عضو هیئت علمی گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت با اشاره به طرح تحقیقاتی خود در خصوص کاربردهای" جلبک اسپرولینا پلاتنسیس " در صنایع مختلف غذایی و دارویی گفت: این جلبک علاوه بر دارا بودن خواص پروتئینی و آنتی اکسیدان بالا، حاوی رنگدانه طبیعی سبز- آبی است که با توجه به کمبود این رنگ در طیف رنگدانه های طبیعی می تواند کاربرد زیادی در صنایع غذایی داشته باشد.
دکتر ضیاءالدین بنیادی که سوابق پژوهشی متعددی طی یک دهه‌ی اخیر، در زمینه بررسی میکروارگانیزم ها و از جمله جلبک ها و بهره گیری از آنها در فرايندهاي بيوتکنولوژي داشته، در گفتگو با وبدا در خصوص فرایند طرح تحقیقاتی اخیر خود و نتایج آن گفت: این پژوهش که سال 1401 آغاز و تا 1402 ادامه یافت، با بهره گیری از یک رآکتور شیشه ای با ابعاد 2/0 در 3/0 متر و یک لامپ LED ( به دلیل اینکه جلبک ها از نور به عنوان منبع انرژی استفاده می کنند ) انجام شد، ضمن اینکه دمای محیط رشد با استفاده بر روی دمای حدود 33 درجه سانتیگراد (دمای مطلوب رشد جلبک ها) تنظیم و رشد جلبک ها تحت هوادهی مداوم (با استفاده از پمپ هوادهی) صورت گرفت. مدت زمان کشت جلبک در هر مرحله 14 روز بود و پس از این مدت زمان، با دستگاه اسپکتروفوتومتر و میکروسکوپ نوری ، سلول های جلبکی مورد بررسی قرار گرفتند.
وی افزود: نتایج این مطالعه نشان داد که پس از این مدت زمان، میزان جلبک تولید شده 82/1 گرم بر لیتر بود. بنابراین رشد جلبک ها بطور موفقیت آمیزی در واقع به مرحله بلوغ رسیده است. این یافته ها بینش های ارزشمندی را در مورد رشد و توسعه جلبک Aspirulina platensis ارائه می دهد و پتانسیل آن را برای تحقیقات بیشتر و کاربردها در زمینه های مختلف مانند بیوتکنولوژی، تولید مواد غذایی و پایداری محیطی برجسته می کند. در واقع ميکروارگانيزم ها به دليل قابليت هاي مفيدي که دارند مي توانند در سلامت محيط و حفظ آن کمک کننده باشند و در سال هاي گذشته استفاده از جلبک ها در توليد محصولات غذايي و استفاده در توليد داروها و حذف آلاينده ها کاربرد زيادي داشته است و جلبک اِسپرولينا پلاتنسيس به عنوان یکی از جلبک‌های سبز- آبی که در محیط‌های مختلفی اعم از محیط دریا، محیط‌های آبی شور و حتی آب‌های شیرین قابلیت رشد دارد، مورد بررسی ما در این طرح تحقیقاتی قرار گرفت.
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: جلبک اِسپرولينا پلاتنسيس به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردی که دارد؛ از جمله اين که در توليد مواد مغذي کمک کننده است و حدود 70 درصد از جنس جلبک را پروتئين تشکيل مي دهد، مي توانيم از اين جلبک به عنوان يک ماده چاق کننده استفاده کنيم و در واقع محصولي غذايي تلقي مي شود.
وی با اشاره به کاربرد این جلبک در بحث مواد دارویی نیز گفت: جلبک اِسپرولينا پلاتنسيس به دلیل سرشار بودن از آنتی اکسیدان در تقويت سیستم ایمنی و پیشگیری از انواع سرطان‌ها می‌تواند کمک کننده باشد. همچنین در برخی مطالعات بیان شده که این جلبک خاصیت ضد التهابی دارد و در درمان بیماری‌هایی مثل آلزایمر و پارکینسون می‌تواند کمک کننده باشد، لذا اهمیت موضوع باعث شده که ما به این سمت پیش برویم.
دکتر بنیادی در خصوص خواص رنگدانه ای این جلبک و استفاده از آن در صنایع تولید مواد غذایی نیز گفت: جلبک اِسپرولينا پلاتنسيس حاوی رنگدانه خیلی مفید به نام " فيکوسيانين " است که رنگ آبی دارد و می‌توانیم در مواد غذایی و محصولات غذایی به خصوص در تولید نوشیدنی ها استفاده کنیم. رنگدانه آبي از جمله رنگ‌هایی است که پایه گیاهی یا منابع گیاهی آن خیلی کم است و به ناچار در اغلب تولیدات غذایی از رنگدانه‌هایي با پایه شیمیایی مثل رنگ دانه برليانت بلو استفاده میشود که می‌توانند اثرات جانبی بر افراد داشته باشند؛ لازم به ذکر است که حداکثر میزان مجاز رنگدانه برلیانت بلو حدود ۱۲.۵ میلی‌گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن گزارش شده است. در حال حاضر رنگدانه طبیعی فيکوسيانين به عنوان یک محصول جانبی از جلبک اسپیرولینا، در کشور تولید نمی‌شود اما در کشورهای خارجی این رنگدانه تا اندازه ای ممکن است تولید بشود؛ البته با هزینه ای بسیار بالا. به طوری که بر اساس برآورد انجام شده به ازای هر گرم از رنگدانه فيکوسيانين در مقیاس خالص حدود ۲۵۰۰ دلار آمریکا در نظر گرفته شده که نشان می‌دهد ۱ رنگدانه بسیار با ارزش است. ما این جلبک را با موفقیت در دانشکده و با کمک دانشجویان کارشناسی کشت دادیم و اکنون بعد از اینکه طرح به اتمام رسید، تصمیم داریم که بر روی محصولات جانبی این جلبک کار کنیم .
