اهدای عضو اقدامی خداپسندانه در جهت حفظ زندگی انسان ها است. فرصتی دوباره برای زیستن که نویدبخش ضرباهنگ خوش زندگی به بیماران و خانواده های آنان می شود و امید به فردایی بهتر را در وجود آنها بارور می سازد.
به گزارش وب دا، این کار خداپسندانه نیازمند ایثاری بزرگ و تلاش های تیم پزشکی است از همین رو به سراغ دکتر خالقی، مدیر واحد فراهم آوری پیوند اعضا بیمارستان منتصریه رفتیم تا از چگونگی مراحل اهدای عضو آگاه شویم.
تاریخچه اهدای عضو در دانشگاه علوم پزشکی مشهد
دکتر خالقی با اشاره به اینکه پیوندعضو از بیمار مرگ مغزی در سال 80 در دانشگاه علوم پزشکی مشهد راه اندازی شده است، بیان کرد: همزمان با تصویب قانون اهدای عضو از مرگ مغزی در مجلس و تصویب آیین نامه اهدای عضو از مرگ مغزی در هیات وزیران، در دانشگاه علوم پزشکی مشهد اهدای عضو شروع شد.
وی با بیان اینکه در سال 80 فقط سه مرگ مغزی شناسایی و به اهدای عضو منجر شد، عنوان کرد: از این موارد مرگ مغزی به شش نفر کلیه اهدا شد ؛ در سال 81 فقط 5 مورد اهدای عضو از مرگ مغزی انجام شد ولی این آمار در سال94 به 54 اهدای عضو در سال از مرگ مغزی رسید.
دکتر خالقی با اشاره به اینکه دانشگاه علوم پزشکی مشهد و استان خراسان رضوی پتانسیل بزرگتری برای اهدای عضو داشت، افزود: براساس استانداردهای جهانی میزان اهدای عضو به ازای هر یک میلیون جمعیت را با عبارت pmp شناخته می شود که در سال 80 این عدد حدود هفت دهم درصد تا یک بود و این آمار تا سال 94 به عدد 11رسید.
مدیر واحد فراهم آوری پیوند اعضا بیمارستان منتصریه با بیان اینکه Pmp کشور در سال 94 ،10 بود یعنی آمار تعداد پیوند دانشگاه علوم پزشکی مشهد از کشور بالاتر بود، ادامه داد: این آمار در کشورهای اروپایی حدود 20 است .
حضور رسانه برای ترویج فرهنگ اهدای عضو
دکتر خالقی با اشاره به اینکه از سال 94 بحث فرهنگ سازی توسط رسانه انجام شد و اخبار این حرکت خداپسندانه به طور مستمر به گوش مردم می رسید، ابراز کرد: از سوی دیگر در سیستم دانشگاه اقداماتی صورت گرفت که در اولین قدم ارتقا شناسایی افرادی که دچار مرگ مغزی شدند به عنوان یک دستور العمل از سوی وزارت بهداشت به دانشگاه ها ابلاغ شد به این شکل که هر بیماری که سطح هوشیاری کمتر از شش، یعنی مساوی 5 یا کمتر از 5 داشته باشد به مرکز فراهم آوری پیوند اعضا معرفی شود.
وی با بیان اینکه فرد معمولی سطح هوشیاری 15 دارد و کسی که فوت می کند به سطح هوشیاری سه می رسد و از آن هم پایین تر نمی رود ، گفت: وقتی سطح هوشیاری به 5 یا پایین تر برسد ؛ نشان می دهد که این فرد به احتمال زیاد مرگ مغزی می شود ؛ از همین رو بنابر نامه ای که وزیر وقت نوشتند در سال 94 باید تمام افرادی که سطح هوشیاری 5 یا کمتر از 5 است به واحد های فراهم آوری در دانشگاه معرفی شوند.
دکتر خالقی با اشاره به اینکه برای فردی که سطح هوشیاری 5 یا کمتر از 5 دارد، سه حالت پیش می آید، افزود: در برخی از موارد سطح هوشیاری افزایش می یابد و بیمار مرخص می شود یا اینکه قبل از اینکه سطح هوشیاری به سه برسد فرد فوت می کند و دچار ایست قلبی می شود ؛ گروه سوم نیز که سطح هوشیاری از 5 تا سه می رسد مریض علائم دیگری پیدا می کند که نشان می دهد ساقه مغز از کار افتاده است؛ به این مورد مرگ مغزی می گویند .
ارتباط مستمر با بخش مراقبت های ویژه بیمارستانها
وی با بیان اینکه واژه مرگ مغزی به بیماری گفته می شود که قشر و ساقه مغز به صورت دائمی و غیر قابل برگشت از بین برود اظهار کرد: از دو سال قبل شناسایی مرگ مغزی به واحد فراهم آوری سپرده شد تا مرتب با آی سی یو ها و بخش های مراقبت های ویژه تماس گرفته شود و هرفردی که سطح هوشیاری پنج یا پایین تری دارد شناسایی کنند و بعد از شناسایی روزی یک یا دوبار شرایط بیمار رصد شود که مشخص شود شرایط فرد چگونه است تا وقتی که فرد مرگ مغزی نشده، واحد فراهم آوری کاری با این فرد ندارد و امید داریم که فرد به اغوش خانواده باز گردد چراکه هدف ما حیات بخشیدن به دیگران است.
دکتر خالقی با بیان اینکه مرحله بعدی نامه ای توسط معاونت درمان دانشگاه به تمام بیمارستانها ابلاغ شد و یک مرکز بازرسی تلفنی تشکیل شدکه متصدی این حوزه موظف است هر روز طبق برنامه ای که به آنها داده شده بود با بخش مراقبت های ویژه بیمارستانها تماس بگیرند و افراد با سطح هوشیاری زیر 5 را گزارش دهند، بیان کرد: بعد از این مرحله بازرس حضوری برای راستی آزمایی هفته ای یکبار به بیمارستان ها اعزام می شوند تا از نزدیک ببینند که بیمار مرگ مغزی وجود دارد که گزارش نشده است یا نه .
برگزاری کلاس آموزشی ویژه تیم پرستاری برای نگهداری از مرگ مغزی
مدیر واحد فراهم آوری پیوند اعضا بیمارستان منتصریه با اشاره به اینکه برگزاری کلاس آموزش ویژه سرپرستاران و پرستاران بخش های مراقبت های ویژه بیمارستان های دولتی و خصوصی به منظور نگهداری و مراقبت مناسب از بیمار مرگ مغزی برگزار شد، عنوان کرد: فرد مرگ مغزی که شناسایی شد، به دلیل اینکه بدن از مغز فرمان نمی گیرد، در معرض بیماریهای مختلف است از همین رو تیم پرستاری وپزشکی دائم باید شرایط بیمار را تحت نظر قرار دهند تا در صورت وجود مشکل ، راهکارهای درمانی انتخاب شود.
وی با بیان اینکه ارائه آموزش به تیم پرستاری مرگ مغزی در تمام استان خراسان رضوی و دانشگاه های سبزوار ، نیشابور، تربت جام ، تربت حیدریه و ...انجام شده است، بیان کرد: اقدامات فرهنگی متعددی نیز به منظور ترویج فرهنگ اهدای عضو از سوی بیمارستان منتصریه انجام شده است که ازآن جمله می توان به حضور دانشجویان پزشکی به عنوان سفیران اهدای عضو در پارک ملت اشاره کرد که ضمن آگاهی بخشی به عموم مردم در خصوص اهدای عضو، کارت اهدای عضو نیز برای علاقه مندان صادر کردند.
اقدامات فرهنگی به منظور ترویج فرهنگ اهدای عضو
دکتر خالقی با اشاره به اینکه همچنین برگزاری همایش با حضور رئیس دانشگاه و حدود 80 خانواده اهدای عضو و گیرنده عضو از دیگر برنامه های فرهنگی در زمینه ترویج فرهنگ اهدای عضو بود، اظهار کرد: تمام این اقدامات انجام شد تا در نهایت در سال 94، 54 مرگ مغزی شناسایی و اعضای آنها اهدا شد که pmp دانشگاه با این اقدامات حدود 11 بود و در سال 95 این تعداد به 84 مورد با pmp حدود 16 و در سال 96 این تعداد به 90 مورد رسید با pmp حدود 18 و در سال گذشته 124 مرگ مغزی با pmp حدود 20 امسال در شش ماه گذشته 79 موردمرگ مغزی شناسایی شد بنابراین هر چه تعداد مرگ مغزی ها بیشتر است قاعدتا تعداد اعضایی که به بیماران اهدا می شود نیز افزایش می یابد.
وی با تاکید براینکه اگر بیمار مرگ مغزی کارت اهدای عضو داشته باشد باز هم رضایت اولیاء ضروری است، گفت: داشتن کارت اهدای عضو توسط بیمار مرگ مغزی تنها روند کسب رضایت والدین را سرعت می بخشد چراکه اولیا آگاه می شوند که فرزندشان به این کار علاقه و رضایت داشته و با خیالی آسوده تر اجازه اهدای عضو می دهند.
حفظ حرمت افراد مرگ مغزی ؛ رویکردی مهم در اهدای عضو
دکتر خالقی با اشاره به اینکه میت فرد مسلمان احترام زیادی دارد، بیان کرد: از همین رو در واحد فراهم آوری اعضا ، فرد اهدا کننده عضو با ظاهری مناسب تحویل خانواده داده می شود تا برای وداع آخر خانواده مورد اذیت قرار نگیرند و از این کار خدا پسندانه خاطره بدی به جا نماند.
