فعالیتهای شاخص گروه جراحی عمومی در سطح ملی/ روشهای جراحی کمتهاجمی؛ نوید درمانهای کمعارضه تر
جراحی عمومی، یکی از گروههای سرآمد و ریشه دار در دانشگاه علوم پزشکی مشهد است که پیشینهی فعالیت های آموزشی و درمانی آن به حدود 70 سال قبل باز می گردد و در طی این زمان طولانی، تلاشها و زحمات بسیاری از سوی اساتید و پیشکسوتان این رشته در دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شده تا مسیر رشد و تعالی ا ین رشته برای ارائه هر چه بهتر خدمات درمانی به بیماران و تربیت نیروی متخصص فراهم گردد. این گروه هم اکنون از حضور ۵۰ نفر عضو هیئت علمی برخوردار بوده و با داشتن حدود ۸۰ دستیار تخصصی یکی از پر تعدادترین گروهها به لحاظ جذب دستیار می باشد، همچنین ۲۰ دانشجوی فوق تخصصی در رشتههای مختلف گروه جراحی در حال آموزش هستند و هفت نفر فلوشیپ فوق تخصصی و دستیار فلوشیپ نیز درگروه جراحی پذیرش شده اند که شامل دانشجویان ایرانی و بین الملل می باشد... در ادامه جزئیات بیشتری از فعالیت های گروه جراحی دانشگاه علوم پزشکی مشهد را از زبان مدیر گروه و سه تن از اساتید گروه جراحی مرور خواهیم کرد:
وب دا: ضمن خیرمقدم خدمت همه اساتید بزرگوار گروه جراحی، لطفا در ابتدا بیوگرافی مختصری در رابطه با خود عنوان بفرمایید؟
دکتر علی جنگجو هستم، متولد سال 1346 در روستای خضری دشت بیاض؛ از توابع شهرستان قائنات. تحصیلات ابتدایی و راهنمایی را در زادگاهم گذراندم و با توجه به اینکه دبیرستانی در روستا وجود نداشت، به شهرستان گناباد نقل مکان کردم و در رشته تجربی ادامه تحصیل دادم. پس از اتمام دوره دبیرستان، بلافاصله در دانشگاه علوم پزشکی یزد در رشته پزشکی پذیرفته شدم و از سال 1371 که پزشکی عمومی را به پایان رساندم تا سال 1374 در حوزه اجرایی مسئول شبکه در شهرستان خاف بودم و همینطور پیام آور بهداشت در شهرستان قائن. در سال 1377 به عنوان دستیار جراحی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد مشغول به تحصیل شدم که این دوران هم تا سال 1381 ادامه داشت و از آن پس به عنوان جراح عمومی، در همین دانشگاه مشغول به فعالیت شده و از آن زمان تاکنون در خدمت گروه جراحی هستم؛ البته ابتدا به صورت درمانی در بیمارستان امدادی و سپس در بیمارستان امام رضا(ع) و در سال 1384 به عنوان عضو هیات علمی و در سال 1389 هم دوره فلوشیپ را آغاز کردم که در سال 1390 این دوره به پایان رسید و مجدداً در بیمارستان امام رضا مشغول به کار شدم.
دکتر عباس عبداللهی هستم، متولد 1347 در مشهد، تحصیلات ابتدایی تا دبیرستان را در همین شهر گذراندم و برای تحصیلات دانشگاهی به کرمانشاه رفتم و دوره پزشکی عمومی را سال 1366 در دانشگاه کرمانشاه به پایان رساندم و در سال 1372 فارغ التحصیل شدم. تا سال 1376 دوره طرح را گذراندم و سال 1376 در بیمارستان امام رضا(ع) رشته جراحی عمومی پذیرفته شدم و پس از فارغ التحصیل در سال 1380 در خدمت گروه جراحی بودم؛ ابتدا در بیمارستان امدادی به صورت درمانی و از سال 1384 به عنوان عضو هیئت علمی و سال 1389 دوره فلوشیپ کلورکتال را در تهران گذراندم و در واقع اولین فلوشیپی بودم که توانستم در این قسمت کار کنم. بحمدالله پس از ۱۰ سال ما توانستیم مجوز تربیت فلوشیپ کلورکتال را اخذ کنیم و هم اکنون چهار سال است که این کار انجام میشود، اکنون هم به عنوان استاد دانشگاه در خدمت گروه جراحی و همینطور به عنوان مدیر گروه در حال خدمت هستیم.
دکتر علی صدری زاده هستم، متولد 1343 در مشهد، تمام دوران تحصیل را در زادگاهم گذراندم و در ادامه دوره پزشکی را در دانشگاه علوم پزشکی تهران و مدتی را هم در مشهد تحصیل کردم، دوره تخصص جراحی را هم در مشهد سپری کردم و مدرک فوق تخصص جراحی ریه یا توراکس را از دانشگاه تهران اخذ کردم. از سال ۷۲ یا ۷۳ به عنوان هیئت علمی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد مشغول به کار شدم و اکنون بیش از سه دهه است که در خدمت دانشگاه هستم. یکی از کارهای خوبی که در دانشگاه اتفاق افتاد و اکنون هم ادامه دارد این است که ما توانستیم در دانشگاه علوم پزشکی مشهد رشته فوق تخصصی جراحی توراکس را به عنوان یکی از رشتههای تایید شده یا اپرود از وزارتخانه بگیریم و اکنون میتوانیم عهدهدار تربیت دستیاران و فلوهای رشته فوق تخصصی جراحی توراکس باشیم، چون در ایران مراکز محدودی این امتیاز را دارند و تربیت کننده در این رشته هستند و ما سالهاست که در این زمینه فعال هستیم.
دکتر محمدرضا مطیع هستم، متولد1345 در جنوب خراسان شهرستان فردوس. سال 1347 همزمان با زلزله فردوس، پدرم به مشهد منتقل شدند و ما در مشهد ساکن شدیم. دوره دبستان تا دبیرستان را در مشهد گذراندم و سال 1363 در دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان پذیرفته و سال 1370 به صورت استریت در رشته تخصصی جراحی مشغول به تحصیل شدم و ۴ سال بعد، یعنی در سال 1375 فارغ التحصیل رشته جراحی عمومی شدم و مدرک بورد را کسب کردم. در ادامه دو سال به عنوان پیام آور بهداشت در شهرستان تایباد خدمت کردم و طرح را به استان گلستان منتقل شدم، در آنجا مدت یک سال به عنوان رئیس شبکه بهداشت درمان شهرستان کردکوی و بعد هم به فضای دانشگاه آمدم و عضو هیئت علمی شدم. به مدت ۴ سال به عنوان معاون درمان و داروی دانشگاه گلستان فعالیت داشتم و سال ۱۳۸۵ موفق شدم به دانشگاه علوم پزشکی مشهد منتقل و به عنوان عضو هیئت علمی مشغول به فعالیت شوم و از آن زمان به عنوان رئیس بخش جراحی بیمارستان امام رضا مشغول خدمت هستم.
وب دا: دکتر جنگنجو، در خصوص زحماتتان در راهاندازی بخش لاپاراسکوپی بیمارستان امام رضا (ع)، توضیحاتی بفرمایید؟
با توجه به اینکه هدف همه گروهها و رشتهها در این راستا است که اعمال جراحی را به شکل کم تهاجمی انجام دهند، لذا ما هم احساس نیاز کردیم که با هماهنگی گروه، دورههای بیسیک را در تهران راه اندازی و بعد کورسهای کوتاه مدت ۴ هفتهای را برای تربیت جراحانی که قبلاً تخصص را گرفته و سالهاست در حال کارند برگزار کنیم. اکنون تقریباً اغلب جراحان که در سطح شهر مشهد هستند این دوره را گذراندند. البته خلأ این روشها در دورههای پیشرفته هم احساس شد و در همین راستا بنده برای دوره فلوشیپ اقدام کردم و با هماهنگی گروه و کسب مجوز از گروه برای آموزش فلوشیپ جراحی لاپاراسکوپی از سال ۸۹ تا ۹۰ دوره فلوشیپ جراحی لاپاراسکوپی را طی کردم و بلافاصله به دانشگاه برگشتم و پس از بسترسازیها برای پذیرش دستیار فلوشیپ جراحی لاپاراسکوپی اقدام شد و خوشبختانه سال اول یک نفر و از سال بعد سالی دو نفر دستیار فلوشیپ جراحی لاپاراسکاپی جذب میشود.
اغلب شرکت کنندگان در دوره دستیاری فارغ التحصیلان رشته جراحی عمومی هستند و بیشتر داوطلبان از کشور خودمان شرکت کردهاند و چند سال است که بستر از طریق دانشگاه باز شده تا بتوانیم ۵ دستیار از کشور افغانستان جذب کنیم که آموزش دادیم، چهار نفر هم متقاضی از کشور گرجستان داریم که برای مصاحبه قرار است به مرکز ما تشریف بیاورند. نکته پرقوت ما بیمارستان امام رضا(ع) است که یک متریال آموزشی بسیار قوی دارد و نکته دوم همکاری خوب مسئولین دانشگاه در تهیه تجهیزات است که اغلب پیشرفته و پرهزینه بوده تا بتوانیم این رشته را در مشهد راه اندازی کنیم.
وب دا: دکتر عبداللهی شما به عنوان مدیر گروه جراحی عمومی دانشگاه بفرمایید که در گروه فعلی چند استاد و عضو هیئت علمی و چند دستیار و دانشجو دارید؟
گروه جراحی از گروههای ماژور محسوب میشود و طبیعتاً تعداد اساتید هم قابل توجه است، گروه جراحی شامل قسمتهای مختلفی از جمله؛ جراحی توراکس ، جراحی عروق ، جراحی تروما و جراحی قلب و ... میباشد و طی سالهای گذشته گروه پیشرفت بسیار خوبی داشته است. همین امسال مجوز تربیت فلوشیپ برای رشته پیوند کبد گرفته شد و ما به عنوان سومین شهر دارای مجوز توانستیم در این حیطه فعالیت داشته باشیم، همینطور برای جراحی کنسر امسال توانستیم مجوز بگیریم تا تعداد بیشتری دانشجو تربیت کنیم، گروه جراحی اکنون ۵۰ نفر عضو هیئت علمی دارد و از نظر دستیار نیز حدود ۸۰ دستیار تخصصی را داریم که یکی از پر تعدادترین گروهها به لحاظ دستیار است و در بیمارستانهای اصلی و بیمارستانهای اقماری مثل: بیمارستانهای ولایت، امدادی، منتصریه، امید و بیمارستان اکبر مشغول طی دوره تخصصی هستند و ۲۰ نفر دانشجوی فوق تخصصی داریم که در رشتههایی همچون تو،راکس اطفال و ... دوره میبینند.
همچنین هفت نفر فلوشیپ فوق تخصصی داریم و دستیار فلوشیپ که در حال آموزش هستند و تعداد دانشجویان هم که در هر دوره ۷۰ دانشجو هستند جذب میشوند، در مجموع گروه جراحی طی سالهای اخیر جزو گروههای پیشرو در دانشگاه بوده و به عنوان مثال در حوزه پیوند کبد و پیوند قلب در سطح کشور مطرح هستیم. همینطور در بحث جراحی توراکس بینظیر عمل کردیم. رشته مینیمال اینویزیو و جراحی کلورکتال هم پیشرفت بسیاری داشتند که قطعاً به همت همکاران و پشتیبانی دانشگاه محقق شده است و دانشگاه مشهد اگر در برخی رشتهها اول نباشد قطعاً در ردههای دوم یا سوم است. وزارتخانه نیز در جریان هستند که گروه جراحی دانشگاه مشهد در طی این سالها بسیار خوب عمل کرده است.
وب دا: آقای دکتر صدری زاده، در خصوص رشته جراحی توراکس که در آن فعال هستید توضیحاتی بفرمایید؟
البته افراد بسیار زیادی هستند که قبل از ما جزو بنیانگذاران این رشته در دانشگاه علوم پزشکی مشهد بودند و برخی از آنها اکنون به رحمت خدا رفتند و بد نیست که از همه این بزرگواران هم یادی بشود. افرادی همچون؛ آقایان دکتر مهدویان، دکتر مترجم، دکتر حقی، دکتر رفیعی، دکتر فتاحی، دکتر رجبی و... این عزیزان جزو بنیانگذاران بودند و بسیار زحمت کشیدهاند.
بعد از آن هم که نوبت به امثال بنده میرسد که عهدهدار بخشهایی از گروه بودهایم و هستیم. بخش جراحی توراکس در مشهد سابقهای طولانی دارد و تقریباً بعد از تاسیس دانشکده پزشکی این بخش راه اندازی شده و جزو بخشهای منحصر به فرد در چند استان مجاور میباشد. ما در استان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی و تا حدی از استانهای مجاور پذیرای بیماران هستیم و علاوه بر این، عهدهدار تربیت کسانی هستیم که در این رشته قصد دارند به درجه فوق تخصص برسند. در همین راستا سالانه دو نفر را پذیرا هستیم و اخیراً از کشورهای همجوار همچون افغانستان نیز دانشجویانی را داریم تا بتوانند پس از دوره آموزشی در کشور خودشان خدمت کنند. این راه طولانی بوده که به همت افراد قبل از بنده راه اندازی شده و با تلاش ما و آیندگان ادامه خواهد داشت و امیدواریم که همچنان پرفروغتر و گستردهتر ادامه یابد و بنده هم عضو کوچکی از این مجموعه بودهام.
وب دا: استاد مطیع به عنوان رئیس بخش جراحی بیمارستان امام رضا(ع) بفرمایید از میزان مراجعات و بیمارانی که در بخش دارید ؟
پخش جراحی عمومی بیمارستان امام رضا(ع) یکی از قدیمیترین بخشهای جراحی استان و یا حتی کشور می باشد، قدمت کار جراحی در مشهد برمیگردد به دارالشفای شاه رضا یا بیمارستان امام رضا (ع) که در سال ۳۳ با آمدن پروفسور بولوَن به مشهد آغاز شد؛ ایشان بنیانگذار جراحی علمی در ایران بود. از همان زمان جراحی بخش جراحی بیمارستان امام رضا(ع) از برجستهترین بخشهای بیمارستان بود و مرحوم استاد شاهین فر با توجه به اینکه حدود ۱۶ سال شاگرد استاد بولوَن بودند، میگوید که من بخش جراحی بیمارستان امام رضا(ع) را جزو بخشهای برجسته در کشور میدانم و هر عمل جراحی که در تهران انجام میشد در اینجا هم صورت میگرفت. حتی یک سال که در فرانسه حضور داشتم، آنچه را که در فرانسه دیدم با آنچه در مشهد انجام میشد خیلی تفاوتی نداشت. در واقع با آمدن استاد بولوَن به مشهد بخش جراحی رشد کرد و شاید تنها بخش قلب و مغز و اعصاب بود که به دلیل امکانات و تجهیزات خیلی پیشرفت نداشت. لذا قدمت بخش جراحی بیمارستان امام رضا(ع) بسیار است و در حال حاضر هم این بخش یکی از بخشهای فعال در کشور است و اعمال جراحی که در آنجا انجام میشود، تقریبا همتراز با دانشگاههای بزرگ ایران است. در حال حاضر این بخش ۵۵ تخت فعال دارد و ماهانه ۴۵۰ تا ۱۵ بیمار بستری داریم که جراحی میشوند و متوسط روزی ۱۵ تا ۲۰ بیمار بستری میشوند.
همچنین بخش لاپاراسکوپی را در این بخش داریم که با مدیریت آقای دکتر جنگجو انجام میشود و بسیار فعال است. از شاخصههای مهم این بخش تربیت ۷ دستیار جراحی به صورت سالانه است که سبب افتخار بیمارستان امام رضا(ع) است و افراد شاخصی را هم داریم که هم در دانشگاه خودمان و هم سایر دانشگاه کشور فعال هستند.
وب دا: استاد جنگجو بفرمایید که مزیتهای جراحی لاپاراسکوپی نسبت به سایر روشهای جراحی چیست؟
جراحی لاپاراسکوپی در واقع جراحی کم تهاجمی است، در گذشته این شعار وجود داشت که هرچه جراح بزرگتر، برشهای جراحی بزرگتر... اما این جراحیهای بزرگ عوارض خیلی وحشتناک مثل: عفونتها و فتقها را ایجاد میکرد و حجم زیادی از انرژی و توان و هزینهها به خاطر این روش جراحی مستهلک گردید و از زمانی که این عارضه برش پررنگ شد، تفکرات به این سمت رفت که برشها باید کمتر و محدودتر باشد و با کمک تکنولوژی روز و هایتک تلاش شد که جراحیها به صورت کم عارضهتر و کم تهاجمی انجام شود.
در این روش از ابزارهایی کمک گرفته میشود که با یک دید غیر مستقیم و از یک سوراخ ۵ تا ۱۰ میلیمتری به ناحیه مورد هدف میرود و با ابزارهای بسیار ظریف و میلیمتری کار عمل را انجام میدهیم . همه اعمال جراحی با همین ابزارهای بسیار کوچک انجام میشود و لذا دسترسی به عضو هدف از این طریق از عارضههای بزرگ جراحی پیشگیری میکند و استفاده از دست جای خود را به استفاده از دستگاههایی داده که توسط دست پزشک کنترل میشود و لذا با این روند عوارض جانبی و فتقها و عفونتها را در جراحی نخواهیم داشت . همچنین عدم برش بزرگ سبب درد کمتر در بیمار میشود و به نوعی کمک میکنیم تا بازتوانی بیمار برای برگشت به زندگی تسریع شود.
در حال حاضر بیمار پس از عمل جراحی از طریق لاپاراسکوپی میتواند ساعاتی بعد برخیزد و نگرانی زخم بزرگ و دردناک را ندارد. عملکرد اعضای داخلی بدن که به واسطه برشهای جراحی بزرگ در گذشته تحت تاثیر قرار میگرفت اکنون این مصونیت را دارد و غالباً ساعتی بعد از عمل جراحی بیمار میتواند ترخیص بشود. ضمن اینکه هزینهها نیز به این روش کاهش مییابد و این در واقع آرزوی ما بوده که بیمار را بتوانیم در یک شرایط بهتر مورد جراحی قرار دهیم و نیاز او به داروها و مسکنهای پس از عمل کمتر شود، لذا همه اهدافی که ما در این راستا داشتیم در قالب روشهای لاپاروسکوپی محقق شده است.
وب دا: آقای دکتر عبداللهی لطفاً در خصوص دستاوردهای پژوهشی گروه در عرصه جراحی توضیحاتی بفرمایید؟
در سال جاری در جشنواره پژوهشی دانشگاه خوشبختانه گروه جراحی در یکی از قسمتها به نام رجیستری یا نظام ثبت سلامت بیماریها رتبه اول را کسب کرد که یکی از دستاوردهای مهم گروه بود. خوشبختانه اساتید ما اکثراً به درجه استادی رسیدهاند که مهمترین ملاک آن بحث پژوهش و تحقیقات است.
اساتید گروه جراحی بسیار فعالند و ما سه مرکز تحقیقات بسیار خوب در بیمارستان منتصریه ، بیمارستان ولایت و بیمارستان قائم(عج) داریم . مرکز تحقیقات مینیمال اینویزیو را داریم که به صورت مشترک با بیمارستان امام رضا(ع) فعالیت دارد و در بیمارستان امید که البته مشترک با گروه پاتولوژی -آنکولوژی انجام میشود و این مراکز سبب شده که اساتید دسترسی بهتری به حوزه پژوهش داشته باشند و کارشناسانی که در مرکز حضور دارند کمک میکنند به اساتید که بتوانند در عرصه پژوهش به خوبی پیش بروند. ما امسال کنگره سراسری جراحی سرطان را در مشهد برگزار کردیم و از تمام کشور اساتید حضور داشتند، در سالهای قبل معمولاً در شیراز برگزار میشد.
همچنین امسال توانستیم کنگره جراحی کلورکتال را به مدت سه روز در مشهد برگزار کنیم و بسیار استقبال خوب بود و کنگره جراحی خراسان هم که در زمینه هوش مصنوعی برگزار شد ؛ هم دبیر علمی و هم اجرایی در این کنگره از گروه جراحی بودند و به حمدالله ما توانستیم با استفاده از هوش مصنوعی و ماشین لرنینگ در گروه جراحی حرفی درسطح کشور برای گفتن داشته باشیم و بنده فکر میکنم فعالیتهای گروه جراحی در سطح کشور نمونه است.
وبدا: استاد صدرزاده در خصوص پیشرفتهایی که در عرصه جراحی ریه در دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شده و جایگاه این مجموعه در سطح کشور بفرمایید؟
از نظر جراحی ریه ما در ایران معادل تمامی مراکز بزرگ هستیم، جراحی ریه تنها در چند مرکز استان انجام میشود که شامل دانشگاه تهران و شهید بهشتی ، تبریز، مشهد، اصفهان و اخیراً شیراز است . از نظر نوع اعمال جراحی و کیفیت در رتبههای اول قرار داریم و نیاز نیست که بیماری از مشهد و استان به شهر دیگری برود.
از نظر مقایسه با تراز بین المللی هم باید عرض کنم که در همه رشتهها روش کم تهاجمی برای خود جایی باز کرده است و این کار خیلی وقت است که در دنیا آغاز شده و ما هم در دانشگاه کم و بیش انجام میدهیم، اما قطعاً تا بخواهیم به سطح جهان برسیم با توجه به اینکه موضوع به تجهیزات هم وابسته است کمی زمان میبرد، در عین حال ما هم در همین رشته راه افتادیم و کارها را انجام میدهیم.
یکی دیگر از موضوعات مهم عمل پیوند ریه است که بسیار محدود در ایران انجام میشود و دانشگاه مشهد هم به همت همکاران ما این قضیه را راهاندازی کردهاند، اما با توجه به اینکه اهدای ریه شرایط سخت و پیچیدهای دارد و دارای ضوابط سنگینی است، تعداد بسیار کمی فراهم میشود و ما هنوز نتوانستیم آماری همانند جراحی قلب یا کبد را داشته باشیم. بنابراین هنوز زود است که ما بخواهیم کشورمان را در موضوع پیوند ریه با سایر کشورها مقایسه کنیم.
از طرف دیگر در مسائل بین المللی شاهد هستیم که همه چیز به سرعت پیشرفت میکند و به شدت نیاز به تکنولوژیهای به روز است که امیدواریم در آینده با اختیار داشتن این پیشرفت ها و تجهیزات همچنان با علمرشد همگام باشیم و درمانها را به خوبی انجام دهیم. در مجموع میتوان گفت که در دانشگاه علوم پزشکی مشهد هیچ کمبودی در خصوص خدماتی که به بیماران ارائه میکنیم نداریم و در بخش کارهای تحقیقاتی و علمی هم اقدامات خوبی انجام شده و موارد زیادی رجیستری داریم و با همکاری دانشگاه شهید بهشتی تهران طرحهای پژوهشی و تحقیقات مختلف را انجام میدهیم.
وب دا: استاد مطیع در بیمارستان امام رضا(ع) کدام جراحیها از آمار بالاتری برخوردار است؟
شایعترین جراحیها مربوط به اعمال جراحی بایپس است که برای چاقی انجام میشود و اعمال جراحی صفراوی ، فتق و سرطانهای دستگاه گوارش مثل معده و مری و همینطور اعمال جراحی تیروئید.
وب دا: آقای دکتر جنگجو عوارض جراحهای چاقی شامل چه مواردی میتواند باشد؟
سابقه جراحی چاقی طولانی مدت است، منتها جراحی موفقی که رفرنس شده و همچنان پابرجا است بای پس معده است که یکی از قدیمیترین روشهای جراحی است و حدود ۷۰ سال قدمت دارد و در کشور ما هم حدود ۳۰ سال است که انجام میشود. با توجه به اینکه جراحی چاقی سبب بهبود مشکلات دیگر بیماران همچون؛ دیابت، فشار خون، بیماریهای قلبی و کبدچرب و.. می شود، اکنون جراحی چاقی را به نام متابولیک سرجری مینامند. این روش جراحی اکنون درمانی محسوب میشود و بسیاری از مشکلات بیماران را کم میکند.
معمولا بیماری که برای چاقی مراجعه میکند، شرایط آنها به صورت خاص بررسی میشود و حداقل ۶ مشاوره و حجم زیادی آزمایش دارد و بیمار باید توجیه شود در مورد سبک زندگی و تغذیه و... بعد از این مراحل بیمار میتواند کاندیدای چاقی شود. عوارض میتواند در اثر انتخاب نامناسب و توجیه ناکافی بیمار و همچنین در اثر تخریبهایی باشد که بیمار ندانسته انجام میدهد و تکنولوژیها با توجه به اینکه چک میشوند و پیشرفته هستند خیلی کمتر سبب عارضه میشود.
وب دا: استاد عبداللهی بفرمایید که در بحث سرطان کبد وضعیت جراحیهای ما چگونه است؟
ما یک بخش فوق تخصصی در بحث جراحی کبد داریم و در بیمارستان قائم(عج) هم از قبل اساتیدی بودند که در این حوزه کار میکردند، اکنون هیچ بیماری بابت سرطان کبد به تهران ارجاع داده نمیشود و خوشبختانه توانمندی مشهد در هر سه بیمارستان امام رضا(ع) ، قائم(عج) و منتصریه قابل اعتماد و انجام است.
وب دا: دکتر صدرزاده چه عواملی میتواند سبب سرطان ریه شود؟
مصرف دخانیات سبب افزایش سرطانهای ریه در کشور شده و متاسفانه نسبت به سایر سرطانها سیر صعودی داشته است و ما بیماران زیادی داریم، اغلب هم مرتبط با دخانیات است و در مرحله بعد هم آلودگی هوا موثر است. البته همه دخانیات اعم از؛ سیگار، قلیان، سیگار الکترونیک و موارد این چنینی میتواند مسبب بیماری سرطان باشد.
وب دا: استاد صدری زاده اگر نکته ای ناگفته مانده است بفرمایید؟
من افتخار داشتم که دوره جراحی را در بیمارستان امام رضا(ع) گذراندم و با توجه به اینکه افتخار شاگردی پدرم در همان مرکز را داشتم، مایلم که نام اساتید بزرگ خود را در آن زمان عنوان کنم، بعد از پروفسور بولوَن و پروفسور بوتارو، آقای دکتر شاهین فر ، آقای دکتر معین افشار و پدر بنده ، آقای دکتر احمد صدری، مرحوم آقای دکتر نوازی ، مرحوم آقای دکتر حسینزاده و آقای دکتر کاخی که خوشبختانه در قید حیات هستند و من افتخار شاگردیشان را داشتم ، استاد قائمی که هنوز هم جزو پیشکسوتان هستند، جناب آقای دکتر مهرابی که چند سالی از بنده جلوتر هستند و به لحاظ کار و اخلاق بسیار از ایشان آموختیم، در بیمارستان قائم(عج) هم که سال ۷۳ مشغول به فعالیت شدم، میتوانم از آقای دکتر محلاتی ، آقای دکتر فرزاد ، آقای دکتر محمد توسلی ، آقای دکتر شکوهی و البته بزرگانی در رشته خودمان مثل آقای دکتر رجبی ، دکتر فتاحی و از اساتید حال حاضر نیز میتوانم از آقای دکتر مداح و آقای دکتر علیرضا توسلی نام ببرم.
وب دا: استاد صدری زاده قالب عواملی که منجر به جراحی ریه میشود چیست؟
جهان اکنون دوره بیماریهای عفونی را پشت سر گذاشته و بیشتر با بیماریهای سرطان که به گونهای ناشناخته است، دست و پنجه نرم میکند، بیماریهای عفونی سالهاست که به دلیل ارتقاء بهداشت و درمانهای دارویی جای خود را از مرتبه اول به مراتب پایینتر تغییر داده است. اما متاسفانه در کشور ما هنوز هم گاهی در مورد بیماریهای عفونی و انگلی مشکلاتی داریم که باید با اطلاع رسانیهای بیشتر، بهتر کنترل کنیم. اعمال شایع ما غیر از سرطانها شامل؛ بیماریهای عفونی ریه، آبسهها و برونشیتها و کیستهای انگلی ریه و.. است که امیدواریم با آموزشهای بیشتر پشت سر بگذاریم. در مجموع عملهای مجاری تنفسی و تومورهای قفسه سینه و... اما اکنون بیشتر اعمال سرطانی ریه انجام میشود.
وبدا: استاد مطیع چه اعمال جراحی را اختصاصاً انجام میدهید؟
اعمال جراحی کیسه صفرا و فتقهای کشاله ران و فتقهای شکمی و اعمال جراحی سرطانهای معده و روده بزرگ و کوچک را بنده انجام میدهم.
وب دا: استاد جنگجو چرا تمایل به رشتههای جراحی نسبت به سایر رشتهها کمتر است؟
رشته جراحی پراسترسترین رشته است و فرد باید و حتما در این رشته موفق باشد، وقتی جراح وارد بدن بیمار میشود باید بتواند با همه توانمندی خود کار را انجام دهد و اگر نتوانست کسی دیگر را صدا کند تا بتواند کار را به سرانجام برساند و زمان دیگری ندارد. جراح فرصتی برای اشتباه ندارد و سر عمل باید بدون مشکل عمل را تمام کند و در غیر این صورت کوچکترین کم کاری و ناتوانی میتواند نتیجه عمل را تلخ رقم بزند. لذا از استرس و حساسیت بالایی برخوردار است، البته در عین حال لذت و شیرینی خاص خود را هم دارد، چون تعداد زیادی از افراد که امکان از دست دادن جان را داشتند میتوانند به دست توانمند یک جراح نجات پیدا کنند. نکته مهمی که در این بین خیلی وقتها مغفول میماند، دور ماندن جراح از خانواده و امور آنها است، چون بسیار درگیر فضای کار خود میشود و خانواده ناچارند که ما را از خیلی از برنامهها حذف کنند، چون بسیاری از اوقات نمیتوانیم طبق برنامهریزی آنها در جمعشان حضور داشته باشیم و از این بابت باید به نوبه خودم از خانواده ام عذرخواهی کنم.
وب دا: دکتر عبداللهی چه توصیهای به دانشجویان دستیاران و فلوشیپها دارید؟
گاهی دستیاران و فلوشیپها از ما میپرسند که کدام بیمارستان و مرکز آموزشی برای آموزش بهتر است؟ و من به آنها عرض میکنم که در دانشگاه علوم پزشکی مشهد آنقدر توانمندی وجود دارد که اگر یک دستیاری بخواهد جراح بسیار قوی بشود، به راحتی میتواند یک جراح خوب بشود به شرط اینکه علاقمندی و پشت کار در او وجود داشته باشد و خوشبختانه در هر دو بیمارستان قائم(عج) و امام رضا (ع) شرایط به گونه ای است که توانستیم جراحان خوبی را تربیت کنیم.
وب دا: دکتر صدری زاده چه توصیهای به بیماران خود و دانشجویانتان دارید؟
من از بیماران خود دو خواهش دارم و آن اینکه مراقب سلامتی خود باشند و از دخانیات و هر آنچه مضر برای سلامت آنهاست دوری کنند و خواهش دیگر اینکه وقتی به همکاران پزشک مراجعه میکنند بدانند که آنها انسانهایی هستند که درد بیمار را میفهمند و تمام تلاش خود را برای درمان بیمارشان میکنند و لذا با پزشک همدلی کنند.
به دانشجویان هم توصیه میکنم که اگر کسی عشق به پزشکی و خدمت و از خود گذشتگی و درجاتی از ایثار ندارد، بهتر است به پزشکی وارد نشود چون هم زندگی خود را خواهد باخت و هم به آنچه که میخواهد نمیرسد. رشته پزشکی با درد و آلام مردم سر و کار دارد و خیلی از ما پزشکان هرگز نمیتوانیم یک زندگی اجتماعی و خانوادگی سامان یافتهای داشته باشیم، چون در حساسترین لحظات زندگی هم گاهی مجبور بودیم که در بیمارستان ، اتاق عمل و اورژانس باشیم. لذا اگر تفکری غیر از خدمت دارند بدانند که راه را گم کردهاند و به جایی هم نمیرسند. تنها علاقه و عشق به بیماران و از خود مایه گذاشتن است که میتواند فرد را به موفقیت و کامیابی در عرصه پزشکی برساند.
وب دا: استاد مطیع برداشتن درد از بیمار برای شما چقدر لذت بخش است؟
پزشکی عشق و علاقه و ایثار است و کسی که دانشجوی پزشکی میشود باید این ویژگیها را داشته باشد. پزشکی که این ویژگیها را دارد زمانی از کار خود لذت میبرد که ببیند بیمارش احساس رضایت از درمان دارد و شاید یکی از بهترین لحظات برای یک پزشک همین است که بیمارش از او تشکر کند و از بازگشت سلامت خود اظهار رضایت کند. بنابراین مزد نهایی ما همان برداشتن درد از بدن بیمار است. من بارها بیمارانی را دیدهام که با مرگ دست و پنجه نرم میکردند و به دست من و سایر همکاران نجات یافتند و در عین ناامیدی به زندگی امیدوار شدند و این تمام خستگی را از تن ما بیرون میکند.
وب دا: استاد جنگجو شما چه احساسی از نجات بیمارتان دارید؟
نجات یافتن بیمار همیشه بخش لذت بخش فرایند کار یک پزشک است، اما در عین حال استرسی که به جراح و خانواده او وارد میشود هم قابل توجه است. گاهی اتفاق میافتد که پزشک در مطب خود مشغول ویزیت بیمارانش است و یکباره نیاز میشود که او در اتاق عمل حضور داشته باشد و اینجاست که به ناچار باید بیماران خود را برای معاینه به وقت دیگری موکول کند و خود را به اتاق عمل برساند. به ویژه در مورد اساتید عروق میبینیم که همکاران بسیار احساس مسئولیت دارند و در هر شرایطی ما را یاری میکنند. لذا همیشه باید تلفن ما در دسترس باشد و در واقع موظفیم که در دسترس باشیم تا به بیمارمان آسیبی نرسد و این همگرایی و اتحاد بین همکاران پزشک بسیار مهم است و میتواند نجات جان بیمار شود. من همیشه به دانشجویانی که فارغ التحصیل میشوند و به شهرستانها میروند توصیه میکنم که در اولین اقدام به دیدن اساتید پیشکسوتشان بروند، آنها را رقیب خود ندانند و بلکه از آنها کمک و یاری بطلبند چون انسان در پزشکی هرگز از آموختن بینیاز نمیشود و با توجه به روز شدن دانش پزشکی در هر سه یا ۴ سال لازم است که فرد خود را به روز کند. امسال کنگره هوش مصنوعی در جراحی را در دانشگاه علوم پزشکی مشهد داشتیم که بسیار اتفاق خوبی بود و امیدواریم که در آینده نزدیک بتوانیم از این قابلیت در دانشگاه استفاده کنیم.