ایران؛ کشوری که در حال حاضر با داشتن حدود ۷۰ درصد جمعیت فعال، «میانسال» خطاب می شود، زنگهایِ کاهش نرخ رشد جمعیت و افزایش تعداد سالمندانش به صدا درآمده است.

چهار عامل «ولادت»، «مرگ و میر» و «مهاجرپذیری» و «مهاجرفرستی» در رشد جمعیت تاثیرگذار هستند که ولادت و مهاجرپذیری در رشد جمعیت اثر مثبت و مرگ و میر و مهاجرفرستی اثر منفی دارد.

فرزندآوری یک پدیدۀ صرفا فردی نیست که منوط به انتخاب شخصی زوجین باشد، بلکه به مثابه یک پدیده اجتماعی از سوی عوامل متعدد و متنوعی تحت تأثیر قرار میگیرد. این عوامل شامل دسته‌ای از مسائل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، روانشناختی، سیاسی و.. است.

در میان بهترین راهکار برای بهبود شرایط جمعیتی کشور و جلوگیری از میانسالی و رشد منفی جمعیت، تشویق به فرزند آوری البته به صورت منطقی و مهیا نمودن شرایط برای این امر است.

بر اساس اعلام مسئولان ارشد کشوری، کاهش فرزند آوری در میان قشر تحصیل کرده و نخبگان اجتماعی کشور بیش از پیش مشهود است که می توان با علت یابی و اجرای برنامه های متمرکز رشد جمعیت را در میان این گروه جمعیتی نیز بهبود داد،  اما در این میان برخی از اعضای هیات علمی و پزشکان دانشگاه علوم پزشکی مشهد به مقوله فرزند آوری در کنار کار و تحصیل نیز توجه نموده اند که پایگاه خبری وب دا دانشگاه برآن شد تا این پزشکان مصاحبه ای انجام دهد و بیشتر در جریان زندگی شخصی و کاری انها قرار گیرد.

دکتر مهدی زروندی، دانش آموخته دانشگاه علوم پزشکی مشهد، متخصص طب ایرانی است که صاحب سه فرزند (یک دختر15 ساله. یک پسر12 ساله. یک پسر7ساله) است.

دکتر مهدی زروندی در پاسخ به سوال وب دا که" آیا فرزند آوری با کار، تحصیل و علم و پژوهش منافاتی دارد" اظهار می دارد: بستگی به جهان بینی و ایدئولوژی فرد دارد. در نگاهی که خداوند به عنوان روزی رسان ضعیف دیده شود و رگه های شرک در عقیده آدمی رسوخ کرده باشد و فرزندآوری مانع پیشرفت از دیدگاه چنین فردی انگاشته شود؛ آری! لکن در نگاهی سرشار و زلال از عشق به رزاق بودن خداوند، به جهت بقای نوع جامعه انسانی؛ خیر!.

دانش آموخته دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص مواجهه با چالش ها و نقدهایی در زمینه فرزند آوری می گوید: بر اساس نگاه قرآنی، هیچ کس بدون چالش و نقد نیست و اصولا انسان تا زمانی که در این دنیاست، در چالش و سختی آفریده شده و به همین دلیل مدام در معرض آزمون و نقد است، تا گوهر وجودی او روز بروز بیشتر شناخته گردد. البته زمانی که آدمی گوهر وجودی خود را شناخت، دیگر جایی برای ترس از این چالش ها و نقدها وجود نخواهد داشت. لذا این چالش ها و نقدها چون در جهت رشد و فرایند تکامل بنده بوده؛ بحمدالله مانع جدی در مسیر زندگی ایجاد نکرده است.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر طبقه تحصیل کرده و دارای شرایط اقتصادی مطلوب جامعه تمایلی به فرزند آوری ندارند تصریح کرد: کار جهادیِ فرهنگی و روشنگری عمیقی از جانب حوزه و دانشگاه لازم است تا آثار سیاست های استعماری و غربزده گذشته اصلاح و آثار مطلوب و دینی(عقلی و نقلی) فرزند آوری نمایان گردد.

این متخصص طب ایرانی با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری برای فرزند آوری و جلوگیری از سالمند شدن جامعه اظهار می دارد: مقام معظم رهبری، به عنوان رهبری فرزانه و آزاد اندیش ضمن تصریح اشتباه بودن سیاست های گذشته مبنی بر کنترل نسل و موالید، با دلایل عقلی و منطقی نظرات خود را مبنی بر خیر بودن فرزند آوری در شرایط کنونی به کرات ابراز داشته اند که همگان باید به ان توجه جدی داشته باشند.

دکتر زروندی در پاسخ به این سوال که "تا چه میزان در مسائل فرزند پروری با همسر خود همکاری می کنید" تصریح نمود: دانسته یا ندانسته و خواسته یا ناخواسته تمامی مردان متاهل بویژه نوع مسئولیت پذیر ایشان در تربیت فرزند نقش کمکی خود را ایفا می کنند. لکن شدت و ضعف آن را در بین آقایان کسی منکر نیست. البته متقابلا این مسئله در مورد زنان نیز جاری و صادق است. اصولا مقوله تربیت صحیح فرزند بدون تعامل و کمک همسران و البته یاری الهی- به ویژه در عصر حاضر و شرایط کنونی - به دشواری امکان پذیر است.

 ایشان در خصوص اینکه چگونه در کنار کار و تحصیل، برنامه ریزی برای فرزند پروری دارید می گوید: از آنجا که بر اساس گزاره های دینی، جنبه ها و امور مادی مقوله تربیت را خداوند رزاق تضمین کرده و البته برعهده نیزگرفته که مهم اعتقاد راسخ و داشتن چشم بینا برای دیدن نشانه های آن در زندگی است و از سویی در امور و جنبه های معنوی تربیت نیز خداوند از همسران  خواسته که با برنامه ریزی دینی (عقلی و نقلی) این امر را به شایستگی جلو ببرند. به همین جهت همسر بنده جهاد خانه داری را انتخاب کرده، لذا بار اصلی مسئولیت تربیت فرزندان بدوش ایشان است. هرچند که بنده هم ضمن انجام امور معیشتی و دانشگاهی در حد توان جسمی، فکری و عقیدتی به ایشان کمک می کنم.

 این پزشک توانمند دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص توصیه به زوجین جوان در خصوص فرزند آوری اظهار می دارد: توصیه بنده در این زمینه بیش از آنکه به زوجین جوان باشد به والدین و ارحام ایشان و البته دولت است، که تا حد توان مانع زدایی کنند و به مسئولیت خطیر خود واقف شوند. شاید ترس بزرگترین مانع پیش روی زوجین جوان امروزی باشد. آنها در معرض بمباران شدید انواع ترس های ناشی از فرزندآوری قرار گرفته اند. خانواده و مسئولین بایستی عنایت کنند، زوجین جوان بمنزله نونهالانی هستند که اگر حمایت و دست محبت باغبان همچنان بر سر آنها نباشد و خورشید گرم عطوفت خانواده و جامعه بر برگ های تازه در آمده زندگی ایشان نتابد؛ بسیار دشوار است که بخواهیم بر ترس های دروغین ناشی از فرزندآوری توسط ایشان- بویژه در شرایط امروزین جامعه- غلبه کنیم.

دکتر زروندی در خصوص برنامه ریزی برای پرورش فرزندان در حوزه های مختلف علمی، آموزشی، تفریحی و ....خاطر نشان می دارد:  همه ما بایستی براساس اصول آموزش های دینی اوقات زندگی و تربیتی خود و فرزندانمان را به چهار بخش عمده تقسیم کنیم. طبق فرموده امام کاظم (ع) بخشی از آن را به عبادت، بخشی را به معیشت، بخشی را به تحکیم پیوندهای خانوادگی و اجتماعی و زمانی را به تفریحات سالم از جمله ورزش و نیز موانست با طبیعت الهام بخش اختصاص دهیم و البته از خداوند متعال هم برای توفیق و عملیاتی شدن آن صبح و شام ملتمسانه مسئلت نماییم. زیرا دعا و نیایش کلید خزائن  و گنجه های الهی است.

وی با اشاره به اینکه در اوایل تولد فرزندان، والدین ما را همراهی کردند  اما بعد از آن ضرورت چندان ایجاب نکرده است. اظهار می دارد: جامعه مسلمین و مومنین بایستی عنایت کنند، فرزند صالح گلی از گل های بهشت است. اگر می خواهید بر گل های بوستان بهشتتان بیفزایید، از وسوسه ها و ترس های بی اساس شیاطین جِنّی و انِسی امروزین هرگز نهراسید و در این خصوص به خداوند رزاق مهربان پناه بیاورید. چرا که حقیقتا؛ «الا بذکر الله تطمئن القلوب».

با تشکر از سرکار خانم صادقیان مسئول روابط عمومی دانشکده طب ایرانی و مکمل که در تهیه این گزارش وب دا دانشگاه علوم پزشکی مشهد را همراهی نمودند.