دانشیار پزشکی- مولکولی و سلول‌های بنیادی دانشگاه علوم پزشکی مشهد مهمترین هدف پزشکی بازساختی در درمان زخم های دیابتی را، پیشگیری از قطع عضو عنوان و خاطرنشان کرد: طی دو سال راه اندازی و فعالیت بخش چهار جراحی عروق بیمارستان ولایت که مربوط به بیماران دارای زخم پای دیابتی است، توانسته ایم از قطع عضو ١۰۰ پا جلوگیری کنیم.

دکتر حمیدرضا رحیمی در گفتگو با وبدا، با بیان اینکه بخش جراحی عروق چهار بیمارستان ولایت، در زمینه‌ی درمان بیماران زخم دیابتی فعالیت می کند افزود: بخش فوق به این علت تاسیس گردید که ما حداکثر توان علمی گروه‌های آموزشی دانشگاه را برای درمان زخم پای دیابتی بیماران، با حداقل آسیب به کار بگیریم و بخش مذکور جز معدود بخش‌ها در کشور است که به مدل یاد شده اداره می‌شود و هدف اصلی آن درمان زخم‌های پای دیابتی به روش‌های جراحی و با استفاده از فناوری‌های نوین و سلول‌های بنیادی است.

وی در خصوص فرایند مداوای این بیماران هم گفت: معمولاً بیماران توسط همکاران پزشک متخصص از رشته‌های مختلف اعم از؛ عفونی و ارتوپدی، جراح عروق، داخلی ویزیت و اگر نیاز بود در این بخش بستری می‌شوند تا هم درمان بیماری دیابت و هم زخم پای دیابت آنها با استفاده از فناوری‌های نوینی که در اختیار داریم انجام شود.

دکتر رحیمی در همین ارتباط افزود: یکی از فرآورده‌ها و فناوریی‌های مرتبط با این درمان، طب باز ساختی یا پزشکی بازساختی است که دربردارنده‌ی استفاده از فرآورده‌های سلول‌های بنیادی است

وی با اشاره به یکی از بیماران دیابتیک فوت بستری در بخش چهار بیمارستان ولایت گفت: این بیمار از یک سال قبل دچار زخم‌های متعدد پای دیابتی در جاهای مختلف پا شده بود که پس از تلاش زیاد، توانستیم تمام زخم‌ها را به جز یک زخم که در قسمت پاشنه پا قرار دارد، درمان کنیم و برای زخم باقیمانده نیز بیمار آنتی بیوتیک تزریقی دریافت می کند و چنانچه مقدور بود با فرآورده‌های سلول‌های بنیادی این زخم را هم درمان میکنیم.

دکتر رحیمی تاکید کرد: حداکثر تلاش ما این است که کمترین میزان قطع عضو در بیماران دیابتی اتفاق بیفتد و این در واقع هدف کلی ما است، چون اندام تحتانی برای افراد بسیار مهم و حیاتی است، بنابراین اکثر بیمارانی که در این بخش بستری هستند، زخم دیابتی و به خصوص زخم پای دیابتی دارند.

وی همچنین گفت: بیماران دچار زخم مزمن و بیمارانی که زخم بستر دارند هم در این بخش بستری می‌شوند و تلاش می‌کنیم که درمان‌های مناسب را برای آنها داشته باشیم. این بخش به همت بیمارستان ولایت که بیمارستان فوق تخصصی جراحی عروق است راه اندازی شده و همکاران فوق تخصص جراحی عروق، با کمک مجموعه همکاران متخصص سلول‌های بنیادی در یک ارتباط نزدیک برای درمان بیماران تلاش می‌کنند

دانشیار پزشکی- مولکولی و سلول‌های بنیادی همچنین یادآور شد؛ در حال حاضر برای بیماران مذکور، هم بخش بستری داریم و هم بخش سرپایی. بخش سرپایی در کلینیک مستقل زکریا قرار دارد و دو روز در هفته دانشجویان پرستاری نیز در مقاطع مختلف به عنوان کارآموز در این بخش حضور می‌یابند و کارشناس زخم به آنها آموزش‌های لازم برای مراقبت از زخم بیماران دیابتیک را ارائه میکند. یعنی علاوه بر درمانی که انجام می‌شود، بخش آموزشی زخم در گروه پرستاری هم به همت دانشکده پرستاری در کلینیک سرپایی صورت می پذیرد تا بیشترین استفاده را از فضای فیزیکی داشته باشیم.

وی خاطرنشان کرد: در طول دو سال راه‌اندازی این مرکز توانسته‌ایم تعداد قابل توجهی از بیماران را درمان و از قطع عضو بیش از یکصد پا پیشگیری کنیم.

آموزش، مهمترین نیاز بیماران زخم پای دیابتی است

سلطانی سرپرستار بخش چهار بیمارستان ولایت نیز با اشاره به فعالیت‌های این بخش در رابطه با درمان بیماران پای زخم دیابتی گفت: بخش جراحی ۴ بیمارستان ولایت بخش پای دیابتی است و بالغ بر ۸۰ تا ۹۰ درصد هر ماه پذیرش بیماران پای دیابتی از تمام مراکز درمانی را‌ داریم، برخی بیماران هم که از خدمات دهی کلینیک مستقل زکریا به بیماران زخم پای دیابتی مطلع هستند، مستقیماً به این مرکز مراجعه می کنند.

وی با اشاره به سیر درمانی این بیماران هم گفت: بیماران زخم پای دیابتی پس از بستری، توسط اساتید معاینه و ابعاد زخم تعیین می‌شود و به طور ۲۴ ساعته تحت مراقبت کادر پرستاری هستند. خوشبختانه اکثر پرستاران ما می‌دانند که با زخم دیابتیک باید چه کنند و با برنامه‌ای که پزشک برای بیمار تعیین می‌کند پاسمان‌های خاص هر بیمار انجام می‌شود.

سلطانی یادآور شد؛ کار در بخش پای دیابتی از جهات مختلف سنگین‌تر از سایر بخش‌ها است، هم به جهت نوع فعالیت‌ها و هم حجم بیماران. در بحث نیروی انسانی لازم است که تعداد کمک نیرو‌های بهیار افزایش یابد و پرستاران زبده‌تر در اختیار بخش قرار بگیرند و همچنین امکانات بیشتر در بخش فراهم شود تا جوابگوی تعداد بالای بیماران باشد؛ هرچند با وجود سابقه کم فعالیت بیمارستان که حدود سه سال است و نیرو و امکانات محدود که در اختیار داشته ، تاکنون عملکرد بسیار خوبی را ارائه کرده است و امیدواریم با افزایش تجهیزات و نیروی انسانی این خدمات در سطح گسترده‌تری انجام شود.

سرپرستار بخش چهار بیمارستان ولایت فقدان آگاهی بیماران از اهمیت بیماری شان و نحوه رسیدگی به زخم های دیابتیک را آسیب زننده به آنها دانست و گفت: ما بیماری را داریم که ۲۰ سال دیابت داشته و با توجه به فقدان اطلاعات و عدم رسیدگی مناسب، به زخم های دیابتی دچار شده که هرچند در ابتدا کوچک و بی‌اهمیت به نظر می‌رسید اما در نهایت موجب قطع عضو شده است، لذا باید مردم را از طرق مختلف نسبت به این آموزش ها آگاه کنیم و حتی در مورد افراد سالم هم توصیه می‌شود که به محض رسیدن به منزل پاها را بشویند ، خشک کنند و حواسشان باشد که اگر زخمی ایجاد شد به آن توجه کنند تا برای علاج یک زخم کوچک آنقدر دیر نشود که مجبور به قطع عضو باشیم.

سلطانی در پایان تاکید کرد: ضعف سواد و عدم برخورداری از فرهنگ سلامت و پیشگیری است که چنین اتفاقات ناگواری را رقم می زند و ما شاهد قطع شدن یک عضو هستیم، در صورتی که اگر بتوانیم مثلاً در خانه‌های بهداشت به بیمار آموزش بدهیم که در بحث کنترل قند خون  باید چه کند و یا در بحث تغذیه باید به چه مواردی توجه کند و .... همچنین به او یادآوری کنیم که در صورت عدم بی‌توجهی خطر قطع عضو تهدیدش می‌کند در این صورت توجه بیشتری به حفظ سلامت خود خواهد داشت.