دسترسی کامل به خدمات بهداشتی در حاشیه ای ترین نقاط شهر و روستا یکی از اولویت های حوزه بهداشت و درمان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است به نحوی که محروم ترین مردم جامعه نیز بتوانند از خدمات درمانی و بهداشتی مناسبی بهره مند شوند ؛در همین راستا اجرای برنامه تحول سلامت در حاشیه شهر ها زمینه حضور سایر شرکای سلامت از قبیل شهرداری، نیروی انتظامی، دستگاههای فرهنگی اجتماعی و سازمانهای مردم نهاد و توسعه خانه محله و شوراهای اجتماعی محلات... در این مناطق را فراهم نموده است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتگو با وب دا با اشاره به اینکه معاونت بهداشتی در قالب ايجاد پل ارتباطي میان جامعه و نيازهاي بهداشتي از يك طرف و نقش آموزش مبتني بر جامعه در دانشگاه از سوي ديگر رسالت خود را انجام می دهد، اظهار کرد: مسئولیت ارائه خدمات سلامت سطح یک به گروه های مختلف سنی در مناطق تحت پوشش دانشگاه ،پیشگیری از بیماری ها ، شناسایی زودهنگام (غربالگری ) ، تشخیص و درمان ، کاهش ابتلا به بیماری ها ، ارتقای عادلانه سلامت در مناطق تحت پوشش ، افزایش رضایتمندی گیرندگان خدمت و ارائه دهندگان خدمت ، توانمند سازی افراد از طریق خودمراقبتی و ترویج شیوه زندگی سالم و بهبود کیفیت و سبک زندگی و افزایش امید به زندگی سالم از جمله خدمات واحدهای تحت پوشش این معاونت می باشد.
وی عنوان کرد: ارتقای سلامت همه‌جانبه در ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی، افزایش امید زندگی سالم، افزایش بهره‌وری منابع مالی- فیزیکی و انسانی و ارتقای فرهنگ سازمانی، تامین ایمنی و اصلاح الگوی مصرف فرآورده های سلامت، دسترسی عادلانه و همگانی به خدمات سلامت با کیفیت و کاهش عوامل خطر و بار بیماریها از جمله مهم ترین رویکردهای حوزه بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد است.
حمایت از 45 هزار خانواده آسیب پذیر از بیماری کرونا
دکتر قلیان با بیان اینکه حمایت از خانواده های آسیب پذیر در شرایط کرونایی یکی از اولویت های حوزه بهداشت بود، اظهار کرد: در طرح سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، تشکیل تیم حمایتی جهت کلیه مراکز خدمات جامع سلامت ( تاکنون 45.286 خانواده آسیب پذیر حمایت شده است)، تشکیل تیم های رهگیری جهت 100 درصد خانه های بهداشت و پایگاههای سلامت (33.846 نفر در معرض تماس نزدیک، رهگیری شده اند و 9.996 مورد تست رپید جهت افراد رهگیری شده انجام گرفته است)، تشکیل تیم مراقبت در منزل در 90 درصد مراکز منتخب کووید 19 ( 1.421 مورد مراقبت در منزل انجام شده است)، تشکیل 415 تیم نظارتی(جهت نظارت بر اجرای پروتکل های بهداشتی در سطح مراکز خدمات جامع سلامت) از جمله مهم ترین اقدامات در طرح ملی شهید سلیمانی است.
افزایش تعداد 622 عنوان پست سازمانی در حوزه بهداشت
وی با بیان اینکه نیروی انسانی ماهر قلب تپنده حوزه بهداشت است، ابراز کرد: پیگیری وتدوین چارت تشکیلاتی جدید واحدهای ستادی شهرستانهای تحت پوشش دانشگاه (افزایش تعداد 622 عنوان پست سازمانی)، بکارگیری تعداد1408 نفرنیروی بخش خصوصی دربرنامه تحول درحوزه بهداشت از طریق واگذاری خدمات به شرکتهای بخش خصوصی (برونسپاری)، ثبت و تکمیل اطلاعات پرسنل حوزه بهداشت درسامانه سینا، اخذ مجوز و جذب52 نفر نیروی سرایدارخدمتگزار برای مراکزخدمات جامع سلامت جدیدالاحداث باهمکاری مدیریت سرمایه انسانی دانشگاه از دیگر اقدامات در راستای تجهیز نیروی انسانی به منظور خدمت رسانی مطلوب به عموم مردم است.
دکتر قلیان با اشاره به اینکه سیمای جمعیتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ابتدای سال 99 ( کل جمعیت تحت پوشش 5.085.290 نفر ؛ جمعیت تحت پوشش برنامه تحول سلامت شهری 3.733.396 نفر؛ جمعیت تحت پوشش برنامه پزشک خانواده 1.351.894 نفر) است، بیان کرد: بخشی از پیگیری های لازم برای گسترش شبکه های بهداشت با توجه به نیاز جمعیت ساکن در منطقه تهیه و تامین زمین از طرف شهرداری در حاشیه شهر مشهد به خصوص در منطقه پنجتن، تپه سلام، الهیه انجام می شود.
انجام غربالگری در پاندمی کرونا
وی با تاکید براینکه جذب خیر سلامت برای تکمیل پروژه های نیمه تمام از دیگر اقداماتی است که به منظور رفع محرومیت از مردم در حوزه بهداشت انجام می شود، گفت: باتوجه به پاندمی کرونا و اهمیت غربالگری کووید19درشناسایی بیماران وجلوگیری از گسترش بیماری ، ازابتدای اسفندماه 1398چهار مرحله غربالگری درجمعیت تحت پوشش برنامه پزشک خانواده روستایی ( روستاییان ، عشایر ، شهرهای زیر بیست هزارنفر) انجام شده است.
افزایش مراکز مجری نسخه الکترونیک در سامانه سینا
دکتر قلیان با اشاره به فعالیتهایی که در زمینه امور دارویی معاونت بهداشتی برای دسترس قرار گرفتن دارو انجام می شود، ابراز کرد: افزایش مراکز مجری نسخه الکترونیک در سامانه سینا، افزایش واگذاری داروخانه به بخش خصوصی به 155 مرکز در برنامه پزشک خانواده و روستایی، خرید و توزیع مکمل مورد نیاز براساس اعتبارات موجود، تکمیل و اجرای گردش کار انبارهای دارویی در سامانه سینا، اجرای حداقل 30 درصد نسخ بیمه روستایی به صورت الکترونیک در سامانه سینا در مراکز مجری پزشک خانواده، خرید و نگهداری و توزیع داروی کووید 19، دریافت و نگهداری و توزیع داروهای بهداشتی مربوط به گروه های هدف در حوزه معاونت بهداشتی، پیگیری پرداختی به اسناد داروخانه های واگذار شده به بخش خصوصی از جمله اقدامات این حوزه است.
تجهیز واحدهای نمونه گیری کرونا
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه پیگیری و تجهیز واحدهای نمونه گیری کووید 19 در مراکز 16 ساعته ، تجهیز و راه اندازی آزمایشگاه کووید 19 در آزمایشگاه سل رفرانس شمال شرق کشور جهت غربالگری آزمایشگاهی مراجعین سرپایی با ظرفیت روزانه 600 تست مولکولی، از جمله فعالیتهای این حوزه در راستای تجهیز آزمایشگاه های حوزه بهداشت است، بیان کرد: علاوه براین تهیه و توزیع محیط ترانسپورت –سواب جهت نمونه گیری بیماران بستری و سرپایی، مشارکت و همکاری در اجرا و انجام طرح های کشوری "مطالعه سرواپیدمیولوژیک کووید در ایران " ، جمعیتهای پرخطر (مراکز گذری) ، مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری، پیگیری و ارتقاء ظرفیت انجام تست تشخیصی کووید در دانشگاه با تجهیز و راه اندازی آزمایشگاه کووید در بیمارستان حضرت ابولفضل کاشمر با ظرفیت روزانه 100 تا 150 تست مولکولی، اخذ تاییدیه در ممیزی سازمان بهداشت جهانی بمنظور جلب تجهیزات اهدایی WHO در پروژه پاسخ فوری به کووید19(ICERP) شامل سه دستگاه ریل تایم و دو دستگاه تمام اتومات استخراج که بزودی تحویل این معاونت خواهد گردید از دیگر اقدامات این حوزه دانشگاه برای تجهیز آزمایشگاه ها است.
دکتر قلیان با بیان اینکه در حوزه آمار و تحلیل عملکرد نیز زمینه ای فراهم شده تا مدیران به امار واطلاعات دسترسی داشته باشند و در مسیر ارتقا کمی و کیفی پرونده الکترونیک سینا و رصد خدمات ارائه شده گام بردارند، اظهار کرد: در راستای بسیج ملی مبارزه با کرونا در سامانه سینا نیز ایجاد قابلیت ثبت غربالگری و پیگیری کلیه افراد در بسیج ملی کووید 19، ایجاد فرایند تجمیع داده های بیماران کووید 19 از کلیه منابع موجود (بیمارستان، درمانگاههای خصوصی، مطب، مراکز تصویر برداری و ....)، ایجاد بستر لازم جهت اجرای طرح شهید حاج قاسم سلیمانی (گام چهارم بسیج ملی مبارزه با کرونا) در سامانه سینا، تهیه داشبوردهای مدیریتی متنوع گزارش گیری جهت دسترسی به شاخصهای غربالگری، انجام شده است .
ارتقا نظام ثبت و طبقه بندی علل مرگ ومیر
وی با اشاره به اینکه در جهت ارتقاء نظام ثبت و طبقه بندی علل مرگ و میر نیز پیگیری و نظارت بر ثبت به موقع و کامل اطلاعات مرگ و میر از منابع مختلف و کنترل کمی و کیفی آن ، تشکیل کمیته های مرگ و میر، تهیه سیمای مرگ و میر جمعیت تحت پوشش دانشگاه و ارائه اطلاعات مرگ و میر به واحدهای درون و برون بخشی انجام شده است، بیان کرد: در حوزه مدیریت سلامت جمعیت ، خانواده و مدارس نیز طرح های متنوعی اجرایی شده است که از آن جمله می توان به برگزاری کارگاه آموزشی دو روزه ویژه مربیان کلاس های آموزش هنگام ازدواج دانشگاه/دانشکده های علوم پزشکی استان خراسان رضوی ، تشکیل کمیته حفظ و ارتقای باروری به منظور اجرای برنامه ها و مداخلات ترویجی در راستای افزایش نرخ باروری کلی و اجرای آموزش های مجازی هنگام ازدواج از طریق سایت معاونت بهداشتی در سال 99 اشاره کرد.
غربالگری صد درصدی مادران باردار از حیث ابتلا به کرونا
دکتر قلیان عنوان کرد: اجرای طرح بسیج ملی مبارزه با کرونا در راستای شناسایی، پیگیری و مراقبت مادران باردار با توجه به همه گیری بیماری کووید-19 ، غربالگری 100 درصدی مادران باردار از نظربررسی علائم بیماری کووید-19 و انجام 99877 مراقبت پیش از بارداری و 71990 تشکیل پرونده دوران بارداری در سامانه سینا، ارتقاء شناسایی مادران باردار و تشکیل پرونده جهت ایشان در مراکز خدمات جامع سلامت تابع از دیگر خدمات این حوزه است.
دکتر قلیان با تاکید براینکه شیوع بیماری کرونا مانع ارائه خدمات حوزه بهداشت نشده است، اظهار کرد: برگزاری کلاسهای آمادگی برای زایمان در فضای مجازی جهت مادران باردار با توجه به شیوع بیماری کووید 19، پایش نحوه اجرای دستورالعمل مراقبت و کنترل بیماری کرونا ویروس جدید در مدارس و راهنمای گام دوم مبارزه با کووید -19 ، ارزیابی سلامت 250960 نوجوان ( 17-5 سال) در قالب طرح تحول سلامت در پایگاه های سلامت، خانه های بهداشت و مراکز خدمات جامع سلامت توسط مراقبین سلامت و پزشکان و تکمیل پرونده الکترونیک سلامت در سامانه سینا با نوبت دهی و رعایت دستورالعمل های بهداشتی ، ارزیابی سلامت 110124 جوان (گروه سنی 29-18 سال ) در قالب طرح تحول سلامت در پایگاه های سلامت، خانه های بهداشت و مراکز خدمات جامع سلامت توسط مراقبین سلامت و پزشکان و تکمیل پرونده الکترونیک سلامت در سامانه سینا با نوبت دهی و رعایت دستورالعمل های بهداشتی از جمله اقدامات این حوزه است.
آموزش معیارهای صحیح ازدواج سالم
وی با تاکید براینکه در راستای ترویج فرهنگ ازدواج سالم و آسان بر اساس رویکردهای جدید سیاست های جمعیتی و خانواده مقام معظم رهبری با آموزش معیارهای آموزش مناسب و هماهنگی های بین بخشی، خدماتی به زوجین جوان ارائه شده است، تصریح کرد:
آموزش معیارهای صحیح ازدواج سالم و پایدار جهت 12632 جوان، اجرای بسته خدمتی بازنگری شده کودکان در کلیه شهرستانهای تابعه دانشگاه، افزایش مراقبت نوزادی از 70 درصد در سال 97 به 78 درصد در پایان سال 98، افزایش تغذیه انحصاری با شیر مادر تا پایان 6 ماهگی از 54 درصد در سال 97 به62 درصد در پایان سال 98 و تجهیزکلینیک های مشاوره شیردهی در کلیه شهرستانهای تابعه دانشگاه از جمله اقدامات مفید در این حوزه است.
وی ابراز کرد: ارتقاء پوشش مراقبت میانسالان به میزان 58.78 درصد و انجام برنامه های غربالگری سرطانهای پستان، دهانه رحم، روده بزرگ و خطرسنجی جهت گروههای سنی میانسال و سالمند که حاصل آن انجام 30.26درصد خطرسنجی و 11559 نفر غربالگری سرطان کولورکتال ( انجام تست Fit ) 137،765 نفر غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم و 138،878 نفر غربالگری سرطان پستان (زنان 69-30 سال) بوده است.
کنترل بیش از 35 طغیان بیماری منتقله از آب و غذا
دکتر قلیان با اشاره به اینکه مدیریت پیشگیری و مبازه با بیماریها نیز خدمات مختلفی به عموم مردم ارائه کرده است، بیان کرد: کنترل بیش از 35 طغیان بیماری منتقله از آب و غذا از ابتدای سال 99، بستری و مراقبت 22 بیمار مشکوک به بوتولیسم در بیمارستانهای تحت پوشش و تهیه آنتی سرم مورد نیاز برای آمار پیشگیری کنترل و مراقبت بیماری اسهال خونی و تیفوئید در شهرستانهای تحت پوشش ، کنترل و تامین داروها و واکسن های مورد نیاز علیرغم مشکلات و تحریم ها، تهیه و توزیع 100.000 دز واکسن آنفلوانز جهت گروههای هدف مطابق دستورالعمل ، احداث پیش سرد دربعضی از کشتارگاههای سطح استان به منظور سالم سازی گوشت و آلایش های دامی جهت کنترل بیماریهای زئونوز مهم با همکاری این معاونت و مداخله شهرداری ها و استانداری و فرمانداری های شهرستانهای تابعه دانشگاه، واکسیناسیون هپاتیت B برای ده هزار و پانصدنفر از اهداکنندگان مستمرخون وادامه واکسیناسیون دراین گروه با همکاری اداره کل انتقال خون خراسان رضوی از جمله خدمات این حوزه است.
وی با بیان اینکه غربالگری سل در جمعیت اتباع خارجی مشهد ( 78000 نفر تبعه افغانستان)، بیماریابی سل در مراجعین بدو ورود و زندانیان پر خطر در زندان مشهد و شهرستانها، مراقبت مستمر افراد شناسایی شده مبتلا به فشارخون بالا دربسیج ملی کنترل فشارخون به صورت حضوری و غیر حضوری با توجه به پاندمی کووید 19 ( بالغ بر 178000 نفر )، اجرای غربالگری ژنتیک زمان ازدواج در 100 درصد مراکز خدمات جامع سلامت پذیرش کننده ، متقاضیان ازدواج به تعداد 50.000 زوج از دیگر خدمات حوزه پیشگیری از بیماریها است، بیان کرد: انجام تست فیت در کلیه مراکز خدمات جامع سلامت و انجام غربالگری سرطان سرویکس و پستان، غربالگری 80000 نوزاد تازه متولد شده از نظر کم کاری تیروئید نوزادان شناسایی 280 بیمار مبتلا به هیپو تیروئیدی، در راستای شناسایی زود هنگام بیماری انجام می شود.
دکتر قلیان با اشاره به اینکه در حوزه سلامت محیط و کار نیز اقداماتی در حوزه بهداشت محیط انجام شده است، بیان کرد: از آن جمله می توان به بازدید از 378172 مرکز تهیه و توزیع مواد غذایی و ارجاع 10704 مرکز به مراجع قضایی و تعطیلی 4319 مرکز به دلیل عدم رعایت پروتکل های بهداشتی در ایام کرونایی اشاره کرد علاوه براین در حوزه سلامت کار نیز بازرسی و پیگیری از کارگاه ها ، ادارات84338 مورد انجام شده است و برای 39350 نهاد نیز اقدامات قانونی در قالب صدور اعلام نواقص بهداشتی اشاره کرد.
ارائه خدمات روانشناختی غیرحضوری در سامانه 4030
وی با بیان اینکه در حوزه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد نیز معاونت بهداشتی فعالیت های خاصی را انجام داده است، بیان کرد: پاسخگویی و ارائه خدمات روانشناختی غیر حضوری در سامانه 4030 توسط12 نفر از روانشناسان منتخب ، نظارت مستقیم بر پاسخگوئی روانشناسان 4030در کلیه شیفت های کاری و اعلام کلیه موارد مشکلات روانپزشکی یا روانشناختی جدی (تفکرات خودکشی یا دیگرکشی، اختلالات روانپزشکی، خشونت خانگی، مشکلات اجتماعی و ....) به سوپروایزرهای کشوری و دانشگاههای مربوطه جهت انجام مداخلات اورژانس، انجام 28942 مراقبت روانشناختی تلفنی برای بیماران دارای اختلالات اعصاب و روان توسط روانشناسان مراکز جامع سلامت (به منظور پیشگیری از عود اختلالات اعصاب و روان یا اقدام به خودکشی در این بیماران) ، انجام 1760مورد مشاوره و مراقبت تلفنی با افرادی ، انجام 4677 مشاوره تلفنی سلامت روان در جهت کاهش استرس برای افراد مشکوک و خانواده افراد مشکوک به کرونا توسط کارشناسان سلامت روان که سابقه اقدام به خودکشی داشته اند (به منظورپیشگیری از اقدام مجدد افراد درمعرض خطر خودکشی)، انجام 4677 مشاوره تلفنی سلامت روان در جهت کاهش استرس برای افراد مشکوک و خانواده افراد مشکوک به کرونا توسط کارشناسان سلامت روان از جمله این خدمات است.
ارائه خدمات بهداشتی به 2331 معتاد سخت
دکتر قلیان با اشاره به اینکه به منظور کاهش آسیب اجتماعی ناشی از پدیده اجتماعی اعتیاد خدمات مختلفی در حوزه معاونت بهداشتی انجام شده است، اظهار کرد: ارائه خدمت به 2331معتاد سخت دردسترس کارتن خواب در مراکز کاهش آسیب و خدمات درمان، انجام 1026 تست سریع اچ آی وی از بیماران تحت پوشش واحد های کاهش آسیب و همچنین تدوین و ارسال دستورالعمل های تداوم ارایه خدمات پیشگیری، درمان و کاهش آسیب اعتیاد در بحران کرونا از دیگر موضوعاتی است که توسط معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد پیگیری می شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: مشارکت در انجام پرسشگری های آنلاین مرتبط با آگاهی، نگرش و عملکرد مردم در خصوص کرونا ویروس، اجرای پژوهش اثر بخشی مداخلات سوگ در خانواده های متوفیان بیماری کرونا و همکاری با اساتید روان شناسی سازمان نظام روان شناسی در اجرای پژوهش بررسی تجربه زیستی سوگ در بازماندگان بیماری کرونا از جمله پژوهش هایی است که برای حفظ سلامت روان در بحران کرونا انجام شده است.
دکتر قلیان با اشاره به اینکه خدمات این حوزه در سطح ملی مورد تقدیر وارزیابی قرار گرفته است، عنوان کرد: تقدیر مشاور عالی وزیر بهداشت از اقدامات دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص پیشگیری و کنترل بیمار یهای غیر واگیر ، تقدیر معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از خدمات کارکنان محیطی نظام شبکه در برنامه مقابله با کرونا، تقدیر رئیس دانشگاه از اجرای برنامه های موثر و متنوع در گرامیداشت چهلمین سالگرد دفاع مقدس بعنوان 5 واحد برتر دانشگاه از جمله این افتخارات است.
معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد متولی سیاست گذاری، برنامه ریزی، سازماندهی ، پایش، ارزشیابی و ارائه خدمات بهداشتی درمانی است که از طریق نظام شبکه به منظور تامین، حفظ و ارتقای بهداشت جامعه تحت پوشش ، با تکیه بر اصول پایه مراقبت های بهداشتی اولیه انجام می شود تا دسترسی به مسائل بهداشتی در دورترین نقاط استان و در روستاهای محروم در اختیار عموم مردم قرار گیرد و شعار عدالتخواهی انقلاب اسلامی جامه عمل بپوشد.
