استاد گروه بیهوشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و رئیس بخش پنج ICU بیمارستان قائم (عج) با اشاره به انجام طرح پژوهشی " بررسی ارتباط  تعداد گلبول های سفید خون؛ قبل و پس از عمل جراحی دریچه قلب با پیامد بیماران " گفت: بیمارانی که پس از جراحی قلب وارد ICU می‌شوند، دچار افزایش گلبول‌های سفید یا لوکوسیتوز می‌شوند اما الزاماً این اتفاق معادل عفونت نیست و گاهاً به اشتباه عفونت تلقی و برای بیمار آنتی بیوتیک تجویز می‌شود که طبیعتاً عوارض و هزینه‌هایی را به بیمار و سیستم درمانی تحمیل خواهد کرد.

دکتر شهرام امینی در گفتگو با وب دا اظهار کرد: در طول ۱۱ سال گذشته که در بخش ICU جراحی قلب فعالیت داشتم، طرح‌های مختلفی اعم از طرح‌های اپیدمیولوژی و کوهورت انجام شده و اساساً یکی از طرح‌های پایه برای خوراک طرح‌های کلینیکال ترایال، طرح‌های اپیدمیولوژی و کوهورت است در این مطالعات مشکلات بیماران‌ از جهات مختلف، وضعیت قلبی- ریوی، نارسایی کلیه و عفونت‌ها بررسی شده و ضمن تشخیص علل ایجاد انها اقدامات لازم برای جلوگیری ، تشخیص و درمان صورت می گیرد.

وی افزود: در این طرح هم، هدف ما این بود که ببینیم بیمارانی که تحت عمل جراحی قلب قرار می‌گیرند شامل بیماران دریچه‌ای از نظر عفونت پس از عمل درچه وضعیتی قرار دارند؟ موضوع مهمی که ما در بالین مشاهده کردیم این بود که بیمارانی که پس از جراحی قلب وارد ICU می‌شوند، دچار افزایش گلبول‌های سفید یا لوکوسیتوز می‌شوند و همیشه این اتفاق معادل عفونت نبوده و گاهاً به اشتباه عفونت تلقی و برای بیمار آنتی بیوتیک تجویز می‌شود که طبیعتاً عوارض و هزینه‌هایی را به بیمار تحمیل خواهد کرد.

دکتر امینی ادامه داد: ما مشاهده کردیم که اکثر بیماران علائمی از عفونت ندارند و بدون آنتی بیوتیک هم بهبود می‌یابند و پس از مدتی لوکوسیتوز هم کاهش پیدا می‌کند بنابراین در صدد برآمدیم که مطالعه ای را طراحی کنیم تا مستند ببینیم آیا واقعاً افزایش گلبول‌های سفید خون، پس از عمل جراحی دریچه قلب شایع است یا نه؟ و اگر شایع است ارتباطی با عفونت و پیش آگهی بیماران دارد یا خیر؟ یک مطالعه نیز همزمان با این کار انجام شد، که بررسی روند تغییرات گلبول‌های سفید پس از عمل جراحی در بیماران CABG  یعنی بیمارانی که تحت جراحی پیوند عروق کرونر قرار گرفتند، را شامل می شد.

در این بیماران برای اینکه عمل جراحی انجام شود از پمپ قلبی-ریوی Cardiopulmonary Bypass استفاده می‌شود که قلب و ریه از مدار فعالیت خارج و پمپ جایگزین کار آنها می شود، با توجه به اینکه این فرایند برخورد با یک غشای برون پیکری است و فاز التهابی در این بیماران تشدید می‌شود، انتظار داریم که مواد التهابی افزایش یابد و همینطور گلبول‌های سفید. اما همانطور که عرض شد این افزایش گلبول‌ها همیشه معادل عفونت نیست .

فوق تخصص مراقبت‌های ویژه اضافه کرد: در این مطالعه هم ما فقط بیمارانی را که جراحی دریچه قلب شده‌اند، از نظر سیر تغییرات گلبول‌های ، مورتالیتی و مدت زمانی که بیمار در ICU و بیمارستان  و  آسیب حاد کلیه را بررسی کردیم

وی خاطر نشان کرد: در این بررسی ما مشاهده کردیم که گلبول‌های سفید از روز سوم افزایش نشان میدهد و‌ در حدوداً ۷۰ درصد بیماران دیده می شود و درصد خیلی کمی هم دچار لکوپنی یا کاهش گلبول‌های سفید می‌شوند، اما از نظر مدت بستری در ICU و بیمارستان این تفاوت بین بیمارانی که افزایش گلبول‌های سفید دارند یا ندارند، وجود نداشت. ولی میزان مرگ و میر در بیمارانی که افزایش گلبول سفید داشتند، بیشتر بود. در عین حال به جهت آماری تفاوت معناداری نداشت. میزان بروز آسیب حاد کلیه نیز بررسی شد و در بیمارانی که لوکوسیتوز داشتند و دسته‌ای که لوکوسیتوز نداشتند تغییری از نظر آسیب حاد کلیه دیده نشد، در نهایت ما به این نتیجه رسیدیم که صرف اینکه بیمار دچار لوکوسیتوز بشود در  پیش آگهی بیماران تاثیر قابل توجهی ندارد. البته این نتیجه ممکن است در جامعه آماری بیشتر متفاوت باشد.

دکتر امینی همچنین گفت: در نهایت امیدواریم با بها دادن به مطالعات پایه ای از این دست هم برای مسوولین بهداشتی و درمانی اطلاعات لازم برای برنامه ریزی های دراز مدت  مهیا شود و هم زمینه مطالعات کارآزمایی بالینی برای محققین میسر گردد.