طرح پژوهشی " ساخت سامانه دارورسانی با فعالیت ضد سرطانی ذاتی و قابلیت هدفمندرسانی داروهای شیمی درمانی نامحلول در آب" به عنوان یکی از طرح های منتخب از سوی معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد معرفی شد.

سلمان عبداله­رمضانی دکترای شیمی دارویی و دانش آموخته دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در گفتگو با وبدا پیرامون جزئیات این طرح تحقیقاتی گفت: موضوع پژوهش ما ساخت یک سامانه دارورسانی با قابلیت هدفمندرسانی داروهای شیمی درمانی نامحلول در آب بود به طوریکه خود سامانه دارورسان هم، فعالیت ضد سرطانی ذاتی داشته و منجر به ساخت یک نانو داروی چند جانبه هدفمند شده است.

ایده ساخت این سامانه از آنجا شکل گرفت که داروهای شیمی درمانی به خاطر حجم توزیع بالا در بدن دارای عوارض جانبی زیادی است و استفاده از سامانه‌های دارورسانی می‌تواند سبب کاهش عوارض جانبی داروهای شیمی درمانی بشود. یکی از رویکردهای جدید در بحث دارورسانی شیمی درمانی استفاده از سامانه‌های چند جانبه هدفمند است که ما موفق به ساخت یک پلیمر با فعالیت ضد سرطانی ذاتی شدیم که قابلیت هدفمندرسانی داروهای شیمی درمانی نامحلول در آب را دارد.

وی با بیان اینکه طرح مذکور دارای سه مزیت مهم است افزود: نخستین مزیت آن قابلیت محلول­سازی داروهای شیمی درمانی نامحلول در آب است. در واقع بخشی از داروهای شیمی درمانی، نامحلول در آب هستند و به منظور تزریق وریدی، یک سری تغییرات روی ساختار آنها صورت می‌گیرد که سبب می‌شود دوز درمانی افزایش یابد و این افزایش دوز سبب بالارفتن عوارض جانبی می‌شود. این سامانه دارورسانی باعث محلول­سازی داروهای شیمی نامحلول در آب بدون تغییر ساختار دارو می­گردد و در نتیجه کاهش دوز درمانی و عوارض جانبی را به دنبال دارد.

مزیت دوم، قابلیت هدفمندرسانی است که باعث تجمع و تمرکز دارو در تومور می­گردد در حالیکه داروهای شیمی درمانی به صورت غیر هدفمند روی سلول­ها و اندام‌های مختلف عوارض جانبی ایجاد می­کنند.

وی ادامه داد: مزیت سوم این سامانه، فعالیت ضدسرطانی ذاتی آن است که در کنار اثر شیمی‌درمانی باعث هم افزایی تاثیر درمان و کاهش مقاومت دارویی و عوارض جانبی می­گردد و مزایای فوق با هدفمندرسانی پیش­ساز نامحلول در آب داروی ایرینوتکان (SN-38) تا مرحله مطالعات حیوانی تایید شده است.

دکتر سلمان عبداله­رمضانی همچنین گفت: ساخت دارورسان چند جانبه هدفمند جزء پژوهش‌های نوین در زمینه نانو شیمی درمانی است که در رویداد حمایت از پایان‌های محصول محور معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری (فن­تز) برگزیده شد و مورد حمایت کانون مالکیت دارایی‌های فکری جهت ثبت اختراع و تحت حمایت ستاد زیست فناوری و پزشکی دقیق جهت توسعه فناوری قرار گرفت.

وی همچنین گفت: این سامانه‌ یک فناوری راهبردی محسوب شده و می‌تواند برای طیف وسیعی از داروهای شیمی درمانی نامحلول در آب به عنوان یک پایه دارورسان و بَستری برای پژوهش‌های بعدی در این حوزه استفاده شود و امیدواریم با یاری خداوند و تلاش جمعی و حمایت مسئولین، این دستاورد در مطالعات پیش بالینی و بالینی موفق گردد.

دانش آموخته دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ضمن قدردانی از حمایت دکتر خلیل آبنوس گفت: تمرکز پژوهشی ایشان بر روی ساخت سامانه­های نوین شیمی درمانی است و بستر پژوهشی را به لحاظ علمی و امکانات، برای من فراهم نمودند و ایده این طرح نیز برگرفته از درس‌های جناب استاد بوده که این پیروزی را حضور ایشان و اساتید و همکاران و جامعه علوم پزشکی تبریک می­گویم.