دومین پنجشنبه ماه اکتبر هر سال ( مصادف با 19مهر ماه امسال) روز جهانی بینایی نامگذاری شده و برنامه های متعددی برای اطلاع رسانی و ارتقا آگاهی مردم در این زمینه برگزار می شود.

“مراقبت از چشم درهمه جا”( Eye Care Everywhere) و شعار ملی”خود مراقبتی برای چشم” می باشد.

براساس گزارش آژانس بین المللی پیشگیری از نابینایی، ۲۵۳ میلیون نفر در جهان مبتلا به درجاتی از کم بینایی هستند. از این تعداد، ۳۶ میلیون نفر مبتلا به نابینایی و ۲۱۷ میلیون نفر مبتلا به کم بینایی متوسط یا شدید هستند که از این تعداد، ۱۲۴ میلیون به علت عیوب انکساری اصلاح نشده و ۶۵ میلیون به علت آب مروارید (کاتاراکت) درمان نشده است. آب سیاه (گلوکوم) و فرسودگی سنی مرکز بینایی در اثر افزایش سن (دژنرسانس وابسته به سن ماکولا) از دیگر علل کم بینایی می باشند. از طرف دیگر، یک میلیارد نفر در جهان مبتلا به نقصان بینایی در فاصله نزدیک (پیرچشمی اصلاح نشده) هستند.‌براساس این گزارش ۸۹ درصد از افراد مبتلا به کم بینایی در کشورهای با درآمد کم یا متوسط زندگی می‌کنند و زنان ۵۵ درصد از مبتلایان به کم بینایی متوسط یا شدید را تشکیل می دهند.

به همین منظور با دکتر رامین دانشور دانشیار گروه چشم دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص دو بیماری شایع چشمی گلوکوم(آب سیا) و کاتاراکت(آب مروارید) به گفتگو نشستیم.

بیماری آب سیاه دزد خاموش بینایی

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به یکی از بیماری های چشم گفت: بیماری آب سیاه در اکثر بیماران کاملا بدون علامت است که به آن دزد خاموش بینایی هم گفته می شود.

دکتر رامین دانشور گفت: به آسیب پیشرونده عصب بینایی که معمولا در زمینه فشار بالای داخل چشمی ایجاد می‌شود و با محدودیت میدان بینایی همراه است، آب سیاه (گلوکوم) گفته می‌شود.

وی با بیان اینکه به بیماری آب سیاه، «دزد خاموش بینایی» هم گفته می‌شود، افزود: بیماری آب سیاه در اکثر بیماران کاملا بدون علامت است احتمال دارد برخی از بیماران متوجه تغییر کیفیت بینایی، یا علائمی مانند قرمزی چشم و درد چشم بشوند با این حال در قالب موارد این علائم صرفا در مراحل بسیار پیشرفته بیماری دیده می‌شود و مراحل اولیه علامت خاصی ندارد.

دکتر دانشور با بیان اینکه احتمال ابتلا به آب سیاه با افزایش سن بیشتر می‌شود، در خصوص علل این بیماری اظهار داشت: اما بیماری در تمام سنین و حتی نوزادان دیده می‌شود احتمال ابتلا به بیماری در افرادی که سابقه خانوادگی آب سیاه دارند، و به دنبال ضربه به چشم یا سایر بیماریهای چشمی و همچنین با مصرف برخی داروها (بخصوص کورتون)، افزایش می‌یابد همچنین در افرادی که نزدیک بینی یا دوربینی شدید دارند، خطر بیماری آب سیاه بیشتر است.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص راه‌های پیشگیری خاطرنشان کرد: موثرترین پیشگیری برای بیماری آب سیاه، معاینه دوره‌ای چشم برای تشخیص بیماری در مراحل اولیه است در صورتیکه بیماری به موقع تشخیص داده شود، قبل از اینکه آسیب قابل توجهی ایجاد شود یا تغییری در دید فرد ایجاد شود، بیماری قابل درمان بوده و از پیشرفت آن جلوگیری می‌شود.

وی در ادامه اذعان کرد: همچنین مراقبت مناسب از چشم، از جمله جلوگیری از ضربه به چشم و درمان به موقع سایر بیماری‌های چشمی، می‌تواند خطر ایجاد آب سیاه ثانویه را کاهش دهد.

افزایش سن به مرور باعث کدرتر شدن عدسی چشم می شود

جراح و متخصص چشم گفت: افزایش سن به مرور باعث کدرتر شدن عدسی چشم می شود که این یکی از علت های ایجاد آب مروارید است.

دکتر رامین دانشور در خصوص علائم این بیماری افزود: علامت اصلی آب مروارید کاهش دید می باشد با این حال ممکن است کاهش دید به صورتهای گوناگونی تجربه شود به عنوان مثال ممکن است تاری دید بیشتر در زمان مطالعه، رانندگی یا سایر فعالیتهای روزمره قابل توجه باشد همچنین بسته به نوع آب مروارید ممکن است کاهش دید در شب یا روز شدیدتر باشد.

دکتر دانشور با اشاره به علل آب مروارید اظهار داشت: اکثر موارد آب مروارید، ناشی از تغییرات سنی هستند و با افزایش سن به مرور عدسی چشم کدرتر می‌شود با این حال آب مروارید ممکن است در هر سنی دیده شود.

جراح و متخصص چشم با بیان اینکه بعضی از موارد آب مروارید مادرزادی هستند، خاطرنشان کرد: همچنین، بیماریهای عمومی مانند بعضی بیماریهای روماتیسمی، دیابت، داروها (بخصوص کورتون)، ضربه به چشم، بیماریهای دیگر چشمی، اشعه‌های نوری مرئی و نامرئی مانند اشعه ایکس و نور شدید یا پرحرارت و... می‌توانند زمینه ساز ابتلا به آب مروارید یا تسریع پیشرفت آن باشند.

وی با اشاره به راه‌های پیشگیری گفت: آب مروارید سنی به مرور زمان و با افزایش سن ایجاد می‌شود و پیشگیری قطعی ندارد با این حال رژیم غذایی سالم، پرهیز از ضربه به چشم و درمان مناسب سایر بیماریهای چشمی و عمومی می‌تواند از ابتلا به آب مروارید ثانویه یا پیشرفت سریعتر آب مروارید سنی جلوگیری کند.

دکتر دانشور با بیان اینکه آب مروارید به راحتی با معاینه معمول چشم‌پزشکی امکان پذیر است، اذعان کرد: برای تعیین شدت آب مروارید و برنامه ریزی برای جراحی، تعیین دقیق دید بیمار و تصویربرداری‌های خاص چشم‌پزشکی ضرورت دارد.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد در رابطه با درمان آب مروارید اظهار داشت: درمان اصلی آب مروارید جراحی است و در حال حاضر درمان طبی موثر و ثابت شده‌ای که سبب برطرف شدن آب مروارید شود وجود ندارد.

وی در ادامه افزود: در اکثریت موارد جراحی آب مروارید از یک برش بسیار کوچک و بعد از حل و خرد کردن عدسی کدر و سخت شده انجام که به این روش فیکوامولسیفیکاسیون گفته می‌شود لنزهای مورد استفاده در این روش هم لنزهای تاشو هستند که از یک برش خیلی کوچک در چشم کار گذاشته می‌شوند.

دکتر دانشور با اشاره به اینکه در برخی موارد ممکن است نیاز به جراحی آب مروارید به روش سنتی و با برش بزرگ و چندین بخیه باشد همچنین روشهای جدیدتر جراحی آب مروارید مثل روشهای لیزری وجود دارند.

وی همچنین اذعان کرد: در اغلب موارد نتایج جراحی وابسته به روش جراحی نبوده و به تجربه جراح و برنامه ریزی صحیح جراحی بستگی دارد همچنین سلامت سایر قسمتهای چشم و سیستم بینایی در تعیین نتیجه جراحی نقش بسیار مهمی دارند.

جراح و متخصص چشم در خصوص عوارض درمان نشدن آب مروارید تصریح کرد: در صورت عدم درمان موثر و به موقع آب مروارید، بیماری پیشرفت کرده و ممکن است سبب کاهش دید بسیار شدید و حتی نابینایی شود همچنین امکان ایجاد عوارض جدی، مانند تبدیل شدن به آب سیاه یا تشدید آب سیاه وجود دارد.

نوشتن دیدگاه