عضو هیات علمی گروه سم شناسی بالینی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به بروز انواع مسمومیت ها در گروه های اطفال و بزرگسالان گفت: این مسمومیت ها می تواند با توجه به نوع ماده مسموم کننده، از علائم عمومی یا اختصاصی برخوردار باشد.

دکتر علیرضا قاسمی طوسی در گفتگو با وبدا، ضمن تاکید بر این نکته که هر ماده یا دارویی در شرایط خاصی می تواند به عنوان یک مسمومیت برای فرد تلقی شود افزود: استشمام بوی تنفس، در شرایط خاص مسمومیت با سیانید، بوی بادام تلخ، بوی سیر، گاز منواکسید کربن یا قاتل خاموش ( گاز بی بو)، بوی نعناع در اثر مسمومیت با پمادهای ویکس می تواند ایجاد مسموميت كند.

وی در خصوص علائم عمومی مسمومیت ها نیز گفت: نشانه هایی همچون افزایش يا کاهش در فشار خون، در تعداد ضربان قلب و در درجه حرارات بدن و همین طور ضعف، لتارژی، بیقراری، بی اشتهایی با مصرف آمفتامین ها، افزایش اشتها با مصرف حشیش و بنگ، کاهش وزن در اثر مسمومیت های مزمن مثل آرسینک و جیوه، افزایش و کاهش تعداد تنفس در اثر مسمومیت با آسپیرین و کاهش تعداد تنفس می تواند در اثر مسمومیت با مواد مخدر بروز کند.

فلوشیپ سم شناسی بالینی علائم اختصاصی انواع مسمومیت ها را هم اینچنین برشمرد: ايجاد انواع سوختگی ها با اسیدها و قلیاها، خشکی پوست در اثر استفاده از داروهای خاص یا تعریق بیش از حد، تنگی مردمک چشم در اثر مسموميت با مواد مخدر، گشاد شدن مردمک ها با مصرف برخی از مواد محرک، اشک ریزش در اثر مسمومیت با بعضی از سموم ارگان فسفره، تاری دید و دوبینی با مصرف مشروبات الکلي می تواند از نشانه های اختصاصی مسمومیت ها باشد.

وی اضافه کرد: از دیگر علائم اختصاصی مسمومیت ها، کاهش شنوایی، وزوز گوش یا حتی در برخی حالت های خاص پرشنوایی، عدم احساس بوی اجسام( آنوسمی) یا استشمام بوی نامطبوع از بینی، سوراخ شدن تیغه ( سپتوم) بينی در اثر مسمومیت با کوکایین، افزایش و یا کاهش ترشحات دهان، ايجاد کما، تشنج، سردرد، توهم و پرخاشگری، تنگی نفس و تپش قلب، خونریزی گوارشي، تهوع، اسهال و استفراغ، نارسایی کلیوی برخی از سموم خاص و تغییر رنگ نارنجي ادرار در اثر مسموميت با استفاده از ریفامپين، بي نظمی قاعدگی با استفاده از برخی سموم مثل سرب و جیوه و برخی از فلزات سنگین است .

دکتر قاسمی همچنین، با بیان اینکه مسموميت ها در اطفال و سالمندان بیشتر دیده می شود افزود: یک کودک ممكن است به اشتباه شربت متادون پدربزرگ خود را ازیخچال برداشته و استفاده نماید. همین طور سالمندی که مبتلا به بيماري آلزایمر مي باشد ممكن است، داروهای خود را دوبار در طول روز استفاده كند. یا حتي برخي افراد ممکن است، از ضدیخ ها مثل اتیلن گليكول، به اشتباهی  استفاده کنند و موجب مسموميت در فرد مصرف كننده شود.

وی در پاسخ به این پرسش که چه افرادی در معرض خطر مسمومیت قرار دارند؟ اظهار کرد: در مجموع از زمان نوزادی تا بزرگسالی مسمومیت ها وجود دارد و در هرگروه و طبقه ای از افراد ممکن است با حالت ها و علائم خاصی به وجود آید و عموماً در هر دو جنس زن و مرد مسموميت به دلايل مختلف اتفاق مي افتد، اما در افراد مجرد، نسبت به افراد متأهل كه بنيان خانواده مستحكمي دارند، بیشتر دیده می شود.  همچنین افراد داراي سابقه بیماری های اعصاب و روان و بستری در مراکز روانپزشکی، افراد دارای اعتیاد به مواد مخدر و توهم زا و افرادی که آستانه تحمل پایین تری دارند، بیشتر در معرض خطر مسموميت های دارویی قرار دارند.

وی در رابطه با اقدامات پيشگيري کننده از مسموميت ها هم گفت: همه ما بايد مرتب تحت نظر یک روانشناس باشیم و تصور نکنیم که مراجعه به روانپزشک و روانشناس، مختص افراد خاص است. همین طور آستانه تحمل خود را بالا برده و از سرگرمی های سالم مثل ورزش، موسیقی و مطالعه کتاب استفاده کنیم. داشتن خانواده مستحکم، دوری از دوستان ناباب، مهارت و جرأت بر زبان آوردن کلمه "نه" در مقابل پیشنهاد استفاده از موادی همچون الکل، معجون بیرجندی، حشیش، مواد مخدر و.... نیز بسیار مهم است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد پیرامون راه هاي پيشگیري از مسمومیت در اطفال و سالمندان هم گفت: در خصوص پیشگیری از مسمومیت، در اطفال باید بسته های دارویی و سموم مختلف را در طبقات بالای کابینت و داراي درب قفل دار قرار داد. خیلی از داروها مثل قرص هایTNG با ظاهری زیبا و جذاب برای کودک و شبيه اسمارتيز هستند که برای بیماری های قلبی استفاده می شود و باید آن را دور از دسترس اطفال قرار دهیم.

دکتر قاسمی طوسی در بحث پیشگیری از مسمومیت بزرگسالان هم گفت: با توجه به افزایش سن آنها ممکن است زمان مصرف را فراموش کنند لذا، داروهای آنها را در جعبه هایی قرار دهید، که زمان صبح ظهر و شب آنها مشخص باشد و فرد خاصی مسئول زمان مصرف آنها به فرد سالمند باشد و اگر افراد مختلفی مسئول اینکار باشند ممکن است، از زمان دقیق مصرف اطلاع کافی نداشته باشند و فرد دچار مسمومیت با این داروها یا مواد شود.