محققان گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای دانشکده بهداشت مشهد، موفق به ساخت پمپ نمونه برداری آلاینده‌های هوا با دبی پایین و قدرت 10 تا 3هزار سی سی شدند.
دکتر رمضان میرزایی استاد تمام و مدیر گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتگو با وبدا، پیرامون جزئیات ساخت این دستگاه کاربردی گفت: با توجه به زیان آور بودن عوامل شیمیایی در محیط‌های مختلفی همچون صنعت، ماشین آلات، ساخت شهرک ها و... نیاز است که میزان این آلاینده‌ها در محیط اندازه‌گیری و تدابیری در جهت کاهش میزان آنها اتخاذ گردد، در همین راستا ساخت پمپ‌های نمونه برداری می‌تواند در سنجش این آلاینده‌ها و راهکارهای کاهش آن کمک کننده باشد و به همین منظور ما اقدام به ساخت پمپ نمونه برداری کردیم که قادر است با قدرت ۱۰ تا سه هزار سی سی ترکیبات زیان آوری همچون بنزن و... را نمونه برداری و حجم مشخصی از آن را جمع آوری کند تا طی فرایندی از طریق دستگاه‌هایی همچون؛ گازکروماتو گراف، غلظت آلاینده تخمین و راهکارهای پیشگیری از آن اندیشیده شود.
دکتر رمضانی همچنین گفت: برای اندازه‌گیری آلودگی‌ها معمولاً نمونه برداری به صورت وزنی انجام می‌شود و در واقع با تخمین زدن مقدار آلودگی که در فیلترهای هوا وجود دارد، میزان آلاینده محاسبه می‌گردد، البته برخی مواد شیمیایی نیز وجود دارد که باید بر روی یک سری جاذبه‌های خاص جمع آوری شوند مثل: جاذبه کربن اکتیو که یک گرم آن حدود یک هزار متر مکعب مساحت دارد و بنابراین وقتی هوا را از داخل آن عبور می‌دهیم، آلاینده در منافذ آن اصطلاحا گیر می‌کند و بعداً ما می‌توانیم از طریق یک دستگاه پیشرفته مثل: گاز کروماتوگراف آلاینده را جمع آوری و مقدار آن را اندازه‌گیری کنیم.
وی اضافه کرد: با توجه به اینکه لوله‌های جاذب آلاینده‌ها کوچک است ما نیاز به پمپی داریم که دبی پایینی داشته باشد، زیرا دبی بالا تمام آلودگی را به بیرون خواهد کشید و کار ما بی‌اثر می‌ماند.
استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه زمینه استفاده از این پمپ نمونه برداری صرفاً در فضای صنایع دانشگاه‌ها وجود دارد، در حال حاضر در داخل کشور کارخانه‌ای که پمپ‌های دبی پایین تولید کند وجود ندارد و بنابراین ما تلاش کردیم که از طریق مهندسی معکوس پمپ‌هایی را در محدوده دبی‌های پایین بسازیم و این کار انجام شد.
مدل گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در خصوص قابلیت‌های پمپ ساخته شده اضافه کرد: این پمپ از حدود ۱۰ الی سه هزار سی‌سی قدرت دارد که هم به عنوان پمپ‌های متوسط و هم دبی پایین استفاده می‌شود و معمولا 50 تا 250 سی سی آن بسیار خوب کارکرد دارد، اما زیر ۵۰ سی سی نیاز به کالیبره مطلوب خواهد داشت.
دکتر رمضانی با بیان اینکه در حال حاضر دو دستگاه پمپ نمونه برداری در دانشکده بهداشت مشهد با هزینه بسیار مناسب ساخته و مورد بهره‌گیری قرار گرفته است افزود: از این پمپ‌ها می‌توانیم در آزمایشگاه‌ها برای نمونه برداری آلاینده‌های گازی که غلظت کمی دارند و بسیار مضر هستند همچون آلاینده سرطان زای بنزن استفاده کنیم و در ادامه بسته به نوع آلاینده، فرایند تعیین غلظت آن را انجام دهیم.
