تحقیقات در فضای دانشگاه باید به سمت سرمایه‌گذاری و برطرف کردن مشکلات جامعه سوق یابد
دکتر علیرضا ابراهیم پور، متولد 1375 در شهرستان آمل، دانشجوی دوره تخصص جراحی فک و صورت در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، یکی از چهره های فعال در حوزه های آموزش و پژوهش دانشگاه علوم پزشکی مشهد است که طی سال های 1402 و 1403 به ترتیب به عنوان پژوهشگر برتر و دانشجوی نمونه دانشگاه علوم پزشکی مشهد معرفی و مورد تقدیر قرار گرفته است. دغدغه مندی دکتر ابراهیم پور در خصوص بومی سازی تجهیزات و امکانات دندانپزشکی و مدیریت بهینه منابع مالی در این حوزه سبب شد تا وی همزمان با رشته دندانپزشکی، تحصیل در رشته مدیریت بازرگانی را در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد نیز دنبال کند.
این دانشجوی توانمند که در طول سالهای تحصیل در دانشگاه بیش از ۳۰ مقاله نگارش و حدود ۱۳ جلد کتاب تالیف و ترجمه داشته، درجشنواره پژوهشی طبری که در سطح استان برگزار می‌شد، رتبه اول را کسب و دو مورد ثبت اختراع نیز در حیطه تجهیزات دندانپزشکی داشته است. عنوان دبیر کمیته تحقیقات دانشکده دندانپزشکی و دبیر علمی اولین کنگره دندانپزشکی کشور نیز از جمله سمت های وی در حیطه مسئولیت های دوره دانشجویی است.
مسئولیت ها و فعالیت های متعدد در طول سالهای دانشجویی، این جوان پرتلاش و توانمند را از موضوع ازدواج غافل نساخته و در همان اوایل تحصیل در دوره عمومی دندانپزشکی ( ترم 3 ) تصمیم به ازدواج گرفته و هم اکنون دارای یک فرزند 3 ساله است. دکتر ابراهیم پور که سالهاست با حوزه صنعت و حیطه تجهیزات دندانپزشکی آشناست و در این عرصه نیز فعالیت های گسترده ای دارد معتقد است که " تحقیقات در فضای دانشگاه باید به سمت سرمایه‌گذاری و برطرف کردن مشکلاتی از جامعه سوق یابد و ارتباط با صنعت قوی تر و دانشگاه‌های نسل ۳ و ۴ تقویت شوند". در ادامه شرح گفتگوی وبدا با دانشجو و پژوهشگر برتر دانشگاه علوم پزشکی مشهد را می خوانید:
وبدا: با سپاس از حضور شما در این گفتگو، لطفا توضیحاتی را در خصوص نحوه ورودتان به عرصه دندانپزشکی و فرایندی که تا کنون طی شده بفرمایید؟
من در سال 1393 در رشته دندانپزشکی دانشگاه رفسنجان پذیرفته شدم ( البته در سال 1394 و پس از متأهل شدن زمینه انتقالم به دانشگاه مازندران فراهم شد و من توانستم در دانشگاه ساری ادامه تحصیل بدهم)، با توجه به اینکه جزو استعدادهای درخشان بودم این امکان را هم یافتم که همزمان در رشته کارشناسی مدیریت بازرگانی نیز تحصیل کنم. پس از پایان دوره عمومی دندانپزشکی، در سال 1400 در آزمون تخصص شرکت کردم و با رتبه 73 در رشته جراحی فک و صورت دانشکده دندانپزشکی مشهد پذیرش شدم، این بار هم خدا توفیق داد و با توجه به اینکه جزو استعدادهای درخشان بودم، توانستم در مقطع کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی با رتبه 27 پذیرفته شوم و در حال حاضر هم مشغول آماده سازی پایان نامه ام در رشته مدیریت هستم.
وبدا: از دستاوردهای علمی- پژوهشی خود و فعالیت های مرتبط با آنها در حوزه دندانپزشکی توضیحاتی بفرمایید؟
در طول سالهای تحصیل در دانشگاه بیش از ۳۰ مقاله نگارش کرده‌ام که ۳ یا ۴ مورد آن داخلی است و مابقی خارج از کشور است، حدود ۲۵ مقاله، ایندکسISI وpapmed دارند و مابقی حداقل ایندکس اسکوپوس را دارند، یک مقاله هم در مجله دانشکده دندانپزشکی مشهد چاپ شده و حدود ۱۲ یا ۱۳ جلد کتاب در طی دو سال گذشته تالیف کرده‌ایم.
همچنین در دوره عمومی چندین کار تحقیقاتی انجام شد و غیر از بحث آموزش، در حوزه پژوهش هم فعالیت هایی داشته ام. سال 1397 به عنوان دبیر کمیته تحقیقات دانشکده انتخاب شدم و دبیر علمی اولین کنگره دندانپزشکی کشور بودم، همچنین درجشنواره پژوهشی طبری که در سطح استان برگزار می‌شد، رتبه اول را کسب کردم. دو مورد ثبت اختراع هم در دوره عمومی داشتم، در حیطه تجهیزات دندانپزشکی.
وبدا: در حوزه های غیر علمی هم فعالیت داشته اید؟
بله، فعالیت‌های فرهنگی هم تا حدودی داشته ام و حدود ۶۰ دوره اردوی جهادی در استان مازندران برگزار کردیم، اردوهای جهادی خارج از استان و بصورت برون مرزی در خارج از کشور هم داشته ایم.
وبدا: در دوره عمومی دندانپزشکی که در دانشگاه مازندران حضور داشتید، چه فعالیت هایی را انجام می دادید؟
سال 1397 در پارک علم و فناوری مازندران مشغول به فعالیت شدم، با این هدف که ارتباط بین صنعت و دانشگاه را تقویت کنیم، در واقع نیازها از صنعت گرفته می‌شد و پس از حلاجی در دانشگاه راهکار علمی میگرفت و در نهایت به صنعت باز می‌گشت.
ما یک هسته فناور را در آنجا تشکیل دادیم، به نام دنتیس ترومنت با این هدف که تجهیزات وارداتی در حیطه دندانپزشکی را بومی‌سازی کنیم. با این کار درصدد بودیم تا هم تولید داخل را تقویت کنیم و هم مولد باشیم.
همچنین شرکتی را تاسیس کردیم که خودم مدیرعامل آن بودم و در زمینه تجهیزات دیجیتال دندانپزشکی فک و صورت فعالیت هایی را انجام می دهیم. در واقع ما سعی می‌کنیم تجهیزاتی را که از خارج وارد می‌شود، بومی‌سازی کنیم و از ظرفیت‌های داخلی بیشتر استفاده کنیم و از سوی دیگر بحث R and E ( تحقیق و توسعه ) و دیجیتال را تقویت کنیم؛ به ویژه در حوزه دندانپزشکی و بطور خاص حیطه جراحی فک و صورت. دوره‌های مختلفی را شرکت کردیم و دوره‌هایی را هم برگزار کردیم و در مجموع تلاش کردیم که هم در بحث دیجیتال و هم هوش مصنوعی گام هایی رو به جلو برداریم. در حال حاضر عضو کمیته هوش مصنوعی دانشگاه علوم پزشکی هم هستم و یک سری فعالیت‌ها را در آنجا داریم.
وبدا: چطور شد که تحصیل در حوزه مدیریت بازرگانی را هم آغاز کردید و تا دوره ارشد پیش رفتید ؟
من به حیطه تجارت و مدیریت بازرگانی علاقمند بودم؛ ضمن اینکه همانطور که در رشته داروسازی ما تخصص فارماکو اکونومی را داریم که به اقتصاد دارویی معروف است در حیطه دندان هم آنچه که سبب شد من در رشته مدیریت بازرگانی تحصیل کنم، این بود که منابع مالی زیادی جابجا می‌شد و نیاز بود که درباره آن یک مدیریت و یک هدف گذاری درست انجام شود. بنابراین احساس نیاز کردم که در این رشته تحصیل کنم و با توجه به اینکه تحصیل در دوره کارشناسی را ناکافی می‌دانستم در مقطع ارشد نیز ادامه تحصیل دادم و به امید خدا تا دوره PHD پیش خواهم رفت.
وبدا: در رابطه با رتبه برتر پژوهشگری که سال گذشته کسب کردید و امسال که به عنوان دانشجوی برتر معرفی شدید توضیحاتی بفرمایید؟
بله... من در سال 1397 به عنوان پژوهشگر برتر دانشگاه انتخاب شدم، گزینش برترین‌ها در حوزه پژوهش و آموزش جشنواره‌ها هم به این ترتیب است که رزومه و سوابق فرد در مقایسه با سایر شرکت کنندگان ارزیابی و رتبه‌های برتر مشخص می‌شوند. در واقع تلاش‌های فرد در طول یک سال یا چندین سال است که جایگاهش را در این جشنواره ها مشخص می کند ؛ از جمله میزان تولید مقالات، کتاب، ثبت اختراع ، فعالیت های فناورانه و... در جشنواره دانشجوی برتر امسال نیز با توجه به سوابق و فعالیت هایی که در حوزه های مختلف فرهنگی، آموزشی و... داشتم، در مرحله دانشگاهی به عنوان دانشجوی برتر شناخته شدم، خوشبختانه من هم در دوره عمومی و هم تخصص در جمع نمره های الف دانشکده بودم.
وبدا: در رابطه با رشته جراحی فک و صورت که رشته تخصصی شماست توضیحاتی بفرمایید؟
در حیطه دندانپزشکی تخصص‌های مختلفی وجود دارد که یکی از آنها تخصص جراحی فک و صورت است و در واقع یک تخصص بیمارستانی است. قالب کارهای این رشته در بیمارستان انجام می‌شود و بالاترین زمان دوره آموزشی و برنامه آموزشی را دارد. برخلاف سایر رشته‌ها که در طول ۳ سال به اتمام می‌رسد، این رشته حدود ۵ سال طول می‌کشد. این حیطه ۲ قسمت کلی دارد که شامل قسمت ماژور و فعالیت‌های بیمارستانی است و قسمت مینور که فعالیت‌های جراحی‌های داخل دهانی را شامل می‌شود و همینطور جراحی پلک و ایمپلنت‌ها. در قسمت ماژور چندین دسته‌بندی وجود دارد که شامل؛ تروما، شکستگی‌ها و تصادفات است و دسته دیگر حیطه زیبایی هست که شامل؛ جراحی بینی، پلک ، چانه، لیفت صورت و پروتزهای مختلف گونه و صورت است. همچنین سندروم‌ها که مربوط به بیمارانی است که مشکلات مادرزادی و تکاملی دارند و حیطه پاتولوژی و کنسر و تومورهای سر و گردن. در رشته دندانپزشکی تنها تخصصی که بیمارستانی است، جراحی فک و صورت می باشد.
وبدا: مهمترین چالش یا مساله ای که از نگاه شما در فضای دانشگاه وجود دارد چیست ؟
مشکلی که در حال حاضر در دانشگاه احساس می کنم، مرتبط با معاونت تحقیقات است؛ البته نه اینکه ضعیف باشد، خیر... بلکه پتانسیل آن، بسیار قوی‌تر از وضع موجود است و انتظار می‌رود که دانشگاه علوم پزشکی مشهد در حیطه تحقیقات خیلی فراتر از آنچه که اکنون انجام می شود، فعالیت کند. در این دانشگاه زیرساخت‌ها بسیار خوب است و اساتید بنام و توانمندی حضور دارند، اما کارها به شکل مطلوبی منسجم نیست و این مهم باید جز اهداف باشد که معاونت تحقیقات به آن برسد.
تحقیقات باید به سمت سرمایه‌گذاری و برطرف کردن یک مشکل از جامعه برود و ارتباط با صنعت قوی تر شود و دانشگاه‌های نسل ۳ و ۴ تقویت شوند. یکی از بزرگترین پتانسیل‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد همجواری آن با دانشگاه فردوسی مشهد است که اگر ما آن را به عنوان یک راه برای ورود به صنعت بدانیم و ارتباط قوی برقرار کنیم، بسیاری از مشکلات را حل خواهد کرد. زیست بوم نوآوری خیام در استان خراسان که یک شتاب دهنده است در حال حاضر موازی با پارک علم و فناوری کارهایی را انجام می‌دهد و بیشتر هم بحث سودآوری و تجاری سازی ایده‌ها مطرح است و موضوع مهم این است که مشکلات رفع بشود.
سال ۱۴۰۱ در دانشگاه علوم پزشکی مشهد بحث هوش مصنوعی را به راه انداختیم که یکی از تاکیدات مقام معظم رهبری است و بارها به آن اشاره کردند، این موضوع اکنون در راس کارهای علمی دنیا قرار دارد و حتی اگر علمی هم به آن نگاه نکنیم، بحث امنیتی و اقتصادی نیز در آن وجود دارد. بنابراین به این موضوع نیاز داریم و با توجه به اهمیت آن ما کارگاه‌هایی را برگزار و سعی کردیم جو دانشگاه را به آن سمت ببریم که به حمدالله با استقبال بسیار عالی روبرو شد. در رابطه با این موضوع هم ما اکنون خبرگان این حوزه را داریم و زیرساخت‌های آن نیز موجود است اما هنوز از ظرفیت موجود به نحو مطلوب استفاده نکرده‌ایم.
وبدا: و سخن پایانی...
تشکر میکنم از دانشگاه علوم پزشکی مشهد که زمینه چنین مصاحبه‌هایی را فراهم می‌کند تا انگیزه در پژوهشگران ایجاد و امیدشان مضاعف شود. بحث امید آفرینی در فضای دانشگاه بسیار اهمیت دارد و انصافاً مدیریت تحقیقات، مدیریت فرهنگی و روابط عمومی دانشگاه در این زمینه تلاش‌های ستودنی دارند.
