دانشیار گروه جراحي مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد ، با اشاره به اینکه حدود 90 درصد کمر دردها، منشاء خوش خیم دارند گفت: مهمترین کمر دردها، کمر دردهای مکانیکال است که به واسطه ضعف عضلات به وجود می آید و تقویت عضلات، مصرف داروهای ضد التهابی، مسکن ها و در مواقع خیلی خاص انجام فیزیوتراپی می تواند در بهبود کمر درد و جلوگیری از عود آن مؤثر باشد.

دکتر بابک گنجه ای فر در گفتگو با وبدا، ضمن بیان این مقدمه که نخاع رابط بین مغز و به عنوان فرمانده بدن و عضلات و ارگان های حیاتی بدن است و حفظ راست قامتی انسان، اتصال عضلات جزء وظایف اصلی ستون فقرات به شمار می رود افزود: کمر درد جزء پنج درد شایعی به شمار می رود که انسان آن را تجربه می کند و به طور متوسط هر فردی، طی سه یا چهار ماه، یک بار ممکن است دچار کمر درد با درجات مختلف شود.

وی بروز کمر درد را همراه با علل مختلفی دانست و گفت: حدود 90 درصد کمر دردها منشاء خوش خیم دارند که مهم ترین آنها کمر دردهای مکانیکال است و به واسطه ضعف عضلات به وجود می آید. همچنین حدود 10 درصد کمردردها، ممکن است عللی به جز علت های عضلانی داشته باشند که باید بررسی های لازم، آزمایش های مربوطه و تصویربرداری در صورت لزوم برای بیمار انجام شود.

دکتر گنجه ای فر، همچنین با اشاره به اینکه کمردرد های مکانیکال، اغلب به واسطه کار کردن رخ می دهند و در هنگام استراحت و بیدار شدن از خواب بروز می کنند افزود: برخی از کمردردها منشأ مهم تری دارند و ممکن است به علت وجود تومور، شکستگی مهره یا بیماری های خاص مثل پوکی استخوان ایجاد شوند که معمولا طی فعالیت خود را نشان می دهند و حتی ممکن است در مواردی باعث کمردردهای شدید شبانه شوند و فرد با درد از خواب بیدار می شود.

وی اضافه کرد: معمولا اکثر کمردردها به دلیل کشیدگی یا خستگی عضلات به وجود می آیند، اما برخی  از کمردردها از جمله، کمردردهای ناحیه پشت و گردن نیاز به بررسی بیشتر دارد. لذا افراد زیر 20 سال و بالای 50 سال در صورت بروز کمردرد حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کنند و چنانچه کمر درد همراه با نقص حرکتی در اندام ها باشد به عنوان مثال فرد احساس ضعیف بودن در ناحیه پا و اختلال حس پیدا کند، خود کند،  نیاز به بررسی بیشتر دارند.

عضو هیأت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: افرادی که بیماری های زمینه ای دارند، دچار تومورهای قسمت های مختلف بدن می شوند و افراد دارای سابقه مصرف داروهایی مثل پردیزولون و داروهای شیمی درمانی، سابقه بیماری های عفونی مثل سل و کمر درد، بعد از تروما، لازم است که حتما به پزشک مراجعه کنند و بررسی بیشتر انجام شود.

وی خاطرنشان کرد: کمردردهایی که بطور معمول کمتر از یک ماه رخ می دهند، جز در موارد ذکر شده خوش خیم هستند و ممکن است نیاز به مراجعه پزشک نداشته باشند، اما کمردردهایی که بیشتر از یک ماه طول می کشد، به ویژه کمردردهای مزمن که بیش از سه ماه رخ داده حتما لازم است که مراجعه به پزشک و بررسی بیشتر برای بیمار انجام شود.

دانشیار گروه جراحي مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد تصریح کرد: معمولا کمر درد در افراد میانسال و مسن بیشتر دیده می شود، اما در عین حال افراد جوان و کمتر از 20 سال و افراد بالای 50 سال باید توجه بیشتری به کمردرد داشته باشند و به طور کلی خانم ها بیشتر دچار کمر درد می شوند که از علل مهم آن عدم انجام فعالیت های ورزشی نسبت به آقایان است.

وی در همین ارتباط افزود: زنانی که دچار کمر درد هستند، هیچ ممانعتی برای بارداری و زایمان طبیعی ندارند. زنانی که سابقه عمل جراحی ستون فقرات دارند، بهتر است که قبل از باردار شدن در کنار متخصص زنان و زایمان، با متخصص جراح مغز و اعصاب و فوق تخصص ستون فقرات مشاوره داشته باشند. در این موارد حتی زایمان می تواند به صورت طبیعی انجام شود و تنها در برخی مواقع خاص، متخصص جراحی مغز و اعصاب توصیه به عمل سزارین برای ختم حاملگی می کند.

دکتر گنجه ای فر این نکته مهم را نیز یادآور شد که زنان و مردان شاغل و افرادی که فعالیت های سنگین بدنی انجام می دهند، معمولا به دلیل خستگی و ضعف عضلات دچار دردهای ستون فقرات، مخصوصا دردهای شبانه هنگام خواب یا دچار درد و گرفتگی عضلات در هنگام بیدار شدن صبحگاه می شوند و اغلب افراد شاغل در سازمان ها، که اصطلاحا پشت میز نشین هستند دچار درد در نواحی گردن و ستون فقرات می شوند.

وی به این افراد توصیه کرد: در کنار انجام ورزش های منظم هفتگی، حرکات کششی و تقویت عضلات هنگام کار انجام دهند چرا که، می تواند در بهبود کمر درد و درد ستون فقرات و جلوگیری از آن مفید باشد، در اکثر موارد درمان کمر درد، به صورت درمان های طبی انجام می شود. تقویت عضلات، مصرف داروهای ضد التهابی و مسکن و در مواقع خیلی خاص انجام فیزیوتراپی می تواند در بهبود کمر درد و جلوگیری از عود کمر درد مؤثر باشد.

دکتر گنجه ای فر همچنین گفت: یکی از دیگر از روش های کم تهاجمی مثل تزریق اپیدورال در فضای کانال نخاع و لیزر ممکن است، در مواردی بسیارخاص به بیمار کمک کند، اما انجام این روش های کم تهاجمی به صورت معمول نباید برای بیمارانی که دچار کمر درد هستند انجام شود.

وی با بیان اینکه افراد غیر متخصص در درمان کمر درد مداخله زیادی انجام می دهند افزود، بیماران حتما قبل از اینکه روش های سنتی مثل شکستن قلنج و مراجعه به شکسته بند را انجام دهند، حتما با یک پزشک متخصص مشورت کنند.

دانشیار گروه جراحي مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد یادآور شد: با توجه به اینکه، حدود 10 درصد از کمردردها منشأ تومورال، شکستگی یا ضایعات دیگر ستون فقرت داشته، که نیاز به مداخله دارند و در این موارد اگر بررسی و تشخیص صورت نگیرد، ممکن است فرد دچار مشکل شود.

وی خاطرنشان کرد: حدود 40 سال است که، در گروه جراحی مغز و اعصاب بیمارستان قائم (عج) و بیمارستان شهید کامیاب،  اکثر عمل های جراحی مغز و اعصاب و ستون فقرات به صورت کاملا علمی انجام می شود.

عضو هیأت علمی گروه مغز و اعصاب دانشگاه به حضور اساتید با تجربه و شایسته در دانشگاه های علوم پزشکی مشهد اشاره کرد و افزود: در بیمارستان قائم (عج)، اساتید مجربی از جمله، دکتر فریبرز ثمینی جراح مغز اعصاب دیسک و ستون فقرات و دکتر بیرجندی، دکتر ذبیحیان، دکتر کیخسروی، دکتر فرجی راد، دکتر رضایی و دکتر حقیر فلوشیپ ستون فقرات، دکتر مشهدی نژاد، دکتر احصایی و دکتر خاموشی در بیمارستان امداد و بیمارستان اکبر دکتر تولایی که فوق تخصص جراحی مغز و اعصاب کودکان در حال خدمت رسانی به بیماران و آموزش رزیدنت ها مشغول هستند. دکتر ابویی از همکاران گروه مغز و اعصاب دانشگاه در حال حاضر در دانشگاه تهران در حال طی کردن دوره فوق تخصص خود هستند.

وی اضافه کرد: خوشبختانه از سه سال گذشته با مجوز وزرات بهداشت و آموزش پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد فلوشیپ ستون فقرات را راه اندازی کرده و بنده افتخار دارم که به عنوان مدیریتور(مسئول هماهنگ کننده) این رشته در خدمت اساتید و دانشجویان فوق تخصصی باشم، که در دوره های آموزشی ستون فقرات دانشگاه علوم پزشکی مشهد شرکت می کنند.

دکتر گنجه ایی فر همچنین گفت: طی چند سال اخیر، پیشرفت بسیار خوبی در انجام عمل های پیچیده ستون فقرات در کلیه مراکز آموزشی دانشگاه مشهد انجام شده و خوشبختانه به همراه همکاران با تجربه گروه مغز و اعصاب دانشگاه، به صورت کاملا علمی و با توانمندی و امکانات کامل در دانشگاه های زیر مجموعه دانشگاه علوم پزشکی مشهد به تمام بیمارانی که نیاز به انجام عمل های پیچیده ستون فقرات دارند خدمات خوبی ارائه می کنیم.