عضو هیات علمی گروه گفتار درمانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: اختلالات طیف اتیسم ، اختلال عصبی رشدی است که اگر به موقع تشخیص و درمان شود، کودک می تواند از یک زندگی مطلوب برخوردار باشد.

دکتر محی الدین تیموری ، در گفتگو با وب دا با اشاره به اینکه اختلالات طیف اتیسم یک اختلال عصبی رشدی است که با دو نقص عمده در ارتباط اجتماعی و رفتار کلیشه ای وتکراری خود را نشان می دهد ، خاطر نشان کرد: باید کودکان علایمی از  نقص در این دو حوزه را با هم داشته باشند تا در طیف اختلال اتیسم قرار بگیرند .

وی با بیان اینکه شیوع اختلالات طیف اتیسم در حال افزایش است و در برخی مقالات علمی بیان شده در سال های اخیر به ازای هر 36 کودک ، یک کودک دارای اختلال است، تصریح کرد: یک از دلایل شیوع بالای اختلالات طیف اتیسم، افزایش سطح کیفی تشخیص های بیماری کودکان است زیرا در گذشته همه این بیماران در جرگه عقب ماندگی ذهنی و یا کودکان با تاخیر شناخته می شدند ولی امروز دسته بندی های مختلف برای این اختلالات وجود دارد.

دکتر تیموری با اشاره به اینکه سبک ارتباطی ، استفاده بیش از حد از تکنولوژی های امروز ، عدم ارتباط کافی و مطلوب با کودکان، بحران کرونا، محیط های خانه محدود و آپارتمانی ، تک فرزندی همه از جمله عواملی است که باعث می شود کودک در معرض خطر ابتلا به اختلالات طیف اتیسم شود، بیان کرد: اکثرا والدین به دلیل سپری کردن ساعات طولانی در حین کار و درنظر نگرفتن زمانی برای تعامل با کودکانشان ، دسترسی به  ابزار های دیجیتال را برای کودکانشان فراهم می آورند که این سبک از زندگی باعث اثرات منفی بر رشد  مغز کودک  در دوران طلایی رشد می شود.

وی با بیان اینکه دایه گری دیجیتالی احتمال ابتلا به اتیسم را افزایش می دهد، اظهار کرد:  وابستگی به ابزارهای دیجیتال مثل بازی با تلفن همراه یا تماشای زیاد تلویزیون در کودکان طیف اتیسم تا حدی پیش می رود که والدین ابراز می کنند که کودک ما هنگام غذا خوردن حتما باید با تلفن همراه بازی کند  و یا  تلویزیون روشن باشد که این اتفاق در بهبود این کودکان اختلال ایجاد می کند.

دکتر تیموری با اشاره به اینکه والدین باید مراقب شاخص های مهم تکاملی فرزند خود باشند و با بروز اولین نشانه ها به پزشک مراجعه کنند تا با ارجاع پزشک به آسیب شناس گفتار و زبان، روند درمان برای کودک آغاز شود، عنوان کرد: در 6 ماهگی کودک باید قان و قون های اولیه را داشته باشد، در حدود 8 تا 9 ماهگی تماس چشمی و دنبال کردن اشیا با چشم و ارتباط هدفمند را باید بیاموزد، در یک سالگی اولین کلمات را بگوید و با اسباب بازی ها به صورت هدفمند بازی کند و از 18 ماهگی حدود 20 تا 50 کلمه باید بگوید.

وی ادامه داد: کودک در سال اول زندگی حرکات فیزیکی مثل اشاره کردن به اشیا را استفاده می کند و از حدود 9 ماهگی به بعد رفتارها و اعمال اطرافیان را تقلید می کند، علاوه براین از 18 ماهگی بازی نمادین را انجام می دهد. همچنین در دو سالگی  کودکان گفتار تلگرافی دارد اما کودکان اختلالات طیف اتیسم از این روند عقب می مانند. البته در برخی از کودکان طیف اتیسم  ممکن است تا سن دو یا سه سالگی رشد کلامی و ارتباطی شان طبیعی باشد ولی به مرور علائم اتیسم را نشان دهند که برای همه این کودکان مداخلات زودهنگام خانواده محور و درمان تیمی هر چه سریعتر باید انجام شود .

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گروه گفتار درمانی با اشاره به اینکه مداخلات و رویکردهای درمانی متفاوتی برای اتیسم وجود دارد و طبیعتا تعدادی از این کودکان به واسطه مشکلات پزشکی نیاز به درمان های دارویی خواهند داشت؛ به طور مثال ممکن است که یک کودک اتیسم به علت تشنج یا مشکلات متابولیک نیازمند مداخلات پزشکی باشد که در این مورد مداخلات دارویی می تواند کمک کننده باشد اما بهترین راهکار درمانی برای این کودکان مداخلات گفتار درمانی، بازی درمانی ،کار درمانی و در برخی از موارد رفتار درمانی است.

وی ابراز کرد: مداخلات گفتار درمانی باعث افزایش مهارت های ارتباطی،  بهبود مهارت های درکی، گسترش دایره لغات ، افزایش طول جملات و تقویت مهارت بازی در کودک می شود

دکتر تیموری با اشاره به اینکه حضور این کودکان در مهدهای کودک باعث تقویت مهارت های ارتباطی، زبانی  و بازی فرد می شود ، گفت: در مهد کودک و مدرسه، کودک در تعامل با سایر همسالان و افراد غریبه مهارت های ارتباطی و زبانی خود را تقویت می کند .

وی با بیان اینکه برخلاف تصور عموم هیچ ارتباطی بین واکسیناسیون و بروز علایم اتیسم وجود ندارد، گفت: در مداخلات گفتار درمانی، کودک می آموزد درخواست های خود را به صورت خودانگیخته بیان کند، اعتراض خود را به صورت کلامی بگوید  و از والدین و اطرافیان  سوال بپرسد یا به سوالات مختلف آنها پاسخ دهد  .

دکتر تیموری عنوان کرد:  در مداخلات گفتار درمانی از بازی می توان برای ارتقاء مهارت های زبانی کودک استفاده کرد، همچنین با بازی می توان به رشد شناختی و بهبود مهارت های کلامی کمک کرد ، علاوه براین والدین نیز می توانند برای آشنایی بیشتر با  اختلالات طیف اتیسم و نقش خود در روند درمان کودکان شان،  از کتاب های کودکان دارای اتیسم راهنمای آموزشی برای معلمان و والدین ، اتیسم به زبان ساده، آن سوی اوتیسم و اتیسم در هفت آینه بهره ببرند.