مرکز تحقیقات مبتنی بر شواهد دانشگاه علوم پزشکی مشهد، نخستین مرکز با این نام در کشور است؛ که به مدت سه سال در دانشگاه علوم پزشکی مشهد کار خود را آغاز کرده و بر سه رکن نتایج تحقیقات، باورهای سیستم و نظرات صاحب نظران استوار است.
به گزارش وب دا؛ رییس مرکز تحقیقات مراقبت های مبتنی بر شواهد دانشگاه علوم پزشکی مشهد ؛در ارائه گزارشی عملکرد این مرکز طی سال های گذشته، گفت: این مرکز اولین مرکز مراقبت های مبتنی بر شواهد در کشور می باشد که با مجوز معاونت پژوهشی و تائید و تصویب شورای پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد کار خود را آغاز و اکنون مراحل ثبت در معاونت پژوهشی وزارت بهداشت را دنبال می کند.
دکتر رضا مظلوم، بیان داشت: مراقبت مبتنی بر شواهد جزیی از یک مقوله کلی تحت عنوان عملکرد مبتنی بر شواهد است؛ که به عنوان موضوعی جدید در حوزه علوم پزشکی بنا شده است.
مراقبت های مبتنی بر شواهد به تائید اقدامات درمانی قبل از اجرا تاکید دارد
این محقق دانشگاه علوم پزشکی مشهد، تصریح کرد: بر اساس مراقبت های مبتنی بر شواهد هر اقدام درمانی باید قبل از انجام تایید شود؛ که این روش بهترین و نتیجه بخش ترین اقدامی است که از نظر عوارض و عواقب در مقایسه با مزایایی که دارد در اولویت قرار می گیرد.
رییس مرکز تحقیقات مراقبت های مبتنی بر شواهد، تاکید کرد: تایید هر اقدام درمانی برای بیمار، مبتنی بر این حقیقت است که شواهدی جهت اثبات تاثیر گذاری این روش درمانی وجود دارد. البته در گذشته تحقیق را تنها روش مبتنی بر شواهد می دانستند؛ اما این نگاه در حال حاضر رد شده است زیرا تحقیق خود یکی از منابعی است که می تواند به ما بگوید که این اقدام درمانی مناسب است یا خیر؟
وی ابراز داشت: جهت رسیدن به موفقیت باید موارد دیگری همچون پیشینه تحقیق در دنیا بررسی و مطالعات انجام شده در این حوزه مورد توجه قرار گیرد. در این میان نظرات صاحب نظران را نیز می توانیم لحاظ کنیم زیرا گاه صاحب نظران تائید نمی کنند که در شرایط بومی یک منطقه برخی رفتارها دنبال شود.
دکتر مظلوم تصریح کرد: در مراقبت های مبتنی بر شواهد علاوه بر نتیجه تحقیقات منفرد؛ نتیجه تحقیقات جامع و نظرات صاحب نظران نیز مورد استناد و علاوه بر این ارزش ها، قوانین و مقررات سیستم نیز مورد توجه قرار می گیرد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، خاطر نشان کرد: انجام این روش موجب می شود که گاه در کشوری اروپایی تحقیقی انجام و روشی درمانی مفید تشخیص داده می شود؛ اما در کشور دیگر اجرای این روش درمانی از نظر عرفی، فرهنگی، باورها، رژیم غذایی، آب و هوا و... سازگار نبوده و دارای مشکل باشد.
مراقبت های مبتنی بر شواهد دارای سه رکن اصلی است
این محقق دانشگاه علوم پزشکی مشهد، خاطر نشان کرد: سه رکن عملکرد مبتنی بر شواهد را نتایج تحقیقات، ارزش ها و باورهای سیستم و نظرات صاحب نظران شکل می دهد؛ که هر زمان این سه رکن را در کنار هم قرار داده و این اقدام درمانی را تایید کنیم؛ اقدامی مبتنی بر شواهد انجام داده ایم.
وی تصریح کرد: در کل علوم پزشکی دنیا در حال حاضر تاکید بر این است؛ که همه مراقبت ها باید مبتنی بر شواهد باشد؛ در ایران نیز با تاسیس مرکز تحقیقات عملکرد مبتنی بر شواهد، تاکید بر داشتن عملکردهای مبتنی بر شواهد ایجاد شد.
دکتر مظلوم بیان داشت: این مرکز تحقیقات در حقیقت در دانشکده پرستاری و مامایی قرار دارد؛ اما متعلق به کل دانشگاه است و از بدو تاسیس تحقیقات دیگر پژوهشگران را که در راستای مراقبت های مبتنی بر شواهد بوده مورد حمایت مالی قرار داده است.
بین 10 تا 90 درصد از تحقیقات مبتنی بر شواهد را حمایت مالی می کنیم
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، تاکید کرد: این حمایت مالی بین 10 تا 90 درصد از طرح ها واجد شرایط بوده است و بر این مبنا 80 طرح تحقیقاتی مصوب و حدود 20 کارگاه در زمینه مراقبت های مبتنی بر شواهد و زیر ساخت های مراقبت های مبتنی بر شواهد با موضوعاتی مانند متا آنالیز یا سیستماتیک را برگزار کرده ایم.
وی بیان داشت: این مرکز تحقیقاتی سه مورد اختراعات و ابداعاتی که بر پایه مراقبت های مبتنی بر شواهد بوده است را نیز مورد تائید، داوری و ارائه گواهی ثبت در دانشگاه و صنعت قرار داده است.
همایش «آموزش مبتنی بر شواهد» برگزار شد
رییس مرکز تحقیقات مراقبت های مبتنی بر شواهد، افزود: این مرکز تحقیقاتی در اقدامی دیگر حمایت خود را در راستای برگزاری همایشی تحت عنوان «آموزش مبتنی بر شواهد» به کار برده است. این همایش کشوری به همت معاونت پژوهشی و با همکاری معاونت آموزشی و مرکز تحقیقات مراقبت های مبتنی بر شواهد برای کلیه اعضای هیات علمی و پژوهشگران حوزه آموزش کشور برگزار شد.
این محقق دانشگاه علوم پزشکی مشهد، خاطر نشان کرد: در این همایش زیر شاخه ای تحت عنوان آموزش مبتنی بر شواهد ارائه و تلاش شد آموزش ها و عملکردها را مبتنی بر شواهد کرده تا دانشجویان بتوانند تکنیک اساتید خود را بر اساس استناد شواهدی که زیر ساخت این روش است ایجاد کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، بیان داشت: این مرکز علاوه بر 10 عضو هیات موسس، همکاری 60 عضو اصلی و 30 عضو وابسته را در کنار خود دارد که در میان اعضای وابسته دانشجویان پی اچ دی و کارشناسی ارشد نیز حضور دارند.
وی از انعقاد تفاهم نامه هایی با مراکز تحقیقات بین المللی در آینده نزدیک خبر داد و گفت: در جهان عملکرد مبتنی بر شواهد مدت 15 سال است که مطرح است؛ اما در کشور ما اولین بار در دانشگاه علوم پزشکی تبریز طرح شد.
رییس مرکز تحقیقات مراقبت های مبتنی بر شواهد اضافه کرد: بر این اساس شش سال قبل در دانشگاه تبریز، پزشکی مراقبت و عملکرد مبتنی بر شواهد تحت عنوان «پزشکی مبتنی بر شواهد» کار خود را آغاز کرد.
داشتن راهنمای بالینی آموزش های ما را در راستای عملکرد مبتنی بر شواهد قرار می دهد
دکتر مظلوم ابراز داشت: اکنون در کشور تلاش داریم تا آموزش های خود را تحت عنوان مراقبت مبتنی بر شواهد که جزیی از عملکرد مبتنی بر شواهد است انجام دهیم. در این میان یکی از گام های مهم داشتن راهنمای بالینی است؛ که وجودش در بیمارستان و مراکز درمانی به پزشک و پرستار، رادیولوژیست و ... کمک می کند.
این محقق دانشگاه علوم پزشکی مشهد، بیان داشت: وزارت بهداشت در چند سال اخیر تاکید بسیار زیادی بر راهنمایان بالینی کرده است؛ این راهنمایان در خصوص تغذیه با شیر مادر و دیگر موارد تاکیدات خود را انجام و برخی مراکز تلاش دارند خوراک لازم را جهت پوشش این راهنمائی ها تهیه کنند.
رییس مرکز تحقیقات مراقبت های مبتنی بر شواهد، افزود: جهت شناخت مراقبت های مبتنی بر شواهد باید دانست یک تحقیق توصیفی در مورد شیوع یک بیماری نیازی بر مراقبت های مبتنی بر شواهد ندارد؛ اما تحقیقاتی وجود دارد؛ که نتیجه این تحقیق را باید در کنار نظر صاحب نظران گذاشت و از داخل این راهنما پروتکلی مبتنی بر شواهد بیرون آورد.
مرکز تحقیقات مراقبت های مبتنی بر شواهد به قطب کشوری تبدیل خواهد شد
وی افزود: بسیاری از تحقیقات علوم پزشکی جزئی از عملکرد مبتنی بر شواهد است؛ اما همه این تحقیقات در این دسته قرار نمی گیرند؛ مراقبت های مبتنی بر شواهد نتایج تحقیقات را در راستای سیاست های سازمانی قرار داده و دیگر مقالات را در کنار نظر صاحب نظران جمع آوری می کند.
دکتر مظلوم آینده این مرکز تحقیقات را بسیار روشن دانست و افزود: چشم انداز این مرکز تحقیقات بسیار خوب است و با تائید نهایی مرکز از سوی وزارت بهداشت با تجهیزات و امکانات بیشتر می توان فعالیت های جسته و گریخته را ساماندهی و این مرکز را قطب عملکرد مبتنی بر شواهد در کشور نمود.
