محققان گروه انفورماتیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد موفق به "تحلیل، طراحی و امکان سنجی یک سیستم مبتنی بر بازی های جدی تعاملی جهت توانبخشی بیماران مبتلا به پارکینسون " شدند.
دکتر شکوفه اعلائی در گفتگو با وب دا با بیان این مقدمه که بیماری پارکینسون یک بیماری تحلیل برنده سیستم عصبی است و سبب ایجاد علائم متعدد حرکتی و غیر حرکتی می‌شود افزود: شیوع بالای بیماری پارکینسون و تاثیر فراوان آن بر سلامت روحی بیمار امروزه در کانون توجه درمانگران و پژوهشگران است.
وی ادامه داد: در سال‌های اخیر پیشرفت‌های قابل توجهی در شناخت علل و علائم این بیماری حاصل شده، ولی هنوز درمان قطعی برای آن اثبات نشده و درمان‌های موجود هم تنها علائم بیماری را کاهش می‌دهد و درمان قطعی برای آن وجود ندارد. لذا پزشکان توصیه می‌کنند که بیماران به موازات درمان دارویی از تمرینات توانبخشی هم استفاده کنند. لذا برای بهبود در توانبخشی نیاز به انگیزه و استمرار در انجام حرکات است و اینکه بیماران به طور مداوم در جلسات توانبخشی شرکت کنند. به دلیل طولانی بودن و خسته کننده بودن فرایند بیماران کار درمان را ادامه نمی‌دهند و این باعث پیشرفت علائم آنها می‌شود .
دکتر اعلائی در ادامه گفت: با توجه به پیشرفت تکنولوژی، گنجاندن فناوری‌ها به ویژه قابلیت‌های بازی جدی در توانبخشی می‌تواند نقش بسزایی در ایجاد انگیزه و استمرار انجام حرکات داشته باشد و کاری که ما انجام دادیم این بود که یک سیستم مبتنی بر بازی جدی را طراحی کردیم که بتواند به بیماران کمک کند تا همان فعالیت‌هایی را که به صورت روتین در فیزیوتراپی دارند را با استفاده از بازیهای جدی تعاملی انجام دهند.
این استاد دانشگاه افزود: برای طراحی این سیستم، تیمی متشکل از اساتید انفورماتیک پزشکی، اساتید مغز و اعصاب و اساتید فیزیوتراپی همکاری داشتند. جنبه‌های مختلف سیستم اعم از حرکات توانبخشی مورد نیاز بیماران، بازیهای متناسب با شرایط بیماران و جزئیات مربوط به گزارش‌گیری فعالیت‌های بیماران در طول جلسه فیزیوتراپی، در جلسات متعدد با حضور تیم بالینی و تیم فنی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. پس از تکمیل طراحی، سیستم به‌صورت پایلوت در اختیار تعدادی از فیزیوتراپ‌ها قرار گرفت و نظرات آنها دریافت شد. فیزیوتراپ‌ها خیلی امیدوار بودند که این سیستم بتواند به استمرار در فعالیت‌های فیزیوتراپی بیماران کمک کند و همچنین اثربخشی درمان را نیز بهبود بخشد. در ادامه با همکاری یکی از کلینک‌های فیزیوتراپی، بازی‌ها در اختیار تعدادی از بیماران با سطوح مختلف بیماری قرار گرفت. پس از چندین جلسه استفاده از بازی‌ها، بیماران نیز از نحوه اجرا و طراحی بازی‌ها رضایت کامل داشتند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا این بازی تبدیل به محصول شده و قرار است در اختیار عموم بیماران قرار گیرد یا نه؟ گفت: خوشبختانه این کاری که ما انجام دادیم در راستای پژوهش‌های قبلی بود که از چند سال قبل در حوزه توانبخشی با استفاده از بازیهای جدی و اپلیکیشن‌های بازی‌وارسازی شده آغاز کرده بودیم. تجربه‌ای که در آن زمینه داشتیم در واقع چراغ راه بسیار خوبی بود برای اینکه بتوانیم کار را با نقص کمتری انجام دهیم و تمام تلاش ما این بود که سیستم به نحوی طراحی شود که قابلیت استفاده به صورت مستقل از تیم پژوهش در کلینیک‌ها و در منزل بیماران را داشته باشد. قابل ذکر است پژوهش فعلی به‌عنوان پایان نامه محصول محور نیز در دانشگاه به تأیید رسیده است.
دکتر اعلائی در پاسخ به قابلیت‌های فعلی این سیستم و برنامه توسعه آن در آینده گفت: سیستم به‌گونه‌ای طراحی شده است تا با هزینه کم در دسترس فیزیوتراپ‌ها و بیماران قرار گیرد و از نظر راه‌اندازی نیز نیاز به تخصص فنی خاصی ندارد. با توجه به گزارش‌های دقیق و متنوعی که سیستم از فعالیت‌های بیماران شامل دامنه انجام حرکات، دفعات تکرار هر حرکت، سرعت عمل در انجام حرکات، تعداد حرکات صحیح و غلط و موارد دیگر در جلسات مختلف در اختیار فیزیوتراپ قرار می‌دهد، امکان برنامه‌ریزی برای جلسات آینده را فراهم می‌کند. همچنین با توجه به قابلیت بازخورد به بیماران در طول انجام حرکات و امکان پایش از راه دور، بیماران می‌توانند از این سیستم در منزل استفاده کنند و نتایج را فیزیوتراپ از راه دور ارزیابی کند و در صورت لزوم بیمار به کلینیک مراجعه کند. بنابراین هزینه‌های مستقیم و غیر مستقیم بیماران نیز کاهش پیدا می‌کند.
ما در آینده توسعه سیستم را هم از نظر تعداد بازی‌ها خواهیم داشت تا بتواند حرکات بیشتری را پوشش دهد و همچنین قصد داریم ابزارهای پوشیدنی را به این سیستم اضافه کنیم تا بتواند علائم بیشتری را از بیمار بگیرد و در واقع فیزیوتراپ‌ها را راحت‌تر هدایت کند که چه برنامه درمانی را برای بیمار داشته باشند تا مؤثرتر واقع گردد.
