‌ی بدی نیست؛ چرا که علامت هشداری برای اطلاع ما از بروز یک بیماری در بدن مان است و سبب میشود که در اولین فرصت برای درمان اقدام کنیم.

 دکتر هادی مخملباف در گفتگو با وبدا، با بیان اینکه دو ویژگی درد، یادآوری خداوند و اعلام بروز مشکل در بدن است افزود: ماهیت درد بد نیست، چرا که علامت هشداری است و خبر از بیماری می دهد که باید اقدام درمانی در مورد آن صورت گیرد. به عنوان مثال چنانچه کسی دندان درد دارد قبل از تخریب بیشتر دندان با علامت درد، سریعتر به دندانپزشک مراجعه می کند.

وی همچنین گفت: در تمام اسکلت بدن، انواع دردها با علت های متفاوت وجود دارد و متخصص با پیدا کردن علت به دنبال درمان خواهد بود. برای تشخیص درد نیاز به یک شرح حال و معاینه دقیق، انجام آزمایش ها و سایر تست های تشخیصی است، لذا یک پزشک حاذق باید بتواند با تلفیق این اطلاعات به تشخیص درستی دست یابد.

دانشیار گروه ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به علل زانو درد به عنوان یکی از دردهای شایع گفت: در حدود سن هفت سالگی، با انجام فعالیت ورزشی ممکن است کودکی دچار صدمه در ناحیه زانو به عنوان مثال شکستگی زانو شود، همچنین از علل دیگر زانو درد بیماری آزگوداشلاتر است که با علائمی همچون درد و تورم در ناحیه قدام زانو همراه است و خوشبختانه عارضه خاصی ندارد و لگن فرد تا مدتی دچار درد شده و پس از مدتی بهبود می یابد.

 عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد همچنین با بیان اینکه، تومورها در سنین پایین هم وجود دارند افزود: وخیم ترین و شایع ترین تومورهای استخوانی استئوسارکوم است که باعث یک بی نظمی در سلول های رشد می شود. این بیماران با درد و تورم اطراف زانو مراجعه می کنند. بعد از 20 سالگی تومورها ممکن است، همچنان وجود داشته باشند و بیمار با شکستگی پاتولوژیک به دلیل ضعیف بودن استخوان ساق یا ران و نیز ضربه خفیف مراجعه می کنند. بعد از معاینه و انجام تست های تشخیصی از جمله؛ رادیوتراپی و MRI، درمان هایی از جمله برداشتن ضایعه و اعمال جراحی انجام می شود.

وی همچنین گفت: یکی از علت های ایجاد درد و مشکلات حرکتی، صدمات ورزشی است که موجب درد پارگی مینیسک، پارگی زانو و رباط ها، پارگی رباط صلیبی قدامی و خلفی رباط های جانبی می شود. در سنین جوانی شکستگی استخوان های اطراف زانو ناشی از حوادث موتوری است که بیمار با درد و بدشکلی اندام مراجعه می کند و نیاز به درمان مناسب و جراحی دارد. معمولا پارگی رباط و پارگی مینیسک با سه علامت " درد، ورم زانو و قفل کردن زانو"  همراه است، که بیمار در شرح حال خود به زمان و علت آسیب وارده اشاره می کند.

وی با بیان اینکه دختران جوان و نوجوان، گاهی با توجه به دلیل استفاده زیاد از پله ها، دچار درد زانو می شوند که یکی از دلایل آن شل بودن مفاصل است و هایپرموبیلیتی نام دارد و بیماری به شمار نمی رود تصریح کرد: این افراد گاهی تنها با درد زانو، شلی مفاصل و انحراف زانو مراجعه دارند و گاهی با در رفتگی کشکک استخوان( پتلا)، که این فرد ممکن است با پیچ خوردگی زانو، دچار در رفتگی کشکگ شود.

فوق تخصص جراحی زانو، همچنین با بیان اینکه برخی دردها به دلیل کمبود ویتامین در بدن ایجاد می شود افزود: در سنین نوجوانی و رشد، برخی دردها به دلیل کمبود بعضی ویتامین ها بروز می کند، مثلا کمبود ویتامین D باعث نرمی استخوان یا راشیتیسم در کودکان می شود که می توان برای درمان، از ویتامین D و قرار گرفتن در معرض نور آفتاب استفاده کرد و در افراد بالغ به آن استئومالاستی گفته می شود که علاوه بردرد، باعث پوکی استخوان و همچنین انحراف زانو می شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره بروز درد و انحراف شکل زانوها بیان داشت: چنانچه پاها به داخل کج و منحرف شوند و شکل پرانتزی به خود بگیرند، زانوها از هم دور می شود و با توجه به فشار قسمت داخل ران درد ایجاد می شود و در دراز مدت باعث بروز آرتروز در این ناحیه می شود. همچنین کج شدن پاها به خارج، پای ایکس یا ژنووالگوم اصطلاحا گفته می شود که هنگام راه رفتن زانوها بهم برخورد می کند و فاصله مچ پاها از یکدیگر زیاد می شود. هر چه این فاصله بیشتر باشد، شدت بیماری هم افزایش می یابد و حتی ممکن است، باعث در رفتگی کشکگ شود و در آینده آرتروز قسمت خارج مفصل بروز کند.

وی اضافه کرد: در صورت نیاز، عمل جراحی برای هر دو نوع مشکل زانو انجام می شود. در کودکان وجود انحراف زانو، یا همان پای پرانتزی که ژنووارم فیزیولوژیک نام دارد، تا سه سالگی نیاز به درمان خاصی ندارد، اما چنانچه بعد از سن هفت سالگی که صاف شدن پاها اتفاق می افتد، انحراف همچنان باقی بماند، نیاز به درمان وجود دارد که طی اقدامات درمانی، استخوان پا را صاف می کنیم، اما در سنین بالغ، درمان ویژه ای را می طلبد، لذا با شکافتن استخوان پا، اقدام به صاف شدن آن می کنیم.

فوق تخصص جراحی زانو، در بخش دیگری از سخنان خود به ماهیت بیماری آرتروز پرداخت و گفت: بیماری آتروز با درد، مشکل حرکتی و شلی زانو برزو می کند. آرتروز معمولا در خانم های با وزن بالا و بعد از سن 50و 60 سالگی اتفاق می افتد و استفاده از پله و کوهنوردی برای این افراد مناسب نیست؛ چرا که باعث وارد شدن فشار سنگین در ناحیه زانوها می شود، بنابراین، باید ترمیم و تخریب برای مفصل همزمان پیش رود و زمانی آرتروز بروز می کند که، ترمیم از تخریب عقب بیافتد.

وی اضافه کرد: سلول غضروفی که تغذیه آن ازمایع مفصلی صورت می گیرد، متأسفانه جریان خون ندارد، در نتیجه ترمیم آن کند انجام می شود و بنابراین باید از مایع مفصلی سالم برخوردار بود که این غضروف تغذیه شود . افراد مبتلا به بیماری های روماتیسمی و هموفیلی مایع مفصلی آنها، حالت طبیعی ندارد و حاوی مواد مغذی نیست، در این شرایط غضروف صدمه می بیند و درد و بیماری بآرتروز پدیدار می شود، لذا درمان به موقع زانوی بدون عارضه و درمان با تأخیر تخریب غضروف را در پی خواهد داشت و حتی راه پیشگیری از ابتلا برای آن وجود ندارد، اما با درمان به موقع می توان از عوارض بعدی پیشگیری کرد.

دکتر مخملباف تاکید کرد: افراد مبتلا به بیماری آرتروز باید سبک درست زندگی، وزن مناسب و فعالیت ورزشی مناسبی داشته باشند و چنانچه انحراف زانو وجود دارد، باید با مراجعه به موقع به متخصص مربوطه علت آن تشخیص داده شود. برای تشخیص هم از مرکز استخوان ران یک خطی به مرکز زانو و مچ پا رسم می کنیم و چنانچه هرسه در یک راستا قرار نداشتند و زانو در خارج و یا داخل مفصل قرار داشت، بیشتر از 10 درجه انحراف قابل قبول نیست و عمل مناسب سن انجام می شود، تا از برزو آرتروز جلوگیری شود. چنانچه فرد به بیماری آرتروز مبتلا شد می توانیم ضایعات غضروفی را درمان و در موارد شدیدتر تعویض مفصل زانو انجام می شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت:در گذشته بیماران باید برای انجام عمل تعویض مفصل زانو به خارج از کشور می رفتند، اما خوشبختانه از سال 1376در بیمارستان قائم(عج) مشهد برای اولین بار عمل تعویض زانو انجام شد و تا کنون هزاران بیمار از اقصی نقاط کشور مراجعه و تحت این عمل قرار گرفته اند که خوشبختانه رضایت بیماران را به همراه داشته است. بیمارستان قائم (عج) با حضور جراحان حاذق و با تجربه با تعرفه دولتی در خدمت بیماران است.