به گزارش وب دا، اين آسيب ها بيشتر به دليل رعايت نکردن اصول صحيح در خانه تکاني و جابه جايي وسايل ايجاد مي شود؛در حالي که در خانه تکاني‌ها و جابه جايي‌ها اگر با «مراقبت از خود» انجام شود، چنين مشکلي را شاهد نخواهيم بود و هيچ خطري افراد درگير در امر خانه تکاني را تهديد نخواهد کرد.
عوامل مؤثر در آسيبهاي اسکلتي - عضلاني
کارشناس فيزيوتراپي گروه ارتوپدي دانشگاه علوم پزشکي مشهد در خصوص مهمترين عواملي که موجب آسيب ديدگي در هنگام خانه تکاني و کارهايي از اين قبيل مي‌شوند، مي‌گويد: بيشتر آسيبهاي اسکلتي- عضلاني به خاطر اين است که هنوز بدنمان آماده کارکردن نيست، شروع به فعاليتهاي سخت و سنگين به مدت طولاني و ادامه آن باعث مي‌شود تا آسيب ببينيم و با درد روبه‌رو شويم.
در حالي که ابتدا بدن بايد گرم و آماده شود، سپس کارها را شروع کنيم. درست مثل دو ماراتن که بايد با نرمش بدن را گرم کنيم، در انجام فعاليتهاي سنگين مثل خانه تکاني و اغلب کارهاي منزل نيز همين روش را بايد به کار گيريم.
دکتر مجيد شهبازي با بيان اين مطلب که تغيير دکوراسيون و جابه جايي اشياي سنگين و شست و شوي البسه فراوان و ملحفه و غيره از جمله کارهايي است که بدن به آن عادت ندارد، خاطرنشان مي‌کند: براي انجام اين قبيل کارها ابتدا بايد از قبل بدن گرم و آماده شود و توصيه ديگر اين که همه کارها را با هم انجام ندهيم. به طور مثال براي جابه‌جايي وسايل يا حمل بار و يا انجام کارهايي مثل باز کردن پرده‌ها، جابه جايي کمد و مبل و ميز و صندلي و... حتي شست و شوي کاشي و سراميک و غيره تنوع در کارمان داشته باشيم و مدت طولاني به يک کار سرگرم نشويم.
به گفته وي در انجام خانه تکاني بايد به چند نکته نيز توجه شود تا با مشکلي روبه‌رو نشويم، زيرا اگر اين نوع فعاليتها طبق اصول صحيح و ارگونوميک صورت نگيرد ستون مهره‌ها تحت فشار خارجي قرار گرفته و به وارد شدن صدمه و آسيب بويژه در ناحيه کمر منجر خواهد شد.
اين دانشجوي دکتراي تخصصي فيزيوتراپي دانشگاه علوم پزشکي مشهد مي‌افزايد: متأسفانه امروز «کمردرد» يکي از شايع‌ترين آسيبهاي اسکلتي- عضلاني و دومين علت شايع در بروز غيبت‌هاي ناشي از کار محسوب مي‌شود.
اصول کلي حمل صحيح بار و جابه‌جايي
- سعي کنيد براي بلند کردن و جابه جايي بار از تجهيزات مکانيکي مثل چرخ دستي و... استفاده کنيد و حتي الامکان از بلند کردن دستي بار اجتناب کنيد.
- زماني که بار ثابت است آن را جابه جا کنيد مثل تنگ آب، آکواريوم، کمد لباس و کتابخانه و... (ابتدا آن را خالي و سبک کنيد، سپس آن را جابه جا کنيد).
- هيچ گاه براي بلند کردن بار کمرتان را خم نکنيد، بلکه با خم کردن زانو و به کمک زانوها بار را بلند کنيد.
- تا جايي که ممکن است وسيله را به بدن خود نزديک کنيد و آن را بين بازو و شانه قرار دهيد تا عضلات بتوانند نيروي کافي توليد و از بدن محافظت کنند.
- سعي کنيد هنگام بلند کردن اشيا از انجام حرکات جانبي (حرکت به طرفين) و انجام حرکات چرخشي اجتناب کنيد. چون بيشترين آسيب به ديسک در چرخش‌هاي کمري است.
- در بين کارها به بدنتان استراحت بدهيد تا بافتها و مفاصل فرصت ريکاوري و بازسازي پيدا کنند.
- کارها را تقسيم کنيد و در طول چند روز به انجام آن بپردازيد. (دير رسيدن بهتر از نرسيدن است)
- هنگام کار کردن، به بدن و شکل بدن تنوع بدهيد، يعني اگر زمين را مي‌شوييد نيمي از آن را در حال نشسته و نيمي را در حال خميده يا ايستاده انجام دهيد، يا اگر پرده را باز مي‌کنيد يا مي‌خواهيد آن را نصب کنيد يکسره اين کار را انجام ندهيد و در بين آن کار ديگري را دنبال کنيد.
- براي جابه جايي کمد و وسايل سنگين ابتدا مسير را شناسايي و بسنجيد و سر راه را قبلاً باز کنيد يا جايي که قرار است آن را بگذاريد تعيين کنيد تا مدت زماني که فشار روي بدن است کمتر شود.
- از جابه جايي‌هاي اضافي خودداري کنيد و اگر ضرورت ندارد چيزي را جابه جا نکنيد.
- ابزارها و وسايلي که لازم داريد (زودپز، آبميوه گيري، آسياب، پلوپز و...) دم دست بگذاريد تا براي برداشتن آن از بالا يا داخل کابينت دستتان را بلند نکنيد تا به اسکلت و عضلات شما فشار وارد نشود.
- براي برداشتن اشياء از بالاي کمد و کابينت احتياط کنيد، زيرا يکي از دلايل آسيب اين است که در دامنه‌هاي انتهايي مفاصل فشار بيش از حد وارد مي‌شود. (مثلا دست تا انتها بالا کشيده شود، کمتر تا انتها خم شود)
- در ارتفاع و بلندي، ايمني و تعادل خود را در نظر بگيريد، زيرا در غير اين صورت سقوط از بلندي و عوارض خطرناک اتفاق خواهد افتاد.
- براي بلند کردن وسايل از دو دست استفاده کنيد (هنگام خريد و حمل ساک و غيره).
سلامتي مهمتر از خانه تکاني
مجيد شهبازي به قوانين کلي و شرايط ايده آل در جابه‌جايي بار و اجسام و اشياي منزل و کارهاي سنگين اشاره کرده، و تصريح مي‌کند: يادمان باشد «سلامتي» از هر چيزي مهمتر است، از اين رو:
- هر نوع بار و وسيله‌اي را آهسته جابه جا کنيد.
- اگر وسايل سنگين و سبک را بايد جابه جا کنيد تنوع در ميزان بار بدهيد و اگر يک بار سنگين را حمل مي‌کنيد بعد نوبت را به بار سبک بدهيد.
- دقت کنيد مدت زمان فشار روي بدن در مجموع يکساعت بيشتر نباشد و در يک دقيقه نيز دو تا بار يا وسيله بيشتر جابه جا نشود.
- تا جايي که ممکن است به جاي حمل کردن از سر دادن، هل دادن يا غلتاندن استفاده کنيد.
- مسافت جابه جايي را به حداقل برسانيد.
- اگر حتي کار نشسته انجام مي‌دهيد، پس از 20 دقيقه حتماً دو دقيقه راه برويد تا فشار روي عضلات کم شود.
- از حرکات تکراري خيلي زياد جلوگيري کنيد.
- از حرکات مداوم و طولاني بخصوص در دامنه انتهاي مفاصل خودداري کنيد.
- وضعيت نشستن و قرار گرفتن وسايل را تغيير دهيد به طور مثال ميز کامپيوتري که پشت آن مي‌نشينيد پس از يکماه جابه جا کنيد، وضعيت صندلي خود را تغيير دهيد و حتي «پد» زير دستتان را جابه جا کنيد و بدنتان را در يک وضعيت تکراري قرار ندهيد، چون تغذيه بافتهاي بدن دچار مشکل مي‌گردد و اگر فشار ثابت باشد و تغيير نکند براي «غضروف» مشکل تغذيه‌اي ايجاد مي‌شود.
- خريدها را در طول هفته تقسيم کنيد تا جابه جايي به بدن آسيب نرساند.
- بدن خود را بشناسيد و وقتي عادت به کاري نداريد اصرار به انجام آن کار نداشته باشيد.
- بدن را به کارهاي آهسته و آرام عادت دهيد.
- هنگام جابه جايي وسايل از کفش مناسب استفاده کنيد که سر نباشد و به اندازه کافي نرم باشد تا فشار روي بدن را جذب کند.
** و سرانجام باور کنيم که عيد نوروز، خانه، مبلمان زيبا و... همه و همه در صورتي قابل استفاده خواهد بود که از «نعمت سلامتي» برخوردار باشيم و براي حفظ اين نعمت باارزش «بدن» خود را بشناسيم، به صداي او گوش کنيم و بيشتر مراقبش باشيم.
نکته مهم
درد اگر بيشتر از 48 ساعت طول بکشد بايد به فکر درمان باشيم و نگذاريم به مرحله «مزمن» برسد.
بخصوص اگر «گزگز... «مور مور»، «بي حس» و دردهايي که به اعصاب مربوط مي‌شود داشته باشيم، بايد همراه با درمان شرايط کاري و زندگيمان را تغيير دهيم.
