معاون مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: در موضوع کرونا بالغ بر 20 طرح تحقیقاتی توسط همکاران این مرکز تحقیقات به مرحله اجرا درآمده که تا این لحظه مقالات 4 طرح به چاپ رسیده است.

مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد، از سال 88 فعاليت خود را در جهت گسترش پژوهش در حوزه روانپزشکي در کشور با 4 هدف طراحی و اجرای پژوهش های کاربردی در زمینه سلامت روان، بیماری های روان پزشکی و اختلالات رفتاری در 3 حوزه پیشگیری، درمان، و بازتوانی، تعامل با نهادهای درگیر در حوزه سلامت روان به‌منظور هم فزایی علمی، تسهیل و ارتقای پژوهش های کاربردی، ایجاد منابع پایدار برای تسهیل پژوهش¬های حوزه فعالیت و آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی شاغل در حوزه روانپزشکی، علوم رفتاری و سلامت روان به‌منظور ارتقای کمی و کیفی پژوهش‌های کاربردی آغاز کرد.

در همین راستا این مرکز زیرشاخه‌های متنوع و کاربردی مختلفی همچون علوم شناختی، مطالعات پزشکی روان‌تنی، اختلالات مصرف مواد و رفتارهای اعتیادی، مطالعات تراجنسیت و پزشکی خواب هستند؛ همچنین لاین های روان درمانی، ژنتیک و بیوتکنولوژی، واحد مدیریت دانش بالینی روان پزشکی و مطالعات مرتبط با کووید 19 (تدوین 20 طرح پژوهشی) ایجاد گردیده است که به افزایش دانش تخصصی در این زمینه کمک نماید و در همین راستا مجله اصول بهداشت روانی نیز با بیش از 20 سال سابقه با همکاری مرکز تحقیقات روان¬پزشکی و علوم رفتاری به زبان انگلیسی و به صورت دوماهنامه منتشر می گردد.

دستاوردهای کلی مرکز تحقیقات روان پزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد مرکز شامل انتشار بیش از 400 مقاله در حوزه روان پزشکی و علوم رفتاری در مجلات معتبر داخلی و خارجی (20 مقاله با ضریب تأثیر بالای 2 فقط در سال 2020) و تدوین بیش از 500 طرح پژوهشی است.

برگزاری 8 همایش و کارگاه بین‌المللی، 73 بازآموزی در زمینه اختلالات روانپزشکی، 94 کارگاه و دوره کوتاه مدت حرفه ای در حوزه روان پزشکی، شرکت در نمایشگاه استانی هفته پژوهش و کسب عنوان غرفه برتر در 2 نوبت و تالیف و ترجمه 10 عنوان کتاب هستند.

در جهت آشنایی بیشتر و بهتر با مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت‌وگویی را با دکتر محمدرضا فیاضی بردبار، معاون مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد و عضو هیأت علمی و مدیرگروه روانپزشکی این دانشگاه صورت داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید؛

دکتر فیاضی گفت: موضوع راه‌اندازی مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال ٨٨ در این دانشگاه به تصویب رسید و این مرکز تحقیقاتی از سال 90 فعالیت رسمی خود را آغاز کرد.

وی با بیان اینکه فعالیت‌های مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد در حوزه‌های روانپزشکی، روانشناسی، علوم اعتیاد، علوم اجتماعی و غیره بوده، افزود: این مرکز ارتباط فی‌مابینی با متخصصان گروه‌های مختلف پزشکی همچون ایمونولوژیست‌ها، اطفال، داروسازی، دندانپزشکی، داخلی، عفونی، مسمومان و غیره دارد.

معاون مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: فعالیت مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد در 5 زیرشاخه پزشکی خواب، اختلالات مصرف مواد و رفتارهای اعتیادی، علوم شناختی، مطالعات تراجنسیت و پزشکی روان تنی و در بیش از 20 گروه فعال است و تلاشمان این بوده که در هر حوزه و تخصصی زیرمجموعه‌های آن به‌خوبی تعریف شود تا هرکس به تناسب حرفه و تخصص خود بتواند تأثیرپذیری لازم را داشته باشد.

دکتر فیاضی در خصوص فعالیت‌های زیرشاخه پزشکی خواب مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد، تأکید کرد: آزمايشگاه تحقيقي تشخيصي اختلالات خواب بیمارستان روان پزشكي ابن سينا مشهد در بهمن ماه 87 افتتاح گردید و تیم متخصصان نورولوژی، طب کار، داخلی، گوش و حلق و بینی، و روان پزشکی در اين مركز مشغول فعالیت می باشند؛ پس از راه‌اندازی آزمایشگاه خواب و با حضور همکار نورولوژیست فلوشیپ خواب، شاخه پزشکی خواب این مرکز با اهداف پژوهشی، تشخيصي و درماني شروع به کار کرده و پذیرای پژوهشگران داوطلب و علاقه مند در این حیطه ميباشد و از دو سال قبل اقدام به آموزش دانشجوی فلوشیپ پزشکی نموده است.

وی تصریح کرد: راه‌اندازی سامانه ثبت و رجیستري آپنه خواب، برگزاری سمینارها و برنامه های بازآموزی بین رشته ای و بین دانشگاهی، تشکیل و مدیریت هسته پژوهشی دانشجویی اختلالات خواب، عضویت در هیأت مدیره انجمن خواب کشور و تربیت تکنیسین خواب توسط تکنیسین های آزمایشگاه‌های خواب دانشگاه از دستاوردهای این زیرشاخه است.

مدیرگروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در رابطه با فعالیت‌های زیرشاخه مطالعات تراجنسیت، گفت: این زیرشاخه از سال 94 راه‌اندازی گردید و به دنبال شکل گیری این شاخه مطالعاتی و ایجاد رجیستری بیماران، انجمن حمایت از تراجنسی‌های خراسان رضوی در سال 95 شروع به فعالیت نمود؛ از دستاوردهای این زیرشاخه می‌توان به ایجاد رجیستری منطقه‌ای افراد تراجنسی، ارائه مشاوره های روانپزشکی، حقوقی، جراحی و اورولوژی قبل و بعد از اقدام فرد جهت شروع فرآیند تغییر جنسیت به بیمار و خانواده وی، کمک به اطلاع‌رسانی مؤثر به جامعه در خصوص افراد تراجنسی، انجام پژوهش های کاربردی با ملاحظات بومی و فرهنگی و تدوین پروتکل های روان¬درمانی و هورمون¬درمانی مطابق با ملاحظات بومی و فرهنگی اشاره کرد.دکتر فیاضی با اشاره به اینکه زیرشاخه پزشکی روان تنی از سال 96 آغاز به کار نموده است، بیان کرد: علم روان تنی بر این باور است که عوامل روان شناختی، رفتاری و اجتماعی نقش به سزایی در بروز بیماری های جسمی دارند، این زیرشاخه با انعقاد تفاهم‌نامه بین دانشگاه علوم پزشکی مشهد و دانشگاه فرایبورگ آلمان، آموزش 25 دانشجوی پسادکترای روان تنی و روان‌درمانی، تدوین 25 طرح پژوهشی، 3 کارگاه و 1 کتاب از دستاوردهای این زیرشاخه محسوب می گردد.

وی اضافه کرد: زیرشاخه علوم شناختی از سال 96 شروع به فعالیت نموده است، راه اندازی آزمایشگاه شناختی (تجهیز آزمایشگاه جهت ارزیابی و توانبخشی شناختی)، طراحی طرح ها در حوزه ارزیابی و توانبخشی شناختی بیماران روانپزشکی، ایجاد کلینیک نوروسایکیاتری، ایجاد بخش‌های تخصصی توانبخشی شناختی کودک و نوجوان، بالغان، و سالمندان و ایجاد فرصت‌های مطالعاتی، همچنین برگزاری کارگاه‌های شناختی و مدرسه تابستانه شناختی ویژه نوجوانان از دستاوردهای این بخش به شمار می رود.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه زیرشاخه اختلالات مصرف مواد و رفتارهای اعتیادی مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری این دانشگاه در 2 سال قبل فعال شد، خاطرنشان کرد: این زیرشاخه با هدف راه‌اندازی بخش درمان به عنوان تأمین کننده موارد پژوهشی و منابع مالی، توجه به چندوجهی بودن اعتیاد و لزوم گسترش حیطه¬های کاری به جز روانپزشکی و روانشناسی، افزایش همکاری های بین دستگاهی و فرااستانی، تربیت و توانمندسازی نیروی انسانی در حوزه پژوهش، پیشگیری، کاهش آسیب و درمان، از سال 97 فعالیت می نماید و افزون بر تدوین و اجرای طرح‌های گسترده پژوهشی، بخش درمانی این مرکز تا کنون بیش از 1300 بیمار را پذیرش نموده است.

دکتر فیاضی گفت: یکی از واحدهایی که در مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد فعال شده واحد تغییر جنسیت برای کسانی که درگیری جنسیتی دارند بوده و در این واحد متخصصان غدد، داخلی، روانپزشکی و بالینی حضور دارند و تاکنون بیش از 800 پرونده با موضوع تغییر جنسیت در مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد تشکیل شده که این پرونده‌ها پس از انجام تحقیقات لازم وارد حوزه درمان شده است، در این موضوع بالاترین تعداد پرونده و برترین عملکرد را در میان کشورهای خاورمیانه و حتی کشورهای شاخص دنیا داشته‌ایم.

وی افزود: به جهت داشتن جراح‌های برجسته در حوزه تغییر جنسیت در دانشگاه علوم پزشکی مشهد مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری این دانشگاه عملکرد قابل توجهی در این حوزه داشته و حتی موجب ورود جدی‌تر این مرکز تحقیقاتی روی موضوع مشکلات جنسیتی شده است و این برنامه‌ها حمایت دانشگاه و استانداری را به همراه داشته است.

مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به نگاه ویژه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی این مرکز، بیان کرد: موضوع دیگری که در مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد به‌صورت ویژه به آن پرداخته می‌شود مسائل شناختی بوده و توانبخشی شناختی بیماران دو قطبی مأموریتی بوده که از سوی وزارتخانه به این مرکز محول شده است که برنامه‌ها و پژوهش‌هایی در قالب دو گروه مطالعات حیوانی و انسانی در حال انجام است و این برنامه‌ها با حمایت ستاد علوم شناختی نهاد ریاست‌جمهوری در حال اجرا است.

دکتر فیاضی تصریح کرد: یکی از طرح‌هایی که در مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد به مرحله اجرا درآمده طرح تحقیقاتی شناخت ودرمان‌ مشکلات روانشناختی ناشی از آسیب‌های اعتیاد به موادمخدر و بازگشت آنها به جامعه بوده که این طرح هم جزو طرح‌های برتر این دانشگاه بوده و خروجی آن موجب درمان بیش از 700 معتاد شده که این اقدام مورد تقدیر ویژه مسئولان کشوری و استانی واقع شده است.

وی با ذکر این نکته که با همکاری ستاد علوم شناختی کشور 3 نفر از رزیدنت‌های فعال در مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد به مدت یک سال به خارج از کشور بورسیه شدند، تأکید کرد: برخی از این افراد پس بازگشت به کشور عضو هیأت علمی این دانشگاه شدند؛ همچنین راه‌اندازی کلینیک توانبخشی شناختی در بیمارستان ابن سینا یکی دیگر از اقدامات شاخصمان بوده که با حضور متخصصان برجسته کمک قابل توجهی در امر درمان بیماران کرده است.

مدیرگروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با ذکر این نکته که مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری این دانشگاه تعداد 5 مؤسس دارد و این مرکز تحقیقاتی 9 عضو شورای عالی، بیش از 25 عضو هیأت علمی و بالغ بر 100 رزیدنت فعال دارد، گفت: به تازگی جهت موافقت قطعی فعالیت مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد تمامی برنامه‌ها در اختیار مسئولان حوزه معاونت پژوهش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار گرفته و با وجود آنکه نگرانی‌هایی بابت عدم تأیید مسئولان وزارتخانه داشتیم، اما خوشبختانه با پاسخی قابل توجه مواجه شدیم و آن اینکه مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد به جهت توانمندی بسیاربالایی که دارد قابلیت تبدیل شدن به یک پژوهشکده تخصصی در حوزه روانپزشکی و علوم رفتاری را دارد.

دکتر فیاضی خاطرنشان کرد: در راستای تبدیل شدن مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد به یک پژوهشکده تخصصی جلساتی را با حضور مسئولان این دانشگاه برگزار کردیم و قول موافقت‌های لازم را هم گرفتیم و امیدواریم که هرچه‌سریع‌تر این مهم محقق شود.

وی بیان کرد: اقدام مؤثر دیگر صورت گرفته در مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام 4 طرح ویژه با درخواست و حمایت وزارتخانه بوده و برای اجرای این 4 طرح ملی بودجه یک میلیارد و 750 میلیون تومانی اختصاص یافته است.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص فعالیت‌های مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری این دانشگاه در بحث مبارزه با کووید 19، تصریح کرد: در موضوع کرونا بالغ بر 20 طرح تحقیقاتی به مرحله اجرا درآمده که تا این لحظه مقالات 4 طرح به چاپ رسیده که در موضوعات آسیب‌ روانی بستگان در زمان ابتلا و سوگ، آسیب روانی کادر درمان کرونایی‌ها، مداخلات در امر درمان و جلوگیری از تخریب‌های بیماران کرونایی بوده است.

دکتر فیاضی تأکید کرد: در موضوعات ازدواج و طلاق طرح‌های زوج‌درمانی را داریم و روان‌درمانی زوجین را در قالب دیگر اقدامات روان‌درمانی داریم، اما هنوز به‌صورت مجزا به این موضوع پرداخته نشده و معتقدیم که جا دارد به‌صورت تخصصی روی موضوع آسیب‌های ناشی از طلاق و ازدواج‌های ناآگاهانه پرداخته شود.

وی اضافه کرد: آموزش و درمان قبل از ازدواج توسط متخصصان روانپزشکی در حال انجام است و معتقدیم که این موضوع در برنامه‌های پژوهشی هم می‌تواند باشد و در این خصوص طرح‌های مشترکی با همکاری گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی، آموزش و پرورش، بهزیستی و ورزش و جوانان اجرایی شده است.

معاون مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه جای خالی مطالعات پژوهشی در مبحث آموزش ملموس و مشهود است، خاطرنشان کرد: معتقدیم که این موضوعات می‌تواند با همکاری آموزش و پرورش در سرفصل دروس دانش‌آموزان قرار بگیرد و نتیجه آموزش‌های مؤثر و به‌موقع موجب عدم آسیب به فرزندانمان در زمان ازدواج می‌شود.

دکتر فیاضی گفت: از مجموع بیش از 500 طرح تحقیقاتی انجام شده در مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد بالغ بر 75 درصد این طرح‌ها در حوزه بالینی ورود پیدا کرده و در امر درمان بیماران بسیار مؤثر واقع شده است؛ همچنین این مرکز همکاری قابل توجهی در سطوح ملی و بین‌المللی با دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور و مرکز تحقیقات فرایبورگ آلمان و کابل افغانستان و سازمان بهداشت جهانی داشتیم.

وی با ذکر این نکته که حمایت معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد را همواره از مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری این دانشگاه داریم و امیدواریم که مشکلات به‌وجود آمده در مرکز سروش که با موضوع اعتیاد بوده هرچه‌سریع‌تر برطرف شود، افزود: هیچ کار مؤثری بدون پژوهش قابل انجام نیست و اگر هزینه‌کردها اصولی و با برنامه نباشد دستاورد و نتیجه مثبتی ندارد و معتقدیم که گام نخست در اجرای یک کار موفق، مطالعات پژوهشی است.