محققان دانشگاه علوم پزشکی مشهد بر اساس یک نیاز مبنی بر ایجاد زمینه برای افزایش سواد سلامت مراجعین به کلینیک های درمانی، الگوی سازمان سواد سلامت را طراحی کردند.  

دکتر الهام چارقچیان، دانش آموخته دکترای تخصصی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت از دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتگو با وب دا با اشاره به اینکه در این پژوهش تلاش شد تا کار علمی براساس فرهنگ و خصوصیات کشورمان در حوزه طراحی سازمان سواد سلامت انجام شود اظهار کرد: سازمان سواد سلامت، سازمانی است که هدایت، درک و استفاده از اطلاعات و خدمات را برای مراقبت از سلامتی آسان می کند، در همین راستا این پژوهش با هدف طراحی الگوی سازمان سواد سلامت در مراکز مراقبت‏ سلامت در ایران انجام شده است.

وی خاطر نشان کرد: این مطالعه ترکیبی اکتشافی متوالی در سه مرحله از آبان ماه 98 تا خرداد 1400انجام شد؛ ابتدا مطالعه مروری نظامند، جهت استخراج خصوصیات سازمان سواد سلامت در جهان انجام گرفت، سپس خصوصیات جهت بررسی وجوه تشابه و تفاوت وارد ماتریس مقایس ه‏ای  شدند و خصوصیاتی که بیش از 30 درصد همپوشانی داشتند، به ‏عنوان راهنما، وارد مطالعه کیفی تحلیل محتوا از نوع جهت دار شدند. مطالعه کیفی بصورت مصاحبه های تلفنی با 26 متخصص آموزش بهداشت و ارتقای سلامت و کارکنان شاغل در مراکز مراقبت سلامت انجام شد.

دکتر چارقچیان بیان کرد: مصاحبه ‏ها تا اشباع داده ‏ها ادامه پیدا کرد و سپس الگو طراحی شد و با استفاده از روش دلفی  که در دو راند انجام شد، معتبر گردید. تجزیه و تحلیل داده‏ ها در مرحله کیفی با کمک نرم افزارMAXQDA10 و در مرحله دلفی با کمک نرم افزار spss25 انجام گردید.

دانش آموخته دکترای تخصصی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت از دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه در مرحله مطالعه مروری نظامند، 13 مقاله بدست آمد و 26 خصوصیت سازمان سواد سلامت استخراج شد که بعد از طی مرحله ماتریس مقایسه ای 10 خصوصیت باقی ماند، ابراز کرد: خصوصیت سازمان سواد سلامت شامل رهبری، ادغام، نیروی کار، داخل کردن در خدمات، دامنه مهارت‏ های سواد سلامت، استانداردهای ارتباطی، دسترسی، تنوع رسانه ای، خطر بالا و هزینه ها است.

دکتر چارقچیان بیان کرد: این مطالعه توانست خصوصیات سازمان سواد سلامت را برای جامعه ایرانی ترسیم کند و الگویی مناسب را برای سازمان سواد سلامت در مراکز مراقبت سلامت در ایران طراحی و اعتبارسنجی نماید. همچنین این مطالعه توانست مسیر را برای تشکیل سازمان سواد سلامت در ایران هموار سازد.

وی بیان کرد: در حال حاضر با سرپرستی دکتر پیمان مراحل بعدی ایجاد سازمان سواد سلامت در مشهد، در حال پیگیری است که بتوانیم اولین سازمان سواد سلامت ایرانی را در مشهد داشته باشیم و از این طریق بتوان گامی در جهت ارتقای سطح سواد سلامت جامعه ایرانی برداریم.