مدیر پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: از تحقیقاتی که در زمینه‌ی اولویت‌های بهداشتی درمانی استان انجام شود حمایت می‌کنیم.
دکتر سعید اسلامی در گفتگو با وب‌دا با بیان اینکه فشار خون، دیابت و سکته‌های قلبی و مغزی، جزو اولویت‌های بهداشتی درمانی استان است گفت: اگر در این زمینه‌ها تحقیقاتی انجام شود و بخصوص اگر در مورد پیشگیری از این بیماری‌ها به راهکارهای جدیدی اشاره شود این پژوهش‌ها مورد حمایت ویژه قرار می‌گیرند.
وی با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب، نگاه ویژه‌ای به علم و پژوهش داشته و دارند گفت: برای اجرایی کردن نگاه و نظر ایشان در زمینه‌ی تحقیقات علمی، راهکارهایی تدوین شده و بر این اساس، از تحقیقات کاربردی که به حل یک مشکل منتهی شود به صورت خاص و ویژه حمایت می‌کنیم زیرا معتقدیم تحقیق باید به سمت اهداف کاربردی هدایت شود و از تولید صرف مقالات علمی که فقط به انتشار دل‌خوش باشند فاصله بگیریم.
وی با توصیف اینکه این فاصله گرفتن باید سرعت بیشتری به خود بگیرد گفت: البته باید در نظر داشته باشیم که تحقیق کردن یک فن بسیار پیچیده و تابع اصول و قواعد علمی است و یک پژوهشگر علاوه بر آموزش‌های آکادمیکی که دریافت می‌کند باید هوش بالایی هم داشته باشد که بتواند علاوه بر انتخاب اولویت‌ها، در انجام پژوهش و در فرایند تحقیق از هدف فاصله نگیرد و در نهایت، به سمت هدف تعیین شده حرکت کند.
مدیر گروه انفورماتیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تقسیم پژوهشگران دانشگاهی به حرفه‌ای و نوپا گفت: بسیاری از پژوهشگران ما در مرحله‌ی آموزشی و نوپا هستند و هنوز با روش‌های علمی تحقیق آشنایی نداشته و به رموز و پیچیدگی‌های این فن مسلط نیستند به همین خاطر، تلاش زیادی می‌کنیم که هزاران دانشجو در پایه‌های مختلف را با این روش‌ها و فنون آشنا کنیم.
فقط 10 درصد آموزش دیدگان خبره می‌شوند
وی خاطر نشان کرد: ما صدها و هزاران دانشجو را آموزش می‌دهیم و فقط چند نفر از آنها ممکن است پژوهشگران خبره‌ای از کار دربیایند کما اینکه در دیگر کشورهای دنیا هم به همین صورت است که فقط 10 درصد دانشجویانی که در رشته‌های علمی به مدارج بالایی می‌رسند و دانش آموخته می‌شوند قادر به تحقیقات علمی سطح مطلوب هستند و 90 درصد دیگر فاقد این توانایی می‌باشند.
وی اظهار داشت: اصولا پژوهش های علمی، کاربست‌های ویژه و توانمندی‌های دانشی بالایی طلب می‌کند و هر کسی قادر به انجام آنها نیست و علاوه بر این باید در نظر داشته باشیم که هزینه‌ی تحقیقات بسیار بالاست و بایستی نسبت به بودجه‌ی تحقیقاتی، یک مقدار در اعتبارات تخصیص یافته، نگاه بازتری داشته باشیم.
دکتر اسلامی به فرمایشات رهبر معظم انقلاب در دیدار با دانشگاهیان که چند وقت پیش صورت گرفت اشاره کرد و گفت: ایشان تأکید داشتند که در تحقیقات علمی مهم، ملاحظه‌ی هزینه و بودجه نشود و دانشمندان و پژوهشگران، دغدغه‌ی هزینه نداشته باشند و بتوانند با فراغت و آرامش به کارشان برسند که البته باید در گزینش این محققین، دقت کافی مبذول شود که هزینه‌ها در جای خودش انجام شود.
وی ادامه داد: در سوی دیگر، دانشجویانی را داریم که هنوز دوره‌های آموزشی را می‌گذرانند و خیلی چیزها را برای انجام یک تحقیق علمی باید فرا بگیرند و از این گذشته، واقعا هم نمی‌توان به قطعیت گفت که چند درصد از این دانشجویان به محققین قابل و کارآمدی تبدیل خواهند شد.
آموزش، سرمایه‌گذاری برای آینده‌ی کشور است
وی گفت: اگر چه نوع و کیفیت آموزش‌ها در این زمینه مؤثر است اما باید سطح درک و دریافت و هوش تحصیلی دانشجو را هم در نظر داشته باشیم که می‌تواند معیار تعیین‌کننده‌ای در آینده‌ی فکری و عملیاتی او باشد.
مسؤول واحد ارزیابی تحقیقات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: ما تعداد زیادی دانشجو را به صورت رندوم تربیت می‌کنیم و این کار مثل یک تمرین و سرمایه‌گذاری برای آینده است و هر چه سطح آموزشی و پژوهشی بالاتر می‌رود تعداد گزینش شدگان برای مراحل بالاتر کمتر و کمتر می‌شود تا اینکه نخبه‌ها و شایسته‌ترین‌ها به مراحل پژوهشگری سطح بالا می‌رسند و می‌توانند فعالیت‌های ارزشمندی که در دنیا قابل طرح است انجام دهند.
دکتر اسلامی، آموزش در طول دوران دانشگاه برای توان تحقیقاتی را امری مرسوم در تمام دانشگاه‌ها دانست و گفت: حتی در کشورهای پیشرفته هم درصد قابل توجهی از این هزینه‌های آموزشی صرف پیدا کردن و کشف استعدادهای پژوهشی می‌شود.
وی ادامه داد: ما یک ضرب‌المثل علمی داریم که می‌گوید ما 10 هزار ایده را حمایت می‌کنیم که 1000 تای آنها به یک طرح علمی تبدیل شود و از این طرح‌ها 10 مورد به نتیجه برسد و در نهایت یکی از آنها به تولید محصول منتهی شود که حالا شاید این محصول در خور بازار مصرف و سلیقه‌ی مشتریان تولید شده باشد یا نشده باشد.
وی تأکید کرد: می‌بینید که از 10 هزار ایده، فقط یکی ممکن است به نتیجه‌ی کاربردی قطعی منتهی شود و این بدان معناست که اصولا نگاه به پژوهش و تحقیق باید در سطح مسؤولان بالا، تغییر مبنایی داشته باشد و پژوهشگران از نظر مالی دغدغه نداشته باشند تا بتوانند به تحقیقات اساسی و مورد نیاز کشور بپردازند و فقط در این صورت است که تحقیقات دانشگاهی ما می‌تواند در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشد.
بهترین پژوهش‌ها با حداقل امکانات و اعتبارات
وی با ابراز خوشوقتی از اینکه دانشجویان و استادان علوم پزشکی مشهد در بخش پژوهشی، با حداقل های امکانات و اعتبارات، بهترین پژوهش‌ها را انجام می‌دهند گفت: صدها تحقیق کاربردی منتهی به نتیجه در دانشگاه در حال انجام است که برخی از آنها به مرحله‌ی انتشار جهانی رسیده و صدها ارجاع و استناد در بین دانشمندان دنیا داشته‌اند که نتیجه‌ی کوشش این پژوهشگران است.
مدیر پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تصریح کرد: باید 5 درصد تولید ناخالص داخلی برای تحقیقات علمی صرف شود در حالی که در شرایط فعلی، کمتر از یک درصد و در بهترین سال‌ها در حد یک یا دو درصد به این امر اختصاص یافته است.
وی خاطر نشان کرد: پژوهش‌های خوب، قدرت و ثروت برای کشور به ارمغان می‌آورد و اگر امروز دشمنان ما می‌توانند ما را با سلاح ظالمانه‌ی تحریم مورد هجوم قرار دهند به این خاطر است که هزینه‌های زیادی را صرف پژوهش کرده و دانشمندان بسیاری را مورد حمایت قرار داده‌اند تا نتایج خوب بدست آورده‌اند.
وی تأکید کرد: ما برای انتخاب برترین پژوهشگران، گزینش‌های علمی زیادی انجام می‌دهیم مثلا وقتی که 70 طرح با اولویت اعلام می‌کنیم 70 درصد پیشنهادات رسیده را رد می‌کنیم تا بهترین‌ها مورد پذیرش قرار گیرند ولی باید بپذیریم که پژوهش خوب و نتیجه‌بخش باید از نظر مالی، محدودیتی نداشته باشد و بتوانیم با خیال آسوده به دانشمند و پژوهشگرمان بگوییم که بنشین و تحقیق کن تا به نتیجه برسی.
دکتر اسلامی همچنین گفت: از اینها گذشته، تحقیقات معمولا کارهایی فرا رشته‌ای و تیمی هستند و یک فرهنگ کار جمعی را هم طلب می‌کنند که متأسفانه در سطوح دانشگاهی ما، چندان قوی نیست و نیاز به زمان بیشتری دارد.
مدیر گروه انفورماتیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: البته یک نکته‌ی دیگر هم باید در این زمینه مورد تأکید قرار گیرد و آن این است که مدیران اجرایی باید فاصله خود را با محققین کاهش دهند و با دقت و تأمل بیشتری به حرف‌ها و یافته‌های آنها توجه کنند و حتی اگر خودشان فرصت و زمان کافی برای این کار ندارند مشاوران زبده و امین انتخاب نمایند که به پژوهشگران توجه کنند و در فرایند تحقیق برای تأمین نیازهای آنان و هماهنگی‌های اداری و اجرایی که گاه روزها و هفته‌ها وقت پژوهشگر را می‌گیرد نقش یک تسهیلگر فعال و یک روان‌ساز امور را داشته باشند تا محقق، دلگرم و انگیزه‌مند شده و سرعت بیشتری به کارش بدهد.
