عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و رئیس بخش اعصاب یک بیمارستان قائم (عج) گفت: با تلاش تیم پیوند عضو دانشگاه علوم پزشکی مشهد در طی سالهای 1380 تا کنون 1516 مورد عمل اهدای عضو و بیش از 7 هزار پیوند انجام شده که سهم بیمارستان قائم(عج) در ارجاع موارد اهدای عضو، نسبت به سایر مراکز درمانی چشمگیر و قابل توجه است.
دکتر علی شعیبی در گفتگو با وب دا، ضمن بیان مقدمه ای پیرامون مقوله‌ی مرگ مغزی و اهمیت آن اظهار کرد: معمولاً از نظر پزشکی مرگ به دو گروه تقسیم می‌شود که شامل مرگ قلبی _ریوی و مرگ مغزی است و این دو گروه از نظر واژه شناسی به یک اندازه معنا دارند یعنی هر دو به مفهوم غیرقابل برگشت بودن فرد وفات یافته هستند.
وی ادامه داد: عموماً همه ما با مرگ قلبی ریوی آشنا هستیم و چنانچه بر بالین بیماری که فوت شده حاضر باشیم، می‌بینیم که کادر درمان ضربان قلب یا نفس او را بررسی می‌کنند که آیا علائمی دارد یا نه؟ و زمانی که این‌ها وجود نداشته باشند، همه می‌پذیرند که فرد فوت شده است. ارزش و اهمیت مرگ مغزی نیز به همان اندازه مرگ قلبی- ریوی است؛ یعنی امکان برگشت فرد، صفرمطلق است و تنها چیزی که گاهی سبب می‌شود همراهیان بیمار فوت شده در خصوص برگشت ناپذیر بودن او شک کنند، این است که در مرگ مغزی، قلب هنوز ضربان دارد و بنابراین همراهیان بیمار امیدوار هستند که راهی برای بازگشت فرد باشد؛ اما این موضوع امکان ندارد و همان قدر که یک مرگ قلبی- ریوی به افراد اطمینان می‌دهد، مرگ مغزی نیز می‌تواند در همین حد نسبت به مرگ قطعی فرد اطمینان بخش باشد.
دکتر شعیبی در عین حال گفت: رخداد مرگ مغزی باید تاییدیه خاص داشته باشد و به سادگی نمی‌توان تشخیص مرگ مغزی داد،از این رو 7 نفر از همکاران پزشک که شامل دو نفر از متخصصین داخلی مغز و اعصاب ( نورولوژیست)، دو نفر همکار جراح مغز و اعصاب، یک نفر همکار متخصص بیهوشی، یک نفر همکار متخصص داخلی و یک نفر از همکاران پزشک قانونی، هستند باید مرگ مغزی فرد را تایید کنند و لذا هر بیماری که دچار افت هوشیاری شود یا در شرایط کمای عمیق قرار بگیرد، نمی‌توانیم بگوییم که دچار مرگ مغزی شده است.
عضو گروه مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطر نشان کرد: زمانی که طبق نظر مراجع علمی_ قانونی، مرگ مغزی تایید شد، ارزش و اهمیت آن به اندازه مرگ قلبی -ریوی است، اما در بیماری که هنوز ضربان قلب دارد و فوت کرده به علت اینکه در بدن او جریان خون وجود دارد و می‌توان تنفس را برای مدتی از طریق دستگاه‌های تنفس برای بیمار نگهداشت ، برخی از اعضای بدن او همچنان قابلیت و کارکرد خود را دارند و می‌توان از آنها برای پیوند عضو استفاده کرد؛ اعضایی مثل کبد، کلیه‌ها، چشم و پوست ارگان‌هایی است که در پیوند عضو استفاده می‌شود.
وی با اشاره به نقش حیاتی اهدای عضو و پذیرفتن این واقعیت که فرد مرگ مغزی هرگز به زندگی باز نمی گردد، گفت: بیماری که مرگ مغزی شده، پس از دفن شدن بدن او تجزیه شده و از بین می رود اما با اهدای عضو به دیگران، این عضو کارکرد خود را حفظ می کند. خوشبختانه با همت مراجع دینی و قانونی و سایر سطوح مختلف در ایران چند سالی است که فرایند اهدای عضو، هم به جهت شرعی و هم قانونی هموارتر شده است.
دکتر شعیبی با اشاره به عضویت 8 ساله خود در کمیته پیوند دانشگاه افزود: در این مدت، موارد بسیاری را در بیمارستان منتصریه شاهد بودم، که عزیزان بیمار، سال‌ها درگیر نارسایی‌های کلیه، کبد، نارسایی قلبی، مشکلات چشمی و... هستند و گاهی سال‌ها طول می‌کشد تا بتوانند عمل پیوند را انجام دهند، ضمن اینکه برخی از این عزیزان در صف انتظار یوند جان خود را از دست می‌دهند. بنابراین اهدای عضو جز بالاترین ثواب‌ها است و همانطور که قرآن کریم می‌فرماید؛ اگر شما جان کسی را نجات دهید مانند آن است که همه بشریت را نجات داده‌اید، در اهدای عضو هم همین اتفاق رخ می‌دهد، لذا اگر آگاهی جامعه نسبت به این موضوع افزایش یابد و مقدس بودن و زیبا بودن این مقوله در اذهان عمومی جا بیفتد، قطعاً همراهی خانواده‌ها برای اهدای عضو عزیزانشان بیشتر خواهد شد.
وی اضافه کرد: اتفاق خوب دیگر در این خصوص کاندیدا شدن افرادی است که هنوز در قید حیات هستند و اعلام آمادگی می‌کنند که چنانچه بر اثر حادثه ای دچار مرگ مغزی شدند، اعضای بدن آنها پیوند شود. این افراد نیز خوشبختانه در حال افزایش هستند؛ هرچند که هنوز هم جای کار در رسانه‌ها و سایر منابع اطلاع رسانی وجود دارد. از آقای دکتر خالقی مسئول کمیته فراهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه نیز تشکر و قدردانی میکنم که تلاش زیادی را در این مسیر دارند و در آمار جالبی که ارائه کردند اعلام شده که از ابتدای سال ۱۳۸۰ یعنی زمان آغاز فرایند اهدای عضو به شکل فعال در دانشگاه علوم پزشکی مشهد ، تاکنون ۱۵۰۷ مورد اهدای عضو انجام شده و در مجموع به بیش از ۷ هزار نفر ارگان اهدا شده است .
دکتر شعیبی با اشاره به نقش فعال بیمارستان قائم(عج) در ارجاع بیماران مرگ مغزی جهت پیوند عضو افزود: بیمارستان قائم (عج) تاریخچه درخشانی را در این خصوص دارد که شاید دلیل آن هم وجود بخش داخلی اعصاب و جراحی اعصاب در این مرکز باشد. به عنوان مثال در سال گذشته در کل خراسان بزرگ ۱۷۳ مورد پیوند انجام شده که از این تعداد ۱۰۹ بیمار از شهرستان مشهد بوده و از این تعداد ۲۳ بیمار تنها از بیمارستان قائم ارجاع شده بودند. همچنین در سالهای اخیر ۴۲ مورد پیوند در بیمارستان منتصریه انجام شده که ۲۳ مورد آن از شهرستان مشهد بوده و از این تعداد ۷ مورد از بیمارستان قائم(عج) ارجاع شده است. از تیم نورولوژی و اعصاب یک و به ویژه تیم پرستاری و پشتیبانی دانشگاه نیز تشکر میکنم که حقیقتا در این زمینه فعال هستند و به محض مشکوک شدن به مورد مرگ مغزی، آن را به پزشکان اطلاع می‌دهند و سریعا پروسه مربوط به پیوند عضو آغاز می‌شود.
رئیس بخش اعصاب یک بیمارستان قائم (عج) در پایان تاکید کرد: ما آرزومند سلامتی همه مردم کشورمان هستیم و امیدواریم که هرگز اتفاق بدی برای آنها رخ ندهد اما چنانچه مرگ مغزی برای عزیزی رخ داد، امیدواریم خانواده های ایشان با همکاری که در پیوند عضو خواهند داشت به نجات انسان و انسان های دیگری کمک رسانند که این موجب خشنودی خداوند متعال نیز خواهد بود.
