استاد جراحی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: دانشگاه مشهد جایگاه خوبی در رشته جراحی کم تهاجمی در کشور دارد و تمامی اعمال جراحی لاپاراسکوپی از جمله گاستریک بای پس، طحال، کبد، کیسه صفرا، فتق، رحم، هیسترکتومی، تخمدان ها و لوله های رحم را انجام می دهد.
دکتر علیرضا توسلی در گفت و گو با وب دا؛ اظهار کرد: خوشبختانه دانشگاه مشهد جایگاه خوبی در رشته جراحی کم تهاجمی دارد به نحوی که تمامی اعمال جراحی لاپاراسکوپی؛ که در تهران در حال انجام است در مشهد نیز دنبال می شود.
وی لاپاراسکوپی را به معنای حفره شکم دانست و بیان داشت: در اعمال جراحی خارج از حفره شکم مانند پستان و تیروئید لاپاراسکوپی معنا ندارد؛ اما در این خصوص نیز اعمال جراحی کم تهاجمی در مراحل اولیه خود قرار دارند.
دکتر توسلی گفت: چهارمین سال است که فلوشیپ جراحی کم تهاجمی در دانشگاه مشهد راه اندازی شده و سالانه دو نفر از پزشکان جراح در این فلوشیپ به مدت 18 ماه آموزش می بینند.
استاد جراحی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان این که حدود سه دهه از عمر این رشته نوپا می گذرد، ادامه داد: جراحی کم تهاجمی به کلیه اعمالی گفته می شود؛ که حداقل تهاجم را بیمار تجربه کند و در عین حال پزشک و درمانگر به تمامی اهداف درمانی دست پیدا کند.
دکتر توسلی بیان داشت: با تکیه بر این روش در رشته جراحی اعصاب می توان از شکافتن جمجمه جلوگیری کرد و از طریق حلق و شکاف کام با جراحی میکروسکوپ، هیپوفیز را برداشت.
استاد جراحی دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطر نشان کرد: درمان بزرگی پروستات از طریق مجرا نیز نوعی جراحی کم تهاجمی است؛ که دیگر نیازی به شکافتن زیر شکم و باز شدن مثانه جهت برداشتن پروستات که بیمار را بسیار آزار می دهد وجود ندارد.
وی افزود: در همه رشته ها جراحی کم تهاجمی وجود دارد به خصوص در رشته جراحی عمومی که بیشتر در حفره شکم کار درمانی خود را انجام می دهد.
دکتر توسلی تاکید کرد: سابق بر این برشی وسیع بر روی شکم از بالا به پایین ایجاد می شد؛ تا بتوان کیسه صفرا، طحال، معده و آپاندیس بیمار را جراحی کرد.
استاد جراحی دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطر نشان کرد: تفکر ایجاد جراحی کم تهاجمی در 30 سال قبل؛ با طرح این سئوال شکل گرفت؛ که آیا نمی شود جراحی های فوق را بدون باز کردن شکم و تحمیل آن به بیمار انجام داد؟.
وی بیان داشت: البته پیشینه لاپاراسکوپی به 100 سال قبل باز می گردد. زمانی که جراحانی به دیدن شکم از طریق استوانه های کوچک با نور بسیار ضعیف شمع پرداختند و بیمار را از طریق نگاه به درون شکم درمان می کردند.
دکتر توسلی در خصوص جایگاه اعمال کم تهاجمی در جراحی های ترمیمی گفت: در ابتدا در اعمال جراحی نمونه از ارگان های مختلف بدن برداشته می شد؛ اما در حال حاضر جراحی ترمیمی نیز به شکل جراحی کم تهاجمی در حال انجام است و با این روش می توان معده بیمار را شکافت، برش داد، دوخت و به قسمت دیگری از روده متصل کرد.
دکتر توسلی بیان داشت: این موفقیت مسبب شکل گیری جراحی های چاقی شد تا بسیاری از بیمارانی که چاق هستند و با روش های ورزشی و تغذیه نمی توانند وزن خود را کاهش دهند با این عمل مشکل را پشت سر بگذرانند.
استاد جراحی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: در گذشته عمل چاقی با روش های بسیار سخت Laparotomy (لاپاراتومی) انجام می شد؛ که از کارافتادگی های بسیار سختی را برای بیمار به دنبال داشت به نحوی که جراحان خود از انجام این گونه عمل ها سر باز می زدند.
وی تاکید کرد: اما امروزه جراحی laparoscopy (لاپاراسکوپی) این امکان را به پزشک می دهد تا با چهار الی پنج سوراخ کوچک عمل فوق را انجام و معده بیمار را کوچک و به روده وصل کند.
دکتر توسلی بیان داشت: این عمل تحت عنوان Gastric bypass (گاستریک بای پس) بسیار راحت بوده و موجب می شود بیمار ظرف یکی دو روز مرخص شده و به شکل بسیار شگفت انگیزی به نتیجه درمانی مورد نظر دست پیدا کند.
استاد جراحی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان داشت: به این نوع از اعمال جراحی BARIITRIK SERGRI (باریاتریک سرجری) گفته می شود که شاخه ای از جراحی لاپاراسکوپی می باشد.
وی افزود: در اورژانس ها هنوز اعمال تهاجمی آن گونه که باید جا باز نکرده است؛ اما گاه بیمار با نشانه دردهای مبهم شکمی و خونریزی مختصر داخل شکمی به اورژانس مراجعه می کند؛ که در این حالت اگر وضعیت وی پایدار باشد می توان با لاپاراسکوپی به تشخیص رسیده و درمان را آغاز کنیم.
دکتر توسلی مهارت پزشک در انجام جراحی کم تهاجمی را مهم دانست و بیان داشت: تجربه کسب کردن جراح در عمل جراحی لاپاراسکوپی دارای اهمیت بسیار است؛ زیرا این ناتوانی ممکن است عوارضی جبران ناپذیری را به بیمار وارد کند.
وی به انجام اعمال جراحی کم تهاجمی در درمان سرطان ها اشاره کرد و افزود: سرطان کولون و رکتوم (کلورکتال) و سرطان معده را می توان به صورت لاپاراسکوپی برداشت؛ اما اگر این نوع جراحی موجب شود؛ که این ارگان کمتر برداشته و جراح به هدف درمانی خود نرسد بهتر است به شکل باز انجام شود.
استاد جراحی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان داشت: ارگان های فوق پس از برداشت در کیسه های مخصوص قرار داده شده و از سوراخ های بزرگتر خارج می شود؛ زیرا اگر این اصول رعایت نشود ممکن است ضرر بیشتری داشته باشد.