مدیر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: با وجود آگاهی گسترده نسبت به مضرات مصرف مستقیم دخانیات، پژوهش‌های اخیر هشدار می‌دهند که دود دست‌دوم و دست‌سوم نیز تهدیدی جدی برای سلامت عمومی، به‌ویژه کودکان و سالمندان محسوب می‌شود.
دکتر ندا اخروی در گفتگو با وب دا افزود: طبق گزارش سازمان جهاني بهداشت دود محيطي سيگار از نقطه نظر سلامت هيچ آستانه مجازي ندارد و هیچ سطحی از تماس با دود دخانیات ایمن نیست چرا كه نه دستگاه هاي تهويه و نه تمهيد جداسازي مكان هاي استعمال دخانيات هيچكدام به طور كامل هوايي پاك و عاري از آلاينده را فراهم نمي آورند. تنها راه حفاظت واقعی از خود و عزیزانتان، به‌ویژه کودکان، ایجاد محیطی ۱۰۰ درصد عاری از دود چه در خانه، چه در خودرو و چه در فضاهای عمومی است.
وی با بیان اینکه سالانه حدود ۱.۳ میلیون نفر بدون اینکه هرگز سیگار کشیده باشند؛ به دلیل قرار گرفتن در معرض دود دست‌دوم جان خود را از دست می‌دهند، اظهار کرد: دود دست‌دوم ترکیبی است از دود حاصل از سوختن سیگار (دودی که از انتهای روشن آن بیرون می‌آید) و دود بازدم افراد سیگاری. این دود حاوی بیش از ۷۰۰۰ ماده شیمیایی است که حداقل ۲۵۰ مورد آن برای بدن انسان مضر و ۷۰ مورد آن به‌طور شناخته‌شده‌ای سرطان‌زا هستند.
وی مهم‌ترین عوارض دود دست‌دوم را شامل افزایش خطر بیماری‌های قلبی و سکته مغزی در بزرگسالان ، افزایش احتمال ابتلا به آسم، عفونت‌های تنفسی و سندرم مرگ ناگهانی نوزاد در کودکان ، اختلال در رشد ریه‌ها و کاهش عملکرد شناختی در کودکان و نوجوانان برشمرد و گفت: مطالعات مفهوم نگران‌کننده‌تری را نیز با عنوان دود دست سوم مطرح کرده اند که به باقی‌مانده نیکوتین و دیگر مواد شیمیایی موجود در دود سیگار بر روی سطوح گفته می‌شود.
دکتر اخروی تصریح کرد:90 درصد نیکوتین تنباکوی دود شده روی سطوح مختلف مانند لباس، پرده، مبلمان، دیوار و حتی پوست و مو افراد می چسبد و از طریق تماس پوستی، استنشاق یا بلع به‌ویژه در کودکان نوپا که روی زمین می‌خزند یا اشیاء را به دهان می‌برند؛ وارد بدن می شود و کودکان به دلیل اینکه زمان بیشتری را در منزل سپری می کنند و با سطوح حاوی ذرات دود مواد دخانی در تماس هستند، امکان مبتلا شدن به بیماری و مسمومیت های ناشی از مواجهه با دود دخانیات در آنها بیشتر است.
مدیر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد تصریح کرد: حتی مقادیر کم ذرات دخانیات می تواند با مسمومیت در سیستم عصبی کودکان در آنها مشکلات شناختی ایجاد نماید و شواهد علمی نشان می‌دهد که دود دست‌سوم می‌تواند باعث آسیب DNA و ایجاد جهش‌های سلولی، تحریک مجاری تنفسی و افزایش خطر آسم، تأثیر منفی بر سیستم ایمنی و نورولوژیک کودکان شود.
دکتر اخروی توصیه کرد: به عنوان یکی از راهکارهای پیشگیرانه مؤثر، قانون منع مصرف سیگار و سایر مواد را در خانواده خود وضع و در مورد آن با فرزندان خود توافق نمایید. برای پایبندی اعضای خانواده به این قانون پیامدهای منفی بی توجهی به آن را نیز مشخص نمایید.
وی تأکید کرد: فرزندان از والدین رفتارهای خوب و بد را یاد می گیرند، مصرف دخانیات در برابر فرزندان باعث می شود آن ها فکر کنند این رفتار درست است و در آینده احتمال تکرار این رفتار در فرزندان زیاد است لذا والدین از مصرف این نوع مواد در برابر کودک پرهیز نمایند و به هیچ وجه برای تهیه و یا خرید آن ها از کودک استفاده نکنند.(البته این کار از نظر قانونی نیز جرم است) برای اطلاع بیشتر می توانید از برنامه ی آموزشی مهارت های فرزند پروری در مراکر خدمات جامع سلامت استفاده نمایید.
دکتر اخروی خاطرنشان کرد: قانون"ممنوعیت مصرف سیگار و سایر مواد دخانی مانند قلیان در محیط زندگی خانوادگی، کار، رستوران، فضای آموزشی و حتی وسیله نقلیه"، را به عنوان یک حق انسانی و قانونی برای حفظ سلامتی، به همه ی اعضای خانواده، خویشان، دوستان و اطرافیانتان "اطلاع رسانی و مطالبه کنید و در محیط های کوچکی مانند وسایل نقلیه یا یک فروشگاه، ضمن رعایت اصل احترام و ادب، با جرأت مندی و شهامت کامل از افراد سیگاری بخواهید، برای حفظ سلامتی خود و اطرافیان بویژه کودکان در محیط بسته اقدام به مصرف نکنند و در صورت عدم توجه، لازم است با یک تصمیم هوشیارانه، از آن محیط دوری کنید و یا از وسیله نقلیه پیاده شوید.