از دیدگاه قرآن، سلامت معنوی به معنی برخورداری از قلب سلیم بوده و جزئی پایه‌ای در چهارچوب ابعاد سلامت محسوب شده و همانند وجوه دیگر سلامتی نظیر سلامت جسمی، ذهنی و اجتماعی؛ انسان را به امنیت و آرامش می رساند.
سلامت معنوی در سایه ایمان به قدرت خداوند،ضمن آنکه به‌عنوان عامل تعیین‌کننده و اثرگذار در همه‌ی مراحل زندگی می باشد، به‌عنوان فاکتوری حفاظتی در سلامت و پیشگیری از بیماری‌ها محسوب شده و امکان سازگاری با مشکلات زندگی را فراهم می کند.
در این راستا معاونت آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با مشارکت دانشکده طب ایرانی و مکمل ،دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری و مرکز تحقیقات بین رشته ای سلامت بیمارستان رضوی و با هدف شناخت ابعاد وجودی انسان و تاثیر آموزه های دینی و خود مراقبتی در سایه خدا مراقبتی، اقدام به برگزاری دوره آموزشی سلامت و مراقبت معنوی نموده است که در افتتاحیه این دوره صاحب نظران به ارائه دانش خود در این زمینه پرداختند.
دکتر اعتضاد رضوی معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در مراسم افتتاحیه دوره آموزشی سلامت معنوی با بیان اینکه سیاست حوزه آموزش حرکت در جهت برگزاری دوره های مهارتی- حرفه ای کوتاه مدت بجای دوره های طولانی مدرک گراست، تصریح کرد: در این دوره پودمانی قصد بر آن است تا بر اساس گفتمان های جدید علمی و پژوهشی به تاثیر مثبت سلامت معنوی در بهبود بیمار و کمک به ارتقای سلامت جسمانی و روانی جامعه،پرداخته شود.
معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در توضیح، تلفیق و آمیختگی علم طب و معنویت اظهار داشت: در تاریخ پزشکی معنویت و طبابت باهم آمیخته بوده و بخش مهمی از درمان طبی درمان معنوی بوده است و بر طبق تعریف حکیم جرجانی، طبیب معنوی عارفی است که از طریق ارشاد در تکمیل قوای معنوی به سلامت بیماران می پردازد. همچنین بانگاهی به طب و مبانی تاریخی طب اصیل ایرانی متوجه می شویم از زمان بقراط این باور وجود داشته که خداوند شفا دهنده و منشا علم پزشکان است و پزشکان وسیله ای برای درمان و بهبودی هستند و حکمای ایرانی همواره این اصل را سرلوحه کار خود قرار می دادند که «الدواء، عندنا و الشفاء، عند الله»؛ دارو، نزد ما و شفا، نزد خداست.
دکتر اعتضاد رضوی بیان کرد؛ طب ایرانی که سابقه هزاران ساله دارد بر مبنای پیوستگی جسم، روح و ذهن تعریف شده و در واقع سبکی در جهت ارتقای سلامت وکیفیت زندگی است. حتی مدارس طب ایرانی در قدیم درسه حیطه تدریس می شده و افراد در این سه حیطه تخصص گرایی داشتند یک عده شفادهندگان با اصول روحانی،شفا دهندگان با ادله کتاب قانون وشفا دهندگان با چاقو و بزرگانی چون ابن سینا و زکریای رازی علاوه بر طبابت، فیلسوف و حکیم نیز بوده اند و طبابتشان هم شامل جنبه های جسمانی و هم جنبه های روحانی بوده است. همچنانکه ابن سینا در بیان صفات طبیب می فرماید: طبیب باید دائم بشارت دهنده صحت و سلامتی برای بیمار باشد چراکه برای عوارض نفسانی تاثیر فوق العاده ای دارد.
وی با اشاره به تعریف سازمان بهداشت جهانی که سلامت فقط شامل عدم بیماری و نقص عضو نیست بلکه "تامین رفاه کامل جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی" را شامل می‌شود، افزود؛ علم پزشکی پسامدرن مولفه های سلامت را در چهار بعد زیستی-بیولوژیک،روانی،اجتماعی و معنوی دانسته اند که در حقیقت بازگشتی به گفتمان های کل نگر گذشته است.
معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه با تاکید به نقش و اهمیت باورهای معنوی و دینی در خودمراقبتی، بیان داشت، سلامت معنوی یکی از عوامل مهم پیشگیری کننده اولیه و حافظ سلامت روانی و جسمانی است و بسیاری از رفتارهای آسیب زا که منجر به بیماری های خاص می شود با فعالیت های پیشگیرانه تحت تاثیر اصول اعتقادی و دینی قابل جلوگیری است.
دکتر اعتضاد رضوی با ذکر این نکته که دانشگاه علوم پزشکی مشهد مرجع کارگروه ویژه طب تسکینی در طرح تحول آموزش است گفت؛در مراقبت های تسکینی توجه ویژه و رجوع به مفاهیم فرهنگی،مذهبی و سنتی بسیار راهگشاست و در این زمینه طب معنوی از راه های مختلف ذهنی و درونی ازجمله دعا و تقویت توکل، شرح صدر و اعتماد به نفس می تواند مکانیسم های دفاعی بیمار و قدرت تحمل و پذیرش بیماری را در افراد ارتقاء داده و موجب کنترل بیماری ها شود.
این عضوهیات علمی بالینی دانشگاه بر سلامت معنوی درمانگران نیز تاکید کرد و بیان داشت: توجه به سلامت معنوی درمانگران برای بالابردن سلامت معنوی بیماران دارای اهمیت است،پزشکان معاصر همچون اطبای گذشته بایستی علاوه بر تسلط به علم مدرن پزشکی در زمینه کرامت اخلاقی و انسانی و نگاه با کرامت به بیمار پرورش یابند که توجه به این مهم قطعا موجب ارتقای سلامت انسان خواهد شد.
این نشست با حضور جمعی از اساتید، صاحب نظران و اندیشمندان حوزه علم پزشکی در سالن اجتماعات بیمارستان رضوی مشهد برگزار شد و ادامه مباحث این دوره پودمانی بصورت هفتگی تا شهریور ماه سال جاری ادامه داشته و دارای امتیاز فرهنگی برای اعضای هیات علمی است .
