استادیار گروه بيماريهاي داخلي دانشگاه علوم پزشکی مشهد ، ضمن برشمردن علایم و اثرات بیماری تنفسی و ویروسی، بهترین راه های پیشگیری از این بیماری را انجام واکسیناسیون، استفاده از ماسک و رعایت فاصله اجتماعی عنوان کرد.
دکتر زهرا جاوید عربشاهی در گفتگو با وبدا با اشاره به اینکه از اواخر سال ۲۰۱۹ پاندمی کرونا آغاز و به سرعت در دنیا همه گیر شد افزود: علائم شایع این بیماری درد، ضعف، خستگی، سرفه و تب بالا می باشد و در ۲۰ درصد موارد ممکن است به سمت عفونت ریه پیش برود، همچنین دوره‌ای به نام کووید لانک یا کووید مزمن وجود دارد که علائم آن طولانی‌تر است و بیماران درگیر با این نوع از کرونا، معمولا دوره طولانی از درمان را تجربه خواهند کرد.
وی در معرفی بیشتر این بیماری گفت: به طور کلی بیماری کووید به دو بخش حاد و مزمن تقسیم میشود. در کووید حاد فرد دچار عفونت ریه یا ذات الریه میشود که در این صورت لازم است بستری شود و حتی این کار ممکن است در بخش مراقبت‌های ویژه صورت بگیرد؛ چون سطح اکسیژن در بدن پایین می‌آید و بیمار تنگی نفس پیدا می‌کند و عمومأ عوارض ریوی ناشی از کووید در آن ظاهر میشود. اما در کووید مزمن فرد در واقع مرحله حاد را که حدود ۴ هفته است گذرانده و حالا پس از دو ماه وارد مرحله‌ای شده که برخی از علائم کووید حاد در او باقی مانده است و اصطلاحا کووید مزمن شده است،
دکتر جاوید عربشاهی گفت: در این نوع از بیماری کووید، فرد یک سری علائم دارد که شامل نشانه‌های فیزیکی و سایکولوژیکال می‌باشد، شایع‌ترین علائم فیزیکی شامل خستگی، ضعف، تیک، درد قفسه سینه، سرفه و تنگی نفس می باشد که بین ۵۰ تا ۸۰ درصد این علائم ممکن است در فرد وجود داشته باشد و بارزترین آن ضعف و خستگی طولانی مدت است.
وی اضافه کرد: یک سری علائم که کمتر در بین این بیماران دیده میشود هم مانند علائم پوستی، تعریق زیاد، کاهش بویایی و چشایی، علائم روماتولوژی، خشکی چشم و علائم گوارشی نیز ممکن است ظهور کند و لذا تمام ارگان‌های بدن به نوعی درگیر این بیماری خواهند شد. از نظر سایکولوژیکال یا روانپزشکی هم فرد می‌تواند مستعد علایمی مانند اضطراب، استرس و اختلال خواب باشد.
دکتر جاوید عربشاهی در خصوص افرادی که بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند نیز گفت: افراد مستعد شامل کسانی است که سن آنها بالاتر است و همینطور افرادی که به بیماریهای زمینه‌ای مثل آسم و آلرژی و بیماریهای مزمن ریوی مبتلا هستند و هر چقدر بی‌ام‌آی این افراد بالاتر باشد بیشتر در معرض خطر هستند. همچنینکسانی که سابقه کووید آنها طولانی‌تر باشد بیشتر در معرض خطر خواهند بود مثلاً کسی که در بخش مراقبت‌های ویژه بستری میشود می‌تواند تا ۱۲ ماه علائم خستگی و ضعف و همینطور علائم سایکولوژیکال را داشته باشد.
وی در مورد اینکه بیماران بهبود یافته از کووید چه زمانی باید مجدداً مورد بررسی پزشک قرار بگیرند گفت معمولاً کسانی که کووید خفیف داشته‌اند توصیه به ویزیت دوباره نمی‌شوند مگر اینکه علائم ضعیف آنها شدت گرفته باشد. اما کسانی که بستری می‌شوند و ذات الریه دارند توصیه میشود که دو تا سه هفته پس از ترخیصً مجدداً بررسی شوند.
دکتر جاوید عربشاهی در خصوص اقدامات پزشکی لازم برای این دسته از بیماران نیز گفت: بیماری که با علائم ریوی به بیمارستان مراجعه می‌کند از اقدامات معمول آن است که حتماً سطح اکسیژن خون فرد بررسی میشود و معاینه قلبی ، ریوی، تست تنفسی و در صورت لزوم بررسی قلبی و عوارض عفونی ثانویه، ترومبو آمبولی بعد از کووید و علائم سایکولوژیکال در این بیماران مورد ارزیابی قرار می گیرد.
وی تأکید کرد: نکته مهم در بیماران کووید آن است که این دسته از بیماران ممکن است تا ۳ الی ۴ ماه احساس ضعف و خستگی داشته باشند و به شرط اینکه عوارض ناشی از کووید مانند فیبروز یا سفتی ریه و یا کم کار شدن قلب اتفاق نیفتد، روند بهبودی فرد طی خواهد شد. ( در مواردی که فرد به عوارض کووید دچار شده مثلاً ریه دچار فیبروز یا سفتی شده و یا قلب کم کار شده و یا لخته پرتاب شده مسیر درمان به سمت مصرف داروهای کورتون و اقدامات بیشتر پیش خواهد رفت).
متخصص بیماریهای ریوی یادآور شد؛ در کووید مزمن ممکن است فرد تا چندین ماه توان برگشتن به فعالیت‌های کاری خود را نداشته باشد و نیاز به بازتوانی پیدا کند، که در این صورت به بخش بازتوانی قلب و ریه در بیمارستان ارجاع داده میشود تا همکاران این بخش اقدامات لازم برای وی را انجام دهند.
وی در توضیح اقدامات پیشگیرنده از بیماری کووید نیز گفت: بهترین راه پیشگیری انجام واکسیناسیون است که درصد بروز علائم این بیماری را در افراد کاهش می‌دهد و به خصوص بیماران با سابقه کووید حتماً باید اقدام به واکسیناسیون کنند.
دکتر جاوید عربشاهی در خصوص رژیم غذایی بیماران کووید نیز گفت: در برخی منابع رژیم غذایی دارای پروتئین بالا یا سلنیوم برای این بیماران توصیه شده است. همچنین رفع کمبودهای بدن می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری کووید را کاهش دهد، در مورد بیماریهای زمینه ای مانند دیابت و فشار خون نیز که افراد مبتلا به آن ریسک بیشتری را برای ابتلا به بیماری کووید دارند چنین افرادی حتماً باید ماسک بزنند و ضمن رعایت فاصله اجتماعی در ارتباطات خود به انجام واکسیناسیون نیز اقدام کنند.
