بخش پرورش زبرافیش به عنوان یک مدل حیوانی به منظور اهداف مهندسی ژنتیک برای نخستین بار در دانشگاه علوم پزشکی مشهد راه انداز یشد.

پروژه مهم پرورش زبرافیش در راستای مهندسی ژنتیک و باتوجه به شباهت زیاد ژن های این ماهی به ژن های انسان در گروه ژنتیک دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد  از حدود یک سال پیش شروع شده است و با تلاش پژوهشگران این بخش مراحل پرورش ماهی، تخم گیری، زادآوری و تکثیر ماهی انجام و راه اندازی گردیده است.

مدیر گروه ژنتیک پزشکی و پزشکی ملکولی دانشکده پزشکی  دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه ایجاد مدل حیوانی یک بیماری برای بررسی و شناخت آن بیماری بسیار ارزشمند می باشد و از سوی دیگر امکان آزمایش روش‌های درمانی جدید و پایش میزان موثر بودن آنها رافراهم می کند اظهار کرد: ماهی زبرافیش با نام علمی Danio rerio در آب های شیرین مناطق گرمسیری زندگی می کند و پایدار بودن ژن ها و داشتن شباهت زیاد ژن های این ماهی به ژن های انسان و همچنین پرورش و تکثیر سریع این ماهی آن را به یک ارگانیسم مدل ایده آل برای مطالعه در ارتباط با بیماری های ژنتیکی انسان، آسیب شناسی مولکولی، سم‌شناسی، کشف مواد دارویی، زیست‌شناسی پیوند و حتی آبزی‌پروری رشدی نموده است.

دکتر مجید مجرد خاطر نشان کرد: حیوانات مدل،‌ معمولا از گونه‌هایی کوچک که طول عمر کوتاهی دارند ایجاد می‌شوند تا علاوه بر هزینه اندک نگهداری، امکان بررسی ویژگی‌های بیمار در طول چرخه کامل زندگی آنها فراهم باشد این مدلهای حیوانی دارای خصوصیات بیماری‌های مورد نظر هستند و پژو هشگران گروه ژنتیک دانشگاه مشهد در تلاشند تا با توجه به شباهت های ژنتیکی این ماهی به ایده آل ها و راهبردهای مهمی در حیطه بیماریهای ژنتیکی انسان دست یابند.

عضو هیات علمی گروه ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: تولید ماهی‌های آزمایشگاهی مدل به کمک دستکاری‌های ژنتیکی نیازمند دانش بالایی است، لذا در انحصار برخی کشورها و مراکز تحقیقاتی و داروسازی خاص قرار دارد.

وی گفت: پیش از این در صورت نیاز به استفاده از این حیوانات مدل جهت تحقیقات ژن درمانی بر روی بیماریهای ژنتیکی مجبور به خرید آنها با هزینه‌های گزاف و مشکلات فراوان بوده ایم، لذا لزوم راه اندازی خط تولید این مدلهای حیوانی در یکی از بزرگترین قطبهای تحقیقاتی پزشکی کشور کاملا مشهود بود.

شایان ذکر است: این پروژه  در راستای پایان نامه دکترا در گروه ژنتیک دانشکده پزشکی از حدود یک سال پیش شروع شده است و با تلاش پژوهشگران این بخش مراحل پرورش ماهی، تخم گیری، زادآوری و تکثیر ماهی انجام و راه اندازی گردیده است و همچنین مراحل دستکاری ژنتیکی با کمک سیستم CRISPR-Cas9  و ریز تزریقی به تخم لقاح یافته ماهی جهت ساخت مدل حیوانی بیماری رتینیت پیگمنتوزا در حال انجام و ست آپ سازی می باشد.

تهیه و تنظیم:ابوالفضل امتحانی