دکتر بهمن خامنه باقری، متولد 1364 در شهر مقدس مشهد، عضو هیات علمی ( استادیار) و مسئول EDO دانشکده داروسازی مشهد، از جمله اساتید و پژوهشگران برتر دانشگاه علوم پزشکی مشهد است که سال گذشته ( 1402 ) به سبب نگارش و چاپ مقالات پژوهشی پر استناد، به عنوان یکی از دانشمندان یک درصد برتر جهان معرفی و مورد تقدیر قرار گرفت.  این چهره جوان هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، علاوه بر اهتمام به امر آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص ، ارائه مقالات مختلفی با ایمپکت بالای 5 و انتشار آنها در مجلات معتبر جهانی Q1 را نیز در کارنامه فعالیت های پژوهشی خود دارد و یکی از مهمترین دغدغه های خود را بهره مند شدن دانشگاه از برنامه های آموزشی و پژوهشی می داند که به حل مشکلات و نیازهای جامعه  کمک کند.. پایگاه خبری وبدا در راستای انجام مصاحبه و آشنایی بیشتر با اساتید جوان هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، گفتگویی با این استاد جوان و دانشمند یک درصد برتر  داشته که شرح آن را در ادامه می خوانید:   

وبدا: ضمن سپاس از حضور شما در این گفتگو، لطفا خود را معرفی و توضیحاتی در خصوص سوابق تحصیلی تان عنوان بفرمایید؟

دکتر بهمن خامنه باقری هستم، متولد 1364 در شهر مقدس مشهد، والدینم هر دو فرهنگی هستند و دو برادر بزرگتر دارم که دانش آموخته دانشگاه علوم پزشکی هستند، برادر بزرگتر  ( دکتر آرش خامنه باقری ) در حال حاضر فوق تخصص رادیولوژی و هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی هستند و برادر دوم ( دکتر رامین خامنه باقری) به عنوان فوق تخصص قلب و عروق در بیمارستان قائم (عج) فعالیت می کنند ، بنده هم در دانشکده داروسازی به عنوان عضو کوچکتر این مجموعه و به عنوان عضو هیئت علمی دانشگاه مشغول به فعالیت هستم.

وبدا: لطفا در رابطه با فعالیت های علمی و پژوهشی خود در دانشکده داروسازی توضیحاتی بفرمایید؟

از سال 1396 که به عنوان عضو هیات علمی مشغول به کار در این دانشگاه شدم، سعی کردم مسیر حرکتم را طبق شاخصه‌هایی که یک عضو هیئت علمی باید داشته باشد تا بتواند برای مجموعه کاری خود و جامعه مفید باشد و تا حد توان از نیازها و مشکلات آنها گره گشایی کند، ترسیم و اولویت بندی کنم و امید داشتم و دارم که تا انتهای این مسیر بتوانم به خوبی قدم بردارم. در این سالها افتخار دانش اندوزی در محضر اساتید پیشکسوتی همچون خانم دکتر فضلی بزاز و آقای دکتر حسن زاده خیاط را داشته ام و از علم، تجربه و اخلاقیات این بزرگواران بهره ها برده ام و تلاش کردم که در راه این عزیزان قدم بردارم.

 همچنین سعی کردم به عنوان یک استاد و نیروی هیئت علمی ارتباط خوبی با بچه‌ها داشته باشم و آنها را همچون خواهر و برادر کوچکتر خود بدانم. طبق مطالعاتی هم که در کشورمان در حال انجام است، از بین تمامی فاکتورهایی که یک عضو هیئت علمی را ترغیب می‌کند که در یک مجموعه فعالیت داشته باشد، اولین و مهم‌ترین آن ارتباطی است که یک استاد می‌تواند از لحاظ روحی، روانی و اخلاقی با دانشجو بگیرد و فاکتورهایی همچون فن بیان، علم استاد و زمان گذاشتن و ... بعد از آن مطرح می شود، لذا من هم سعی کرده‌ام در این زمینه فعالیت داشته باشم و قدمی بردارم. با دانشجویان ( ضمن حفظ فاصله‌ها ) دوست و همراه باشم، دانشجو بتواند به من اعتماد کند و ارتباط خوبی با هم داشته باشیم؛ این از بعد دانشجویی...

 از بعد علمی هم معتقدم که یک عضو هیئت علمی نباید محصور در دانشکده باشد بلکه بایستی در بیرون از مجموعه هم نمود علمی داشته باشد و دیگرانی که خارج از مجموعه هستند بدانند که این مجموعه چه فعالیت‌هایی انجام می‌دهد. در همین راستا و با لطفی که آقای دکتر صابری به من داشتند، از حدود 5 سال گذشته وارد یک شرکتی شدیم و توانستیم چند تن از جوانان را هم وارد کار کنیم و مجوزهایی برای محصولات دانش بنیان بگیریم. ارتباطات مثمر ثمری با صنعت داشته باشیم، همچنین با اداره کل غذا و داروی تهران و خودمان را به عنوان یک سنتر علمی در بین مجامع تحقیقاتی و پژوهشی و صنعتی معرفی کرده‌ایم و الحمدلله نتایج خوبی هم گرفته‌ایم.

ما اولین تولید کننده رسمی و مجوزدار پست بایوتیک در کشور شدیم که قریب به ۴ سال اخذ این مجوز به طول انجامیده است و در انتهای سال پیش و ابتدای امسال با همکاری معاونت غذا و داروی مشهد این‌ به سرانجام رسید. بازدیدها از تهران انجام شده و جلساتی با بنده در تهران به عنوان تولید کننده داشتند که توانستیم در آنجا از کیان علم و پیشرفت دفاع کنیم و امیدوارم که همین اقدامات مقدمه ای باشد برای جذب دانشجویان علاقمند و طبق صحبت بزرگان کشورمان، علم را به عمل برسانیم تا جامعه از آن سود ببرد.

 در بعد پژوهشی هم فعالیت خاص خود را داشتم و در همین راستا سال گذشته ( 1402) جزو دانشمندان یک درصد برتر معرفی شدم  ( در کل مجموعه دانشگاه 3 یا 4 نفر تاکنون در مرتبه استادیاری توانسته اند جزو اساتید یک درصد برتر باشند ) و باز هم خدا را شاکرم که در این زمینه توانسته‌ام فعالیت داشته باشم و نمود علمی و نمود بصری برای دانشجویان داشته و خرسندم از اینکه می‌ بینم به عنوان یک استاد که ارتباط خوبی با دانشجویان دارم و در کار صنعت هم هستم، اکنون در حوزه پژوهش هم توانسته ام دستی بر آتش داشته باشم و توانمندی خود را به اثبات برسانم. در مجموع سعی کردم که برای دانشگاه علوم پزشکی مشهد یک نیروی کارآمد باشم و به سبب این فعالیت‌ها نزدیک 5 ماه است که با نظر ریاست محترم دانشکده سرکار خانم رضوی، مسئول EDO دانشکده شدم و زیر مجموعهEDC  دانشگاه سعی می‌کنیم اهداف آموزشی را به نحو مطلوبی پیش ببریم. این خلاصه ای از فعالیت‌ها و کارکردی بود که من در طول ۶ سال گذشته در دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام داده‌ام.

وبدا: تحصیلات دانشگاهی را هم در همین مجموعه علوم پزشکی مشهد گذرانده اید؟

 بله... من از سال 1382 در رشته داروسازی در همین دانشکده تحصیلات خود را شروع کردم و سال 1389 وارد حیطه تخصص شدم و در مجموع دانش آموخته دانشگاه علوم پزشکی هستم که این باعث افتخار بنده هم هست.

وبدا: با توجه به اینکه هم تحصیلات و هم فعالیت کاری شما در این دانشگاه بوده، از نگاه خودتان چطور شرایط گذشته و حال حاضر را در آن ارزیابی می کنید؟

در حیطه آموزش با توجه به مسئولیتی که بر عهده من گذاشته شده است ، آموزش را ( حداقل در راستای داروسازی) یک مقداری فاصله‌دار می‌بینم از آن چیزی که نیاز جامعه باشد و معتقدم باید یک تغییرات اساسی در برنامه آموزشی ایجاد شود که ظاهرا فرایند ها در جریان است و یک علتی که شاید بچه‌های دانشگاه داروسازی در انتهای دوره تحصیلشان بیشتر به سمت عرصه داروخانه می‌روند، این است که آموزش‌هایی که می‌بینند در مقایسه با آن نیاز جامعه با همدیگر فاصله دارند یعنی باید آموزش‌ها را هدفمند تر در نظر بگیریم.

 البته این موضوع بطورکلی در حیطه اختیارات دانشگاه نیست و در حیطه وزارت های دیگه هست این در بعد آموزش است یعنی واقعاً یک احکام بالادستی لازم است. این دیدگاه را خود بنده در زمانیکه دانشجو بودم  ( و سالهای زیادی هم از آن زمان نگذشته ) داشته‌ام، اینکه چرا آموزش های ما در راستای برطرف کردن نیازهای جامعه نیست. خوب در آن زمان جایگاهی برای بنده نبود که این موضوعات مطرح شود، ولی اکنون با وقتی که در اختیار من گذاشته‌اید و موقعیت کاری که در کسوت هیات علمی دارم، بد نیست که این مسائل مطرح بشود .

در حیطه پژوهش هم از قدیم دانشکده داروسازی محرکه اصلی پژوهش دانشگاه بود، ولی در بازه‌های زمانی فعلی قدری ما میزان کاهش پژوهش را داریم که بر اساس آمار منتشر شده از سوی معاونت پژوهشی دانشگاه و ریاست محترم دانشگاه در طی جلسات مختلف به این موضوع اذعان داشتند و اکنون به عنوان یک دغدغه مطرح کردند.

علل مختلفی هم شاید بتوان برای این مساله مطرح کرد مثل افزایشی سرسام‌آور هزینه ها ، واقعاً گاهی نمی‌شود با این گرنت های فعلی راه به جایی برد و بچه‌ها یک مقدار علاقمندی‌شان را از دست داده‌اند ، همچنین نیروی کار آمدمان که همان نیروی متخصص هستند، ورودشان کمتر شده است. البته این موضوعات در جلسات مختلف عیب یابی و صحبت شده و به عنوان یک دغدغه، اعضای هیئت علمی به آن اشاره داشتند و فکر می‌کنم ما اساتید جوان و تازه وارد بیشتر  این موضوع را درک می‌کنیم و برای ما سنگین‌تر است، چون ما هنوز اول کار هستیم و باید نیرو جذب کنیم، باید فعالیت داشته باشیم و وقتی که به کاستی ها و نقصان ها بر می‌خوریم اثراتش را بیشتر احساس می‌کنیم تا مثلاً عضو هیئت علمی قدیمی‌تر که آزمایشگاه خود را دارد ،مجموعه فعالیت‌هایش را دارد و این یک مقدار برای ما سنگین‌تر است. در عین حال ما هم باید تلاش بیشتری انجام دهیم و سعی کنیم دانشجوها را هم انگیزه‌مند کنیم تا فعالیت داشته باشند و از این محیط علم و دانش دور نشوند.

وبدا: و اینکه مهاجرت نکنند...

البته بحث مهاجرت بحث کاملاً چند بعدی است و یک بعد را نمی توان در نظر گرفت ؛ از علل اقتصادی و اجتماعی گرفته تا علل کاری همگی در این موضوع دخالت دارند، ما اگر اصل اختیار را برای افراد در نظر بگیریم باید آنقدر مجموعه را توانمند کنیم که بچه‌ها جذب آن بشوند و به رفتار و اخلاق من، به کار من و دیدگاه‌های من و حرفهایم حساب باز کنند. اگر فقط صرفاً حرف زدن باشد و هیچ موقع نمود بیرونی نداشته باشد و بخواهیم با قوانین سختگیرانه جلوی رفتنشان را بگیریم چه اتفاقی می‌افتد؟ فرد باید از جان و دل مایه بگذارد تا کار موثری انجام شود، آیا این محقق خواهد شد؟ بنابراین من استاد باید یک سری پارامترها را برای خودم بچینم که دانشجو و فردی که از بیرون دارد به من نگاه می‌کند من را آنقدر توانمند و قابل ببیند که به حرفم اعتماد کند و وقتی من می‌گویم تو می‌توانی اینجا بمانی و آینده‌ات را بسازی روی حرف من حساب باز کند.

 نسل جوان امروز تنها به حرف ما توجه ندارد و دنیای حرف در داخل گوشی اش دارد ، لذا اگر می‌خواهیم به حرف ما اعتماد کند، خودمان، خود استاد فرد خوبی باشد و حرف برای گفتن داشته باشد، دیگر نباید بگوییم نسل‌ها عوض شده است و نمی‌شود به دانشجو دیکته کنیم که این خوب است و او هم بگوید چشم خوب است! نه برای خوب بودن دلیل می‌خواهد و این دلیل را شما باید برایش فراهم کنید؛ شمای استاد با حرف زدنت با علمت و رفتارت.

وبدا: استاد لطفا در مورد مقالاتتان هم یک صحبتی داشته باشید ؟

ما در این مدت فعالیت در دانشگاه، هم بُعد علمی قضیه را پیش بردیم یعنی چندین مقاله را در مجلات معتبر (  اصطلاحاً هات پیپر ) توانستیم به چاپ برسانم و هم دیدگاه کاربردی را پیش بردیم.  به عنوان مثال همین محصولی که ما اکنون در حال وارد کردنش به بازار هستیم، قریب به 4 یا 5 دانشجوی عمومی و 1-2 نفر هم دانشجوی تخصص در آن مشارکت داشتند و در واقع این ها را کنار هم مثل قطعات پازل چیده‌ایم و با هم ارتباط داده‌ایم تا یک بخش خوب از آن استخراج کنیم. یعنی هم در بعد کیفی قضیه سعی کرده‌ام کیفیت مقالات را بالا ببرم  ، هم بعد کمی و هم در بعد پیاده سازی و به سرانجام رسیدن هست که توانستم در حد ممکن علم را به عمل و محصول منتج کنم.

وبدا: در بحث کیفیت مقالات آیا مهمترین معنای آن همان کاربردی بودن مقالات است؟

چنانچه از بعد علمی بخواهیم به این موضوع نگاه کنیم، همان بحث ایمپکت فاکتوری است که به چاپ رسیده و ژورنالی که مقاله را چاپ کرده و اغلب این مقالات ایمپکت بالای 5 دارند و جزو مقالات Q1 هست و از بعد کارایی خوشبختانه چند تا از این مقالاتی که منتج به محصول شده، در مجلات با اهمیت بالا ( Q1 ) و دارای مرجعیت علمی بالا به چاپ رسیده است.

وبدا: در صورت امکان و بطور مصداقی یکی از مقالاتی که به فرآورده دارویی منتج شده را معرفی بفرمایید؟

یکی از دانشجویان ما با همکاری گروه اطفال دانشکده پزشکی طرح تحقیقاتی را انجام دادند که منجر به تولید یک فرآورده‌ دارویی جهت درمان اگزما در کودکان شد و نتایج خوبی هم داشت، همچنین سعی کردیم چند تا محصول که استفاده موضعی دارند و بر پایه پروبیوتیک تولید می شوند را وارد بازار کنیم ، مجوز این کار گرفته شده و ما اجازه تولید را به عنوان اولین شرکت تولید کننده پست بایوتیک در کشور داریم . در دنیا هم نهمین شرکت تولید کننده پست بایوتیک هستیم.

وبدا: چنانچه پیشنهاد یا نکته نظری در جهت افزایش بهره وری در دانشگاه دارید عنوان بفرمایید؟

اگر  بخواهم برای افزایش بهره‌وری در حیطه آموزشی بصورت مصداقی نکته ای را پیشنهاد کنم این است که مثلا ما  در بحث برگزاری یک سری جلسات ( به واسطه همین بحث edc و edo ) که توانمندسازی اساتیدمان را انجام می دهیم باید یک مقداری نگرش درون رشته‌ای بداشته باشیم تا برون رشته‌ای. یعنی در حال حاضر ما کارگاه توانمندسازی که برگزار می کنیم بعضاً نیازمند حضور تمام اعضا است از رشته های مختلف ( اعم از دندان، دارو و..) . اما حقیقت آن است که نیاز من به عنوان استاد داروسازی، با استاد رشته پزشکی فرق می‌کند  وپزشکی با دندان فرق می‌کند. لذا اگر ما این را بیاییم دانشکده به دانشکده در نظر بگیریم و بسپاریم به خود دانشکده‌ها و این دانشکده‌ها متولی توانمندسازی بشوند، شاید موضوعاتی که مطرح می شود شامل راهکارهایی موثرتر باشد و این جذاب‌تر است برای اساتید.

 در حوزه پژوهشی هم مشوق‌هایی که یک عضو هیئت علمی را از سطح نگارش مقاله صرف بالاتر می برد، را بیشتر کنیم و پژوهشگران ما بروند به سمت کاربردی کردن مقالات این مشوق ها خیلی می‌تواند موثر و کارآمد باشد و به طبع دانشجوها هم  بهره‌مند می برند و جامعه بهتر می‌شود.