دکتر احسان صبوری متولد 1363 در شهر مشهد، عضو هیات علمی واستادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد، یکی از چهره های جوان و فعال در حوزه‌ی پزشکی مولکولی است که از سال 1396 و همزمان با آغاز فعالیت رسمی خود در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با همراهی تیمی از متخصصین حوزه‌ی ژنتیک و پزشکی مولکولی، طرح های مطالعاتی مختلفی را در حوزه‌ی سلول های بنیادی انجام داده و یکی از جدیدترین دستاوردهای این مطالعات، تولید پودر استخوان مصنوعی بهینه شده و سلول های غضروف ساز است، که هم اکنون در فاز مطالعات حیوانی است.

این استاد و محقق جوان که سال گذشته به عنوان پژوهشگر برتر دانشکده پزشکی معرفی گردید، در خصوص فرایند تحصیل در دانشگاه و فعالیت های حرفه ای خود در طول 7 سال گذشته در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، اینچنین روایت می کند: " من دوره‌ی کاردانی و کارشناسی را در رشته علوم آزمایشگاهی و در دانشگاه علوم پزشکی مشهد مشهد گذراندم. پس از آن برای طی کردن مقطع کارشناسی ارشد به دانشگاه شهید بهشتی تهران رفتم و دوره دکتری را هم مشترکا در دانشگاه های علوم پزشکی زنجان و مشهد گذراندم و نهایتاً در سال 1396 به عنوان عضو هیات علمی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد فعالیت حرفه ای ام را آغاز کردم".

در مقطع کارشناسی ارشد، من اولین دانشجویی بودم که در دانشگاه شهید بهشتی توانستم در مدت زمان 3 ترم فارغ التحصیل شوم، در آن مقطع دبیر علمی بخش دانشجویی چهارمین کنگره آزمایشگاه و بالین هم بودم. در دوره PHD به عنوان پژوهشگر برتر دانشگاه، پژوهشگر برتر استان و بعد از آن هم پژوهشگر برتر کشور معرفی شدم و در جایگاه دانشجوی نمونه کشوری هم قرار گرفتم. به همین دلیل، به عنوان دبیر علمی شانزدهین کنگره بین المللی دانشجویان علوم پزشکی ایران از سوی مقام محترم وزارت انتخاب شدم.

بعد از فارغ التحصیلی، دوره ای به عنوان عضو هیات علمی پژوهشی در دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی مشغول به خدمت شدم تا اینکه در سال 1396 عضو هیات علمی و معاون آموزشی گروه ژنتیک و پزشکی مولکولی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد مشغول به خدمت شدم.

استاد صبوری در خصوص فعالیت های اساتید پزشکی مولکولی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز می گوید: " گروه‌ی که بنده هم اکنون در آن فعالیت دارم، در واقع ترکیبی از 2 بخش است؛ بخش ژنتیک که قدیمی تر است و بخش پزشکی مولکولی که به نوعی جدیدتر محسوب می شود. 5 عضو این گروه، از اساتید پزشکی مولکولی هستند که 3 نفر آنها با مدرک پزشکی مولکولی و 2 نفر دیگر با مدارک مرتبط فعالیت می کنند. بواسطه همین، فعالیت گروه ما ترکیبی از کارهای ژنتیک پزشکی، انسانی و مولکولی است و بطور کلی فعالیت های گروه به 3 دسته تقسیم می شود، برخی اساتید در امر تشخیصی بیماری ها خصوصا بیماریهای ژنتیکی مشغول فعالیت هستند، برخی از اساتید در زمینه ژن تراپی بیماریها مشغول هستند و بعضی اساتید همچون بنده در حوزه ی سلول های بنیادی و تمایز سلول های بنیادی کار می کنند.

زمینه فعالیت بنده با تمرکز بیشتر روی سلول درمانی خصوصا با استفاده از سلول های بنیادی و فرآورده های مشتق از سلول های بنیادی می باشد. در همین راستا اکنون در بحث تولید بافت های مصنوعی کار می کنیم و توانستیم پودر استخوان مصنوعی و سلول های غضروف ساز و سلول های دندان ساز (ادونتوژنیک) را تولید کنیم و در حال حاضر در فاز حیوانی کار را پیش می بریم.

وی در خصوص کاربرد بافت های مصنوعی و سلول های بنیادی هم اینچنین می گوید: " بعضی از بافتها در زمان بیماری، آسیب شان آنقدر زیاد است که هموستاز آن جبران ناپذیرند. مثلا در یک بیماری روتین مثل سرماخوردگی یا یا یک زخم جلدی ساده که مکررا اتفاق می افتد، ترمیم پس از آسیب این بافت توسط سلول بنیادی بطور عادی انجام می شود، اما گاهی اوقات آسیب وسیع تر است؛ مثل زمانی که فرد نیمی از دستش دچار سوختگی شده است و یا فردی که مبتلا به پوکی استخوان شدید در سنین بالا است و حجم استخوان به قدری کم شده که در اثر کوچکترین ضربه ای دچار شکستگی های چندگانه میشود. ویا فردی را در نظر بگیرید که به علل مختلف مانند تروما شدید و یا ایمپلنت دندان نیاز به پیوند بافت استخوان دارد. همچنین فردی که در سنین بالا آسیب مفصلی ممکن است به قدری شدید باشد که راهکارهای تهاجمی مانند تعویض مفصل توصیه شود، در اینجا سلول های بنیادی و مهندسی بافت به کمک می آیند و همین غضروف تخریب شده را جایگزین می کنیم، به این صورت که از خود بدن فرد سلول بنیادی را می گیریم، غضروف مصنوعی درست می کنیم و به بدنش پیوند می زنیم، در این حالت نه پیوند برگشت می کند و نه نیاز است بیمار داروی ویژه ای استفاده کند، علاوه بر اینکه شانس بهبودی فرد بیشتر از پیوندهای بافت مصنوعی است.

 ما همین اقدام را در مورد دندان هم انجام داده ایم و در واقع ساخت دندان را تا مرحله تولید سلول های اصلی دندان ساز، یعنی سلول های ادونتوژنیک پیش برده ایم، در قدم بعدی امیدواریم با کمک مهندسی بافت و دستکاری ژنی بتوانیم سلول های دیگر بافت جوانه دندانی را کامل کنیم و به تزریق مدل حیوانی برسیم. برخی کشورهای توسعه یافته مانند ژاپن و امریکا در این امر پیشرو بوده و حتی خبر موفقیت آمیز بودن اولین تولید جوانه دندان حیوانی ویا تولید دارو رویش دندان مجدد چندی پیش رسانه ای شد. امیدواریم ان شالله اولین مدل تزریق حیوانی جوانه دندان را تا اواخر سال یا اوایل سال آینده، به انجام برسانیم.

دکتر صبوری تاکید می کند" دنیای آینده، دنیای سلولهای بنیادی است و هم اکنون در حوزه ی درمان، درمانها غالبا علامتی انجام می شود. خصوصا در بیماری های استخوان و مفصل به علت سرعت کند بازسازی بافتی خصوصا در سنین بالا، بیمار عملا دیگر فرصتی برای استخوان زایی و غضروف زایی ندارد و ناچاراً باید درمانی های پرهزینه که کلی عوارض دارد و اغلب هم بهبود کاملی به همراه ندارد. جهان امروزه به سمت تولید بافت های مصنوعی مانند غضروف، استخوان، کبد مصنوعی و غیره می رود، جزایر بتای پانکراس را می سازد که انسولین ساز است و بیمار از تزریق انسولین خلاص شده و عملا دیابت درمان شود. بسیاری از کشورها به این سمت می روند و ایران هم در این زمینه به نوعی پیشرو محسوب می شود؛ هر چند که درمان با سلول های بنیادی بسیار هزینه بر است، اما نگاه ویژه تر پژوهش به سلول های بنیادی علاج خیلی از بیماری ها را با سلول های بنیادی محقق خواهد کرد و از درمان گرفته تا بحث زیبایی و بهبود کیفیت زندگی و ... سلول های بنیادی کاربرد دارد. علاوه بر این فراورده ها و مشتقات فرآوری شده سلول های بنیادی نیز در این امر مورد توجه ویژه است.

دکتر صبوری در خصوص کاربرد سلول های بنیادی در سه بخش تزریق سلول بنیادی، سلول های بنیادی دستکاری شده و فرآورده های سلول بنیادی هم اظهار می کند: "سلول های بنیادی در بیماری هایی مانند زخم پای دیابتی، اختلال غضروفی و مفصلی، سرطان خون، بیماری های عصبی نورودژنراتیو مثل بیماری ام اس، ALS، پارکینسون، برخی بیماری های مزمن مثل بیماری های قلبی، دیابت و... و اخیرا در مباحث زیبایی کاربرد دارد که امیدواریم با ظرفیت های موجود در ایران بتوانیم شاهد گسترش روزافزون آن در ایران نیز باشیم".