هم‌زمان با هفته پیشگیری از سکته مغزی، خانم دکتر زینب عاملی، متخصص مغز و اعصاب شهرستان کاشمر، در گفت‌وگویی با وب دا، ضمن تشریح علائم، علل و راه‌های پیشگیری از سکته مغزی، بر اهمیت شناخت زودهنگام این بیماری تأکید کرد و گفت: در سکته مغزی، هر دقیقه طلاست. سکته مغزی به گفته دکتر عاملی، به معنای توقف ناگهانی جریان خون در بخشی از مغز است که باعث می‌شود سلول‌های مغزی در عرض چند دقیقه دچار آسیب یا مرگ شوند. در مقابل، در سکته قلبی رگ‌های خون‌رسانی‌کننده به عضله قلب دچار انسداد می‌شوند؛ با این تفاوت که در سکته مغزی، ناحیه آسیب‌دیده مغز تعیین‌کننده نوع و شدت عوارض است.به گفته وی، آمار بروز سکته مغزی در ایران حدود ۱۵۰ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر در سال برآورد شده که ۱.۵ برابر میانگین جهانی است. همچنین سن بروز این بیماری در کشورمان به‌طور میانگین ۱۰ سال کمتر از میانگین جهانی است؛ یعنی حدود ۶۵ تا ۷۰ سال در برابر ۸۰ سال در جهان.
دکتر عاملی با اشاره به اینکه علائم سکته مغزی معمولاً ناگهانی و یک‌طرفه ظاهر می‌شوند، افزود: ضعف یا بی‌حسی ناگهانی در صورت، دست یا پا، اختلال در تکلم یا درک گفتار، تاری یا از بین رفتن بینایی، سرگیجه، عدم تعادل و سردرد شدید و ناگهانی از مهم‌ترین علائم هشداردهنده این بیماری هستند.
او تأکید کرد: در صورت بروز هر یک از این علائم باید فوراً با شماره ۱۱۵ تماس گرفته و بیمار را به نزدیک‌ترین بیمارستان دارای امکانات درمان سکته مغزی منتقل کرد، زیرا هر دقیقه تأخیر، به معنای از بین رفتن میلیون‌ها سلول مغزی است.
این متخصص مغز و اعصاب با اشاره به کلمه‌ی کلیدی FAST برای به‌خاطر سپردن علائم هشداردهنده گفت:حرف F به معنی افتادگی صورت (Face)، A به معنی ضعف در بازو (Arm)، S به معنی اختلال گفتار (Speech)، و T به معنای زمان (Time) است؛ یعنی در صورت مشاهده این علائم، باید سریع اقدام کرد.
او در ادامه، فشار خون بالا را مهم‌ترین عامل خطر بروز سکته مغزی دانست و افزود: دیابت، چربی بالا، مصرف سیگار و قلیان، چاقی و کم‌تحرکی، مصرف الکل، استرس مزمن و برخی بیماری‌های قلبی مانند فیبریلاسیون دهلیزی نیز از عوامل مؤثر در بروز سکته مغزی هستند. دکتر عاملی تأکید کرد که بیش از ۸۰ درصد سکته‌های مغزی قابل پیشگیری‌اند، اگر افراد سبک زندگی سالمی داشته باشند.
وی گفت: ورزش منظم، تغذیه متعادل، کنترل وزن، ترک سیگار، اندازه‌گیری منظم فشار و قند خون و خواب کافی می‌تواند تا حد زیادی خطر سکته را کاهش دهد.»
به گفته او، مصرف سبزیجات، میوه‌ها، ماهی، مغزها و روغن زیتون به سلامت مغز کمک می‌کند، در حالی‌که نمک زیاد، فست‌فود و گوشت‌های فرآوری‌شده خطر سکته را افزایش می‌دهند.
این متخصص مغز و اعصاب درباره درمان سکته نیز اظهار داشت: درمان باید در سه تا چهار و نیم ساعت اول پس از شروع علائم آغاز شود. در سکته‌های انسدادی، تزریق داروی حل‌کننده لخته می‌تواند جریان خون را بازگرداند و از آسیب مغزی جلوگیری کند. به همین دلیل گفته می‌شود: زمان یعنی مغز.
دکتر عاملی افزود: همه سکته‌ها قابل درمان نیستند؛ اما در صورت مراجعه به‌موقع، بسیاری از بیماران می‌توانند به زندگی عادی بازگردند. در موارد وسیع یا درمان دیرهنگام، ممکن است آسیب‌هایی مانند فلج یا اختلال گفتار باقی بماند.
او با تأکید بر اهمیت توانبخشی گفت: «برخی بیماران در چند هفته بهبود می‌یابند، اما بعضی دیگر به ماه‌ها فیزیوتراپی، گفتاردرمانی و کاردرمانی نیاز دارند. پیگیری مداوم، کلید بازگشت به زندگی فعال است.
وی در پایان، نقش خانواده را در مراقبت از بیماران حیاتی دانست و گفت: «خانواده ستون اصلی بهبودی بیمار است. حمایت عاطفی، تشویق به تمرینات، مراقبت از داروها و پیشگیری از افسردگی، نقش بسیار مهمی در روند درمان دارد.
پیام پایانی دکتر زینب عاملی: سکته مغزی قابل پیشگیری است. با کنترل فشار و قند خون، ترک سیگار، تغذیه سالم، فعالیت بدنی منظم و چکاپ دوره‌ای می‌توان از بسیاری از مرگ‌ها و ناتوانی‌ها جلوگیری کرد.یک جمله هشدار در سکته مغزی هر دقیقه طلاست؛ تأخیر حتی چند دقیقه، یعنی از دست دادن بخشی از مغز و زندگی.
