رئیس مرکز تحقیقات پاتولوژی ملکولی سرطان دانشگاه علوم پزشکی مشهد از ساخت کیت های آزمایشگاهی در آینده نزدیک خبر داد و گفت: در این مرکز تحقیقاتی ساخت کیت های آزمایشگاهی در حالی در دست اقدام است؛ که تا کنون موفق به ساخت دو نمونه کیت از این دست شده ایم و در آینده نزدیک می توانیم با انبوه سازی این نوع کیت ها بپردازیم.
به گزارش وب دا؛ دکتر حسین آیت اللهی در ارائه گزارش عملکرد جامع سه ساله مرکز تحقیقات پاتولوژی ملکولی سرطان از مجموع بیش از 50 مرکز تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، گفت: آزمایشگاه پاتولوژی ملکولی و سایتوژنتیک در سال 1388 در بیمارستان قائم(عج) پایه گذاری شد.
وی ادامه داد: راه اندازی این آزمایشگاه از این جهت که انجام تست های مورد نظر بسیار جدید و حتی بسیاری از همکاران پزشک از اهمیت انجام تست های این آزمایشگاه و نتیجه مربوطه در تشخیص و درمان بیماری ها بی اطلاع بودند؛ کار سختی به شمار می رفت.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تصریح کرد: البته امروز جای مباهات دارد که اعلام کنیم این آزمایشگاه توانسته است به وضعیت مطلوب خود دست پیدا کند و به جایگاهی برسد که آزمایشات مختلف پاتولوژی ملکولی و سایتوژنتیک در زمینه سرطان ها هم قدم با توسعه و پیشرفت جهانی؛ توسعه و رشد پیدا کند.
دکتر آیت اللهی آزمایشگاه پاتولوژی ملکولی و سایتوژنتیک را مقدمه ایجاد مرکز تحقیقاتی پاتولوژی ملکولی سرطان عنوان و تصریح کرد: پایه اولیه تاسیس چنین مرکز تحقیقاتی ایجاد آزمایشگاه پاتولوژی ملکولی و سایتوژنتیک بود؛ زیرا ما حس کردیم با توجه به در دست داشتن Material (مواد) و data (داده) در فضای آزمایشگاهی؛ می توان کارهای تحقیقاتی بسیار خوبی انجام داد.
وی ابراز داشت: عمده آزمایشات در این آزمایشگاه مربوط به سرطان است؛ زیرا امروزه تقسیم بندی سرطان های خون بر اساس تقسیم بندی پاتولوژی ملکولی صورت می گیرد و دیگر بر اساس آن چه که زیر میکروسکوپ دیده می شود، نیست.
رئیس مرکز تحقیقات پاتولوژی ملکولی سرطان خاطر نشان کرد: انجام تست های پاتولوژی از این جهت اهمیت دارد که مشخص می کند نوع سرطان خون در یک فرد با فرد دیگری که همان نوع سرطان را داراست دارای چه تفاوت هایی است.
دکتر آیت الهی اضافه کرد: بر این اساس و با توجه به امکانات و موتاسیون هایی(جهش و دگرگونی آنی) که در هر شخص دارای تفاوت است؛ تشخیص و درمان نیز متفاوت می شود و در نتیجه بیماری مشابه در افراد متفاوت دارای تفاوت در حوزه درمان خواهد بود که در نهایت منتج به تغییر در برنامه درمانی می شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، اظهار داشت: انجام این نوع تست ها در جریان تشخیص سرطان های خون، سرطان های دستگاه گوارش، لنفوم ها و سرطان پستان که بسیار رو به شیوع است امری مهم و حیاتی است.
تولید 100 مقاله و تالیف هشت کتاب در زمینه سرطان
وی تاکید کرد: بر اساس فعالیت های در حال انجام در این مرکز تحقیقاتی؛ بالغ بر 100 مقاله تولید و حدود هشت کتاب در زمینه سرطان ها، سایتوژنتیک، سرطان ها و پاتولوژی ملکولی و... به چاپ رسیده است.
رئیس مرکز تحقیقات پاتولوژی ملکولی سرطان در ادامه به حضور پررنگ دانشجویان در این مرکز تحقیقاتی اشاره داشت و یادآور شد: در این مرکز تحقیقاتی دانشجویان بسیاری با ما همکاری می کنند به نحوی که سالانه 10 دانشجو تخصصی و فوق تخصصی کارشناسی ارشد، پی اچ تی، پزشک عمومی و... در این زمینه در حال فعالیت هستند و در مقاطع مختلف پایان نامه ها و طرح های تحقیقاتی آن ها دنبال می شود.
دکتر آیت الهی انجام تست های آزمایشگاهی پاتولوژی ملکولی سرطان را منجر به تسهیل در روند درمان بیماران مبتلا به سرطان عنوان کرد و افرود: در حال حاضر در این مرکز تحقیقاتی بر اساس جدیدترین گایدلاین های تست های ملکولی در حال کار هستیم و توانسته ایم درمان سرطان ها را بر این اساس توسعه دهیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، تصریح کرد: در این مرکز نمونه مغز استخوان جهت تشخیص نوع سرطان خون به آزمایشگاه ارسال و در ادامه با علم مورفولوژی، تشخیص نوع اولیه سرطان صورت می گیرد.
این محقق دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: پس از این مرحله DNA و RNA بیمار استخراج و دیگر تست ها بر روی نمونه ارسالی انجام می شود و در نهایت گزارشی با اهمیت ارسال می گردد؛ که این گزارش در تشخیص، درمان و تعیین نوع درمان بیمار بسیار اثر گذار است.
گسترش همکاری های بین بیمارستانی در راستای ارتقاء خدمات به بیماران
وی به همکاری بین بیمارستانی در این مرکز تحقیقاتی اشاره کرد و ابراز داشت: از زمانی که مرکز پیوند مغز استخوان در بیمارستان منتصریه راه اندازی شده است از سوی این مرکز تحقیقاتی کمک بسیاری در زمینه های مختلف صورت می گیرد.
رئیس مرکز تحقیقات پاتولوژی ملکولی سرطان اضافه کرد: در این آزمایشگاه تست هایی جهت شناسایی فرد هماهنگ از نظر ژنتیکی از میان افراد خانواده به بیمار درخواست دهنده پیوند استخوان در بیمارستان منتصریه صورت می گیرد.
دکتر آیت الهی افزود: بعد از انجام پیوند مغز استخوان در بیمارستان منتصریه باید آزمایشات دیگری صورت بگیرد که بر اساس آن به بیمار اعلام خواهد شد که پیوند مغز استخوان انجام شده موفقیت آمیز بوده است یا خیر؟ و این در حالی است که این اطلاع رسانی قبل از بروز هر گونه علامتی مبنی بر عدم موفقیت پیوند مغز استخوان و بر اساس تست های صورت گرفته انجام می شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد از انجام چهار هزار مورد تست «کاریوتایپ مایع آمنیوتیک» در این مرکز تحقیقاتی خبر داد و اضافه کرد: در این مرکز تحقیقاتی حدود چهار هزار مورد کاریوتایپ مایع آمنیوتیک تنها در استان خراسان رضوی و برای اولین بار در این مرکز راه اندازی و انجام شده است.
وی بیان داشت: انجام این تست ها به جهت شناسایی اختلالات کروموزومی قبل از تولد نوزاد دارای اهمیت است؛ که بر این اساس موفق به شناسایی حدود 50 مورد جنین مبتلا به سندروم دان قبل از تولد و ارجاع این گونه نمونه ها جهت معرفی به پزشکی قانونی شده ایم.
راه اندازی سایتوژنتیک بر روی بافت ها و سرطان های توپر
دکتر آیت الهی در ادامه از راه اندازی سایتوژنتیک برای اولین بار در کشور بر روی سرطان ها و بافت های توپر در این مرکز تحقیقاتی خبر داد و بیان داشت: انجام کاریوتایپ خون محیطی جهت شناسایی بیماری های مادرزادی، سایتوژنتیک بر روی سلول های مغز استخوان و سایتوژنتیک بر روی بافت ها و سرطان های توپر برای اولین بار در این مرکز تحقیقاتی در حال انجام است.
رئیس مرکز تحقیقات پاتولوژی ملکولی سرطان انجام کاریوتایپ مایع آمنیوتیک را موجب شناسایی به هنگام نوزادان مبتلا به بیماری های کروموزومی دانست و ابراز داشت: پس از انجام غربالگری در دوران بارداری و مثبت بودن برخی تست ها؛ در این مرکز تلاش می شود تا ریسک ابتلا به سندروم دان یا منگولیسم در نمونه های تشخیصی را معین کنیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: پس از تشخیص دقیق کاریوتاپ مایع آمنیوتیک(مایعی که اطراف جنین را فرا گرفته است) در برخی مراکز در دانشگاه گرفته و به این مرکز ارسال می شود.
وی مطرح کرد: در ادامه در این مرکز سلول های جنینی از داخل مایع جدا و پس از انجام کشت کروموزومی و آنالیز کروموزم؛ مشخص می شود؛ که جنین 47 کروموزومی است یا خیر؟ و به دیگر معنا جنین مبتلا به سندروم دان و ترنر می باشد یا خیر؟.
دکتر آیت الهی بیان داشت: در این مرکز تحقیقاتی حدود پنج عضو هیئت موسس و 15 عضو هیئت علمی در رشته های مختلف پایه( قارچ شناسی، ویروس شناسی، بیوشیمی) و بالینی( هماتولوزی، آنکولوژی، رادیوتراپی، داخلی اطفال و زنان) فعالیت می کنند.
رئیس مرکز تحقیقات پاتولوژی ملکولی سرطان خاطر نشان کرد: این مرکز تحقیقاتی امکانات آزمایشگاهی بسیار خوبی در اختیار پژوهشگران گذاشته و دانشگاه نیز مساعدت خوبی با مرکز داشته است.
وی ابراز داشت: البته امکانات به روزی در دنیا در خصوص انجام تست های فوق به بازار آمده است که امیدواریم دانشگاه در خرید دستگاه «سی کو ان سینک» جهت بررسی توالی و دستگاه «فلوسایتومتری مدرن» همکاری لازم را با این مرکز تحقیقاتی جهت تسهیل در روند درمان بیماران مبتلا به سرطان با ما داشته باشد.
مرکز تحقیقات پاتولوژی سرطان به بیماران شمال شرق کشور خدمات ارائه می دهد
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: این مرکز تحقیقاتی شمال شرق کشور را پوشش کامل داده است و با توجه به اهمیت انجام این گونه تست ها می توان خرید تجهیزات لازم را که کمتر از یک و نیم میلیارد تومان هزینه نیاز دارد در برنامه قرار داد.
دکتر آیت الهی از ساخت کیت های تشخیصی ملکولی خبر داد و افزود: در ارتباط با تست های در حال کار در این مرکز تحقیقاتی در حجم گسترده تری به دنبال درست کردن برخی کیت های تشخیص ملکولی هستیم؛ و با وجود این که موفق به ساخت دو نمونه کیت از این دست شده ایم؛ اما برای رساندن به تولید انبوه نیاز به برخی مسائل تجاری سازی و حمایت دانشگاه است.
فراهم شدن امکان انجام تست های آزمایشگاهی پاتولوژی سرطان در کشور
رئیس مرکز تحقیقات پاتولوژی ملکولی سرطان تصریح کرد: قبل از ایجاد این آزمایشگاه تست تمامی نمونه ها در خارج از کشور صورت می گرفته است؛ اما اکنون ما به جایی رسیده ایم که به دنبال ساخت مواد و کیت های آزمایشگاهی مورد نظر در داخل کشور هستیم.
وی ادامه داد: درک موفقیت حاصله در عدم ارجاع نمونه ها به خارج کشور زمانی مشخص می شود که ما بدانیم آن چه که ما اکنون با 100 هزار تومان انجام می دهیم، هشت سال قبل با مبلغی بالغ بر یک میلیون تومان در کشور انجام می گرفته است؛ که این کاهش پرداختی 30 برابری کاری بزرگ است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ابراز داشت: این مرکز تحقیقاتی در کنار ارائه خدمات رسانی تشخیصی و درمانی نیاز به فضایی برای انجام کارهای تحقیقاتی دارد ؛ که مسلما با داشتن فضای بیشتر، پتانسیل علمی نهفته در اعضاء رشد بسیار چند برابری خواهد داشت.
دکتر آیت الهی گفت: عمده مراجعین این مرکز تحقیقاتی را بیماران سرطانی شکل می دهند و می توان گفت با پذیرش برخی موارد سایتوژنتیک جهت غربالگری قبل زایمان و مادزادی؛ سالانه حدود سه هزار بیمار به ما مراجعه می کنند.
رئیس مرکز تحقیقات پاتولوژی ملکولی سرطان اظهار داشت: بایوبانکی با توجه به تعداد مراجعه کنندگان و موارد بسیار زیادی که در دسترس است؛ راه اندازی شده تا از نمونه های موجود جهت انجام تحقیقات استفاده شود.
بیش از 90 درصد مقالات تولیدی مرکز کاربردی است
وی یادآور شد: مقالات ارائه شده در این مرکز به روز ترین مقالات دنیا می باشد؛ که با افتخار اعلام می کنیم بیش از 90 درصد این مقالات کاربردی شده و تست های آن در این مرکز در حال انجام است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطر نشان کرد: در حالی که این آزمایشگاه در ابتدای کار خود برای همکاران پزشک بسیار ناآشنا بود؛ اما در چند سال گذشته پزشکان رشته های مختلف بالینی به جایگاه آزمایشگاهی مرکز تسلط پیدا کرده و به خوبی می دانند چه تست هایی را باید درخواست بدهند.
دکتر آیت الهی به اهمیت ارائه خدمات در این مرکز تحقیقاتی اشاره کرد و گفت: نکته قابل تامل ارائه نشدن هیچ کدام از این آزمایشات و تست ها در بخش های دولتی در کشور است به نحوی که تنها در بخش خصوصی این گونه خدمات در اختیار مردم قرار می گیرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تاکید کرد: حتی در تهران در بخش های دولتی نیز تنها یک سوم تست های مربوطه با تعرفه دولتی انجام می شود و عمده تست ها با چند برابر قیمت در مراکز خصوصی صورت می گیرد.
وی بیان داشت: یکی از نقاط قوت آزمایشگاه پاتولوژی ملکولی و سایتوژنتیک در بیمارستان قائم(عج) این است؛ که تمامی این خدمات در بخش دولتی متمرکز شده و این مهم در کشور از این جهت نمونه است.
رئیس مرکز تحقیقات پاتولوژی ملکولی اظهار داشت: در حالی که اکثر بخش ها دولتی در کشور تست های مربوطه را انجام نمی دهند و حتی در تهران این تست ها متمرکز نیست و با هزینه پنج برابری انجام می شود؛ مشهد با تعرفه دولتی و هزینه بسیار اندک تمامی این تست ها را به شکل متمرکز در بیمارستان قائم(عج) انجام می دهد که باید در این خصوص اطلاع رسانی شود.
