فوق تخصص جراحی ستون فقرات و عضو هیات علمی دانشگاه مشهد، با اشاره به کاربرد روزافزون تلفن های همراه و کامپیوتر در زندگی بشری، استفاده مداوم از این ابزارها را زمینه ساز بروز دردهای گردنی و شیوع آن در سنین مختلف دانست.

دکتر امیر حسین حقیر، جراح مغز و اعصاب، در گفتگو با وبدا، پیرامون ماهیّت و چیستی عارضه گردن درد گفت: گردن درد، در واقع درد در ناحیه پشت گردن است که گاهاً همراه با درد داخل شانه و یا حتی درد داخل بازو شده و ممکن است تا انگشتان هم تیر بکشد. این نوع دردها در برخی موارد، با درد داخل قفسه سینه نیز همراه می شود که ممکن است با دردهای قلبی اشتباه گرفته شود؛ هر چند که دردهای قلبی از نظر زمانی کوتاه تر و هنگام استراحت هم ادامه می یابند ، ولی عمده دردها با منشا گردن طولانی تر بوده و با فعالیت بدتر میشوند. ضمن اینکه گردن درد، می تواند بصورت سوزش در ناحیه پشت گردن و یا حتی سوزش در روی شانه ها بروز کند؛ لذا همه این موارد طیفهای مختلفی از درد گردن هستند.

وی با بیان اینکه ساختار مفاصل بین مهره ای گردن، بگونه ای است که به انسان اجازه می دهد بیشترین حرکات را در گردن داشته باشد افزود: این امر موجب بروز سايیدگی بیشتر و یا گرفتگی عضلات ناحیه گردن و در نتیجه درد گردن میشود، بنابراین به این نکته باید توجه داشت که در بین مجموعه‌ی مفاصل بدن، بیشترین ناحیه ای که مستعد بروز درد می باشد، ناحیه گردن است.

علل زمینه ساز دردهای گردنی 

فوق تخصص جراحی ستون فقرات در خصوص فاکتورهای موثر در بروز دردهای گردنی گفت: مهم ترین علل درد گردن عبارتند از؛ سائیدگی یا همان آرتروز ، کشیدگی عضلات و تاندونها، بیرون زدگی دیسک گردن ، استرس روحی ، و ضربه که به تفصیل توضیح داده خواهد شد.

وی افزایش سن و سائیدگی را از دیگر عوامل موثر در پیدایش این عارضه عنوان کرد و افزود: با افزایش سن آب درون دیسکها کاهش می یابد و از طرفی با توجه به اینکه دیسکها، غضروفهای ژلاتینی هستند که بین مهره ها قرار داشته و نقش ضربه گیری دارند، این کاهش حجم آب داخل دیسکها ، منجر به کاهش خاصیت ضربه گیری آنها شده و ضربات بیشتری  به  مهره ها انتقال می یابد که نتیجه این پدیده ساییدگی مهره ها یا همان آرتروز است و در درازمدت میتواند منجر به درد گردن شود.

دکتر حقیر اضافه کرد: روند ساییدگی مفاصل که در تمام مفاصل بدن در سن بالای ۴۰ سال رخ میدهد، در ناحیه گردن هم که دارای مفاصل بسیار متحرکی است رخ میدهد و فقط ستون فقرات گردنی استعداد بیشتری در بروز آن دارد. ضمن اینکه، این نوع گردن درد همراه با خشکی صبحگاهی است و بطور مثال، فردی که سن بالای ۴۰ سال دارد ، هنگام بیدار شدن از خواب احساس خشکی صبحگاهی در گردن می کند که البته با کمی حرکت و گرم شدن این خشکی صبحگاهی برطرف میشود ، ولی در عین حال گاهی ممکن است که در طول روز و هنگام کار طولانی در حالیکه گردن غوز به جلو اس، مثل رانندگی و یا کار طولانی با کامپیوتر و یا کار با تلفن همراه ، احساس درد و ناراحتی در گردن داشته باشد، این شرح حال فردی است که به تازگی وارد میانسالی شده و آغاز تجربه اش از بیماری آرتروز و یا همان ساییدگی گردن است.

کشیدگی عضلانی و تاندونی؛ نتیجه‌ی وضعیت های ناصحیح گردن

فوق تخصص جراحی ستون فقرات در خصوص شیوه های درست و نادرست حرکت های گردنی گفت: معمولاً در حالت راستا؛ یعنی وضعیتی که سر روی شانه قرار دارد و گوش ها در امتداد شانه هستند، عضلات ناحیه گردنی در بهترین وضعیت خود قرار گرفته و بخوبی وزن سر به پایین منتقل میگردد، ولی درحالتی که گردن برای مدت طولانی به جلو غوز کرده باشد؛ مثل کار طولانی مدت با کامپیوتر، عضلات و تاندونهای گردن تحت کشش قرار میگیرند، این کشش طولانی مدت منجر به پارگی های کوچکی در عضلات و تاندونها می گردد که در درازمدت منجر به بروز دردگردن مزمن میشود، بطور مثال دانشجویی که اوقات طولانی پشت میز مطالعه می کند و گردن وی در تمام این اوقات به جلو خمیده است و اخیرا دچار درد گردن شده است.

وی در رابطه با پدیده شایع بیرون زدگی دیسک گردن نیز گفت: دیسکها، غضروفهای ژلاتینی هستند که نقش ضربه گیر دارند، ولی درمواردی که سلامت ستون فقرات گردنی رعایت نشود، ممکن است دیسک ها پاره شده و به ریشه اعصاب گردن فشار بیاورند که در این موارد فرد با گردن درد تیرکشنده به بازو و دستها مراجعه می کند.

دکتر حقیر در خصوص علل بیرون زدگی دیسک با منشاء ژنتیکی هم گفت:  افرادی که سابقه بیرون زدگی دیسک در جای دیگری از ستون فقرات مثلا کمر را دارند و یا در افراد درجه یک مثل: پدر، مادر و یا خواهر و برادر در سن میانسالی و یا جوانی چنین مشکلی داشته اند ، مستعد بیرون زدگی دیسک گردن هستند و لذا این افراد در رعایت سلامت ستون فقرات گردنی باید دقت بیشتری داشته باشند و توصیه هایی که در ادامه گفته میشود را بیشتررعایت کنند. در کنار ژنتیک و عدم رعایت سلامت ستون فقرات گردنی، سیگار نیز از مهم ترین عوامل آسیب به دیسک های گردن است که باید از آن پرهیز شود.

تاثیر استرس و تنش های روحی در بروز گردن درد

عضلات ناحیه گردنی بر خلاف عضلات ناحیه کمری ،اندازه کوچکتر و کوتاهتری دارند و لذا این ناحیه به استرس بسیار حساس تر بوده و ممکن است در زمینه استرس دچار اسپاسم و گرفتگی و در نتیجه گردن درد شود. بطور مثال خانم جوانی با سن حدود ۲۵ سال که گاهی دچار سردرد بصورت نوار فشارنده دور سر می شود و در برخی موارد سردرد وی همراه با سوزش دور سر است اما در عین حال شدت سردرد به حدی نیست که کارائی روزانه وی را مختل کند، در مورد این فرد می توان استرس هایی را حدس زد که منجر به دردگردن در پس سر و پشت گردن میشود و ممکن است همراه با سوزش در پس سر و گردن باشد

این استاد دانشگاه با اشاره به آسیب های گردنی و بویژه صدمات ناشی از تصادفات هم گفت: معمولا در تصادفی که خودرو دیگری از پشت به ماشین اصابت می کند ، منجر به پرتاب شدن گردن به عقب و سپس  به جلو میشود که در طی این حرکت رفت و برگشت گردن عقب و جلو ، تمامی تاندونها و عضلات ناحیه گردن کشیده میشود و اصطلاحا به این اتفاق آسیب شلاقی گردن گفته میشود. در این موارد چون آسیب منتشر است منجر به درد گردن شدید و طولانی می گردد و گاهی تا ماهها طول می کشد.