از دیرباز جمعیت و رشد آن از مباحث مهم جمعیتی بوده که همواره اذهان محافل جمعیتی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی را به خود مشغول داشته و پیامدهای آن از جهات مختلف بررسی شده است.
ایران؛ کشوری که در حال حاضر با داشتن حدود ۷۰ درصد جمعیت فعال، «میانسال» خطاب می شود، زنگ هایِ کاهش نرخ رشد جمعیت و افزایش تعداد سالمندانش به صدا درآمده است.
در میان بهترین راهکار برای بهبود شرایط جمعیتی کشور و جلوگیری از میانسالی و رشد منفی جمعیت، تشویق به فرزند آوری البته به صورت منطقی و مهیا نمودن شرایط برای این امر است.
بر اساس اعلام مسئولان ارشد کشوری، کاهش فرزند آوری در میان قشر تحصیل کرده و نخبگان اجتماعی کشور بیش از پیش مشهود است که می توان با علت یابی و اجرای برنامه های متمرکز رشد جمعیت را در میان این گروه جمعیتی نیز بهبود داد، اما در این میان برخی از اعضای هیات علمی و پزشکان دانشگاه علوم پزشکی مشهد به مقوله فرزند آوری در کنار کار و تحصیل نیز توجه نموده اند که پایگاه خبری وب دا دانشگاه برآن شد تا این پزشکان مصاحبه ای انجام دهد و بیشتر در جریان زندگی شخصی و کاری انها قرار گیرد.
دکتر ابوالقاسم دانش متولد سال 58، دانش آموخته دانشگاه علوم پزشکی مشهد در رشته داروسازی عمومی ،PhD بیوتکنولوژی از دانشگاه لوند سوئد و عضو هیات علمی دانشکده داروسازی این دانشگاه که صاحب پنج فرزند (سه دختر و دو پسر) است. معتقد است؛ فرزند آوری منافاتی با کار و تحصیل ندارد اما باید توجه داشت که باید والدین بخشی از زمان و وقت خود را به فرزندان خود اختصاص دهند و در این زمینه برنامه ریزی داشته باشند.
عضو هیات علمی و مدیر فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه یکی از چالش ها در تعدد فرزندان به مسائل فرهنگی باز می گردد و بیشتر این تصور وجود دارد که افراد تحصیل کرده نباید فرزند زیادی داشته باشند اظهار می دارد: در بسیاری از مواقع این موضوع در ذهن متباترمی شود که افزایش جمعیت ممکن است موجب کاهش فرصت های شغلی در آینده برای جامعه شود و این در حالی است که بر اساس مطالعات انجام شده، به هر نسبتی که مقدار جمعیت افزوده شود، به نسبت بیشتری فرصت شغلی در جامعه به وجود می آید.
دکتر دانش با بیان اینکه افزایش هزینه های ناشی از فرزند آوری و ایجاد بار مالی را از دیگر چالش ها در مسیر فرزند آوری عنوان و می گوید: هر چند که ممکن است که فرزند آوری هزینه هایی را به همراه داشته باشد اما باید توجه داشت که در حال حاضر کشورهای پیشرفته برای ترویج فرزند آوری هزینه های گزافی را متقبل می شوند چون به طور حتم سودآوری افزایش جمعیت برای آن کشور بسیار بالاتر از هزینه هایی است که در مسیر تشویق فرزند آوری می شود.
وی در پاسخ به این سوال که "چه راهکاری برای افرادی که در ردیف طبقه تحصیل کرده و با شرایط مطلوب اقتصادی هستند اما تمایلی به فرزند آوری ندارند ارائه می دهید"می گوید: به طور حتم، افرادی که از نظر اقتصادی و اجتماعی در شرایط مطلوبی قرار دارند، موقعیت مناسب تری برای فرزند آوری و وقت گذاشتن و برنامه ریزی های فکری در این زمینه دارند و باید در این زمینه فعالانه تر عمل کنند.
دکتر دانش با بیان اینکه همسران باید در زمینه تربیت و فرزند پروری به صورت مشترک فعالیت کنند و با یکدیگر همکاری موثری داشته باشند تا بار مضاعفی در این زمینه به یکی از زوجین وارد نشود اظهار می دارد: تمام تلاشم در زندگی، حمایت و همکاری با همسرم در مقوله فرزند پروری است و در فرزندان اول و دومم که تجربه کمتری در این زمینه داشتیم این همکاری بیشتر بود اما با افزایش تجارب روش های همکاری نیز بیشتر به حوزه حمایت و همفکری معطوف شد.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تاکید بر اینکه تربیت فرزند مقدار زیادی وابسته به قبل از تولد فرزند است و در کل این مقوله، مربوط به تربیت محیط خانواده است و حضور موثر در محیط خانواده شاید مهمترین نکته به شمار می رود می گوید: به طور معمول، صبح ها تا عصرها سرکار هستم. اما در بیشتر روزها، حدود ساعت 6 بعدازظهر در خانه حضور دارم و در زمان حضورم در میان خانواده برنامه هایی مختلفی همچون کتابخوانی اجرا می شود و هر کدام از فرزندانم در ماه بن خرید کتاب دارند که می توانند خرید کنند و تقریبا از تمام بن کتاب خود استفاده می کنند.
دکتر دانش می گوید: برنامه ریزی برای تهیه نوع کتاب بر عهده فرزندانم است. برای اسباب بازی هم با نظم و ترتیب و محدودیت میتوانند خرید کنند. به طور مثال هر اسباب بازی که بخواهندبا هر قیمتی نمی توانند بخرند.
وی تصریح کرد: برای افزایش مسئولیت پذیری در میان فرزندانم، برخی کارهای خانه تقسیم وظایف شده است. به طور مثال جارو کردن هرکدام از قسمت های خانه به یکی از بچه ها سپرده شده است تا حس مسئولیت پذیری را بیاموزند. خرید برخی از اقلام خوراکی بیرون از خانه به یکی از بچه ها سپرده شده است و سایر موارد دیگری که در خانه انجام می شود در میان فرزندان تقسیم شده است.
مدیر فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه برای آینده هم ابتدا باید استعدادهای فرزندان شناسایی شود، بچه ها یکسری شباهت ها باهم دارند ولی یکسری تفاوت های فردی هم دارند اظهار می دارد: در بحث شباهت ها برنامه های عمومی برای پرورش آن ها اجرا می کنیم ولی حواسمان هست که متناسب با تفاوت ها برای آینده برنامه ریزی کنیم. به طور مثال یکی از فرزندانم استعداد علوم انسانی دارد، و قریحه مدیریتی،دیگری در زمینه علوم تجربی مستعد است، فرزند دیگر به شدت علاقه قرآنی دارد و باید متناسب با این تفاوت ها برای آن ها برنامه ریزی می کنیم.
دکتر دانش به زوجین جوان برای فرزند آوری توصیه کرد: در ابتدای امر، باید پذیرش فرزند و حس مسئولیت پذیری رادر خود ایجاد کرد و دوم اینکه فرزندآوری را به تعویق نیندازند. سن فرزنداوری یک سن خاصی است، چه از لحاظ جسمی و قوی بودن و چه از لحاظ روحی و حوصله داشتن. هرچه جوان تر بهتر
وی در پاسخ به این سوال که " آیا از اعضای خانواده نیز در مسیر نگهداری از فرزندان به شما کمک می کنند " می گوید: تمام امور مربوط به فرزندانمان را با کمک همسرم انجام می دهیم و در این زمینه خانواده و بزرگترهای خود را درگیر نمی کنیم"
و سخن پایانی
اعتماد کنید، اعتماد کنید به صادق ترین فرد که وعده های او همیشه صادق است. صادق تر از خداوند که نیست آنجا که فرمود: نَحنُ نَرزُقُکُم وَ إِیّاکُم، ما شما و آن ها را روزی می دهیم. نترسید، از ترس فقر فرزندان خود را نکشید ما شما و آن ها را روزی می دهیم.
الان ببینید آیا کسانی که مسیری غیر از این را برگزیدند به خوشبختی رسیدند و زندگی راحت تری دارند؟