در جهانی که رقابت و خستگی گاه سایه‌ای سنگین بر مسیر علم می‌اندازد، تنها آنان که با عشق و پشتکار قدم برمی‌دارند به قله‌های افتخار می‌رسند. دکتر نجمه مهاجر، پزشک پرتلاش و پژوهشگر توانمند دانشگاه علوم پزشکی مشهد، از جمله این چهره‌های درخشان است. او با سه واژه‌ی کلیدی «تلاش، مداومت و ناامید نشدن»، مسیر دشوار رزیدنتی را پیمود و عنوان رتبه برتر بورد تخصصی بیماری‌های داخلی را به‌دست آورد. گفت‌وگوی پیش‌رو، روایتی است از مسیر پرچالش اما الهام‌بخش این پزشک جوان که با عشق به یادگیری و تعهد به درمان، توانست به یکی از موفق‌ترین فارغ‌التحصیلان حوزه داخلی کشور تبدیل شود.
آغاز مسیر پزشکی
دکتر نجمه مهاجر مسیر آموزشی خود را در حوزه پزشکی با پذیرش در رشته پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند آغاز نمود. وی دانش‌آموخته ورودی سال ۱۳۸۷ این دانشگاه است. پس از اتمام موفقیت‌آمیز دوره پزشکی عمومی و کسب تجارب لازم در عرصه طب عمومی، تصمیم به ادامه تحصیل در مقطع تخصصی گرفت.
وی سرانجام در سال ۱۴۰۰ موفق به کسب رتبه قبولی در رشته تخصصی داخلی (Internal Medicine) در دانشگاه علوم پزشکی مشهد شد. این انتخاب، نشان‌دهنده تعهد ایشان به یکی از گسترده‌ترین و بنیادی‌ترین رشته‌های پزشکی است.
دوران رزیدنتی دکتر مهاجر، با فعالیت‌های پژوهشی قابل توجهی همراه بوده است. همکاری‌های متعدد با اساتید برجسته دانشگاه علوم پزشکی مشهد، زمینه‌ساز رشد علمی وی در این حوزه بوده است.
یکی از دستاوردهای مهم وی، به چاپ رساندن چندین مقاله گزارش موردی (Case Report) بوده است. گزارش موارد بالینی ویژه، یکی از روش‌های مؤثر در انتقال دانش تخصصی در عرصه پزشکی محسوب می‌شود.
علاوه بر این، دکتر مهاجر پایان‌نامه دوره تخصصی خود را با موفقیت به انجام رسانده و از آن دفاع کرده است. مقاله‌ای که مستقیماً از نتایج این پایان‌نامه استخراج شده نیز به مرحله چاپ رسیده است که نشان‌دهنده کیفیت تحقیقات انجام‌شده در طول دوره رزیدنتی وی است.
فعالیت‌های آموزشی در دوران رزیدنتی
دکتر مهاجر نه تنها بر جنبه‌های بالینی و پژوهشی تمرکز داشته است، بلکه سهم قابل توجهی در حوزه آموزش همکاران جوان‌تر نیز دارد.در سال ۱۴۰۲، که مصادف با سال سوم دوره رزیدنتی بود، وی با درک نیازهای آموزشی همکاران مقطع اینترنی، اقدام به سازماندهی و اجرای برنامه‌های آموزشی ویژه‌ای کرده است. وی در این راستا با گروهی از رزیدنت‌های متعهد، از جمله دکتر پردیس اولیازاده، همکاری داشته است.
هدف اصلی از برگزاری این کلاس‌ها، پوشش دادن مباحث شایع و کاربردی در رشته‌ی داخلی بود؛ مباحثی که برای پزشکان عمومی (اینترن‌ها و فارغ‌التحصیلان تازه‌وارد) از بیشترین اهمیت برخوردار است. رویکرد آموزشی وی بر مؤثر بودن و قابلیت استفاده عملی مطالب برای همکاران پزشک عمومی متمرکز بود.
ارزیابی دانشگاه علوم پزشکی مشهد: فرصت‌ها و چالش‌ها
دکتر مهاجر به عنوان فردی که در محیط بالینی این دانشگاه مشغول به تحصیل بوده است، درباره نقاط قوت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت:حجم گسترده و تنوع بالای بیماران در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد، بزرگ‌ترین نقطه قوت این مرکز آموزشی محسوب می‌شود. این حجم از مراجعات، فرصتی بی‌بدیل برای رزیدنت‌ها فراهم می‌آورد تا با طیف وسیعی از بیماری‌ها مواجه شوند، مهارت‌های تشخیصی و مدیریتی خود را در شرایط واقعی و پرفشار تقویت کنند و به یادگیری عمیق‌تر مبتنی بر شواهد بالینی دست یابند.
وی در ادامه تراکم کاری و بار بیش از حد را از نقاط ضعف این دانشگاه عنوان کرد و افزود:تمرکز بیماران در تنها دو بیمارستان دانشگاهی در شهر مشهد موجب می‌شود که حجم کاری رزیدنت‌ها و کادر درمان به شدت افزایش یابد. این تراکم، اگرچه از منظر آموزش مفید است، اما از منظر رفاه پرسنل و کیفیت مدیریت زمان، می‌تواند به عنوان نقطه ضعف سیستم تلقی شود.
آمادگی برای آزمون بورد و برنامه‌ریزی هدفمند
رتبه برتر بورد تخصصی بیماری‌های داخلی درباره آمادگی خود برای آزمون بر تلاش مستمر تأکید کرد و افزود:رتبه بورد حاصل کار یک روز و یک ماه نیست؛ بلکه نتیجه تلاش مستمر در طول دوره رزیدنتی است. من برنامه‌ریزی مدونم را برای آزمون بورد از فروردین سال ۱۴۰۴ آغاز کردم، اما نکته مهم این بود که از هر بیمار در طول دوره رزیدنتی به عنوان یک منبع یادگیری عملی استفاده می‌کردم.
روش مطالعه دکتر مهاجر بر مرور منابع اصلی متمرکز بوده است. او تمرکز خود را بر کتاب‌های مرجع اصلی رشته، به‌ویژه کتاب هاریسون (Harrison’s Principles of Internal Medicine) قرار داده است.
به جای صرف زمان برای خلاصه‌نویسی‌های متعدد، با تکنیک حذف مطالب تکراری، حجم کلی منابع را کاهش داده تا بتواند همان منبع اصلی را چندین نوبت مرور کند. این استراتژی به وی امکان تکرار مؤثر (Repetition) را داده است.
بخش عمده‌ای از مطالعه وی نیز در فواصل خالی بین شیفت‌های کاری و در شرایط غیر استاندارد، مانند استفاده از تلفن همراه برای مرور مطالب در زمان‌های کوتاه، انجام می‌شده است.
برای مرور سریع و جمع‌بندی نهایی نیز از کتاب «طب برتر» استفاده کرده که در سامان‌دهی و مرور نظام‌مند مباحث نقش بسزایی داشته است.
سختی دوران رزیدنتی و توصیه‌های سال‌بالایی‌ها
دکتر مهاجر درباره سختی‌های دوره رزیدنتی گفت:سختی دوران رزیدنتی به گونه‌ای است که توصیه سال‌بالایی‌ها به رزیدنت‌های تازه‌وارد این است که در سال اول فقط زنده بمانید!»
او افزود: کلید موفقیت در مسیر آماده‌سازی برای بورد را در سه کلمه تلاش، مداومت و ناامید نشدن خلاصه می‌کنم. با وجود سختی‌های شش‌ماهه پایانی، موفق شدم مسیر علمی خود را با روحیه خیلی خوب ادامه دهم.
عشق به حرفه و انتخاب آگاهانه
رتبه برتر بورد تخصصی، سابقه‌ای چندین ساله در کار طب عمومی پیش از ورود به دوره تخصصی داشته است. وی انتخاب رشته داخلی را حاصل علاقه‌ای دیرینه می‌داند و می‌گوید:وقتی انسان کاری را انتخاب کند و آن را عاشقانه دوست داشته باشد، سختی‌های راه دیگر سخت به نظر نمی‌رسند.
این باور، عمق تعهد او به حرفه پزشکی را نشان می‌دهد. دکتر مهاجر همچنین اصلی کلیدی در زندگی حرفه‌ای خود دارد:«اگر قرار است کاری را به بهترین نحو انجام ندهیم، بهتر است هرگز آن را آغاز نکنیم.»
وی معتقد است در دوران رزیدنتی، انعطاف‌پذیری در برنامه‌ریزی امری ضروری است.مسیر رزیدنتی همواره با رخدادهای غیرمنتظره مانند شیفت‌های ناگهانی و بحران‌های بیمارستانی همراه است. بهترین نوع برنامه‌ریزی، برنامه‌ای است که انعطاف‌پذیری لازم را داشته باشد، زیرا اگر انعطاف نداشته باشیم، از مسیر عقب می‌افتیم.
دکتر مهاجر از تصمیم قطعی خود برای ادامه تحصیل در مقطع فوق‌تخصصی گفت:قصد دارم مسیر علمی خود را در گرایش هماتولوژی و انکولوژی (Hematology and Oncology) دنبال کنم.
نقش حمایت خانواده و ضرورت پشتیبانی سازمانی
وی تأکید کرد که حمایت‌های خانواده در تمامی مراحل مسیر تحصیلی و حرفه‌ای، از جمله انتخاب رشته، سختی‌های رزیدنتی و آماده‌سازی برای بورد، نقشی اساسی و حیاتی در موفقیتش داشته است.
او در پایان، در پیامی به مسئولین حوزه سلامت گفت:بهترین راهکار برای پیشرفت، آن است که سیستم آموزشی و درمانی، هوای نیروهای جوان‌تر را داشته باشد تا فرصت رشد و شکوفایی برای آنان فراهم شود. با مدیریت دقیق سرمایه‌های انسانی می‌توان با تمرکز بیشتر به ارتقای سطح دانش و خدمات درمانی کشور کمک کرد.
مسیر علمی و حرفه‌ای دکتر نجمه مهاجر، الگویی از ایمان، تلاش و عشق به یادگیری است. او نشان داده است که حتی در سخت‌ترین شرایط کاری و آموزشی نیز می‌توان مسیر موفقیت را با انگیزه، برنامه‌ریزی و باور به توانایی‌های خود پیمود.