عضو هیأت علمی در گروه زنان دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: با توجه به اینکه حدود یک‌سوم عمر زنان، در دوران یائسگی سپری می‌شود، شناخت تغییرات این دوران می تواند نقش مهمی در حفظ سلامت جسمی و روانی آنان داشته باشد.

دکتر نیره قومیان، در گفتگو با وب دا، توجه به موضوع دوران یائسگی یا پساقاعدگی (Menopause) را مورد تأکید قرار داد و با اشاره به افزایش امید به زندگی و طول عمر زنان جامعه گفت: در حال حاضر حدود یک‌سوم عمر هر زن در دوران یائسگی سپری می‌شود و آگاهی از تغییرات این دوران و مشکلات شایع آن، نقش مهمی در حفظ سلامت جسمی و روانی زنان دارد.

عللی که سبب یائسگی زودرس می شود

وی در توضیح علل یائسگی زودرس اظهار کرد: یائسگی زودهنگام به قطع قاعدگی پیش از سن ۴۰ سالگی گفته می‌شود و از علل مهم آن می‌توان به عوامل ژنتیکی مانند نقایص کروموزومی، بیماری‌های خودایمنی، درمان‌های تهاجمی نظیر شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی در بیماران مبتلا به سرطان و جراحی برداشت تخمدان‌ها اشاره کرد. همچنین عفونت‌هایی مانند اوریون یا سل تخمدان، سوءتغذیه شدید، ورزش‌های سنگین و مصرف سیگار از عوامل مؤثر در بروز یائسگی زودرس هستند.

دکتر قومیان با بیان اینکه مهم‌ترین تغییر هورمونی در دوران یائسگی کاهش شدید هورمون استروژن است افزود: کاهش سطح استروژن علت اصلی بروز بسیاری از تغییرات جسمی در این دوران است. سطح هورمون‌های FSH و LH افزایش می‌یابد، در حالی‌که میزان پروژسترون کاهش پیدا می‌کند.

این استاد گروه زنان دانشگاه، در ادامه پیرامون تأثیر یائسگی بر سلامت قلب، استخوان و پوست توضیح داد: کاهش استروژن موجب افزایش LDL و تری‌گلیسیرید و کاهش HDL در خون می‌شود که زمینه‌ساز فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی و عروقی است. همچنین با کاهش استروژن، جذب استخوان افزایش یافته و احتمال پوکی استخوان و شکستگی در نواحی لگن، مچ دست و مهره‌ها بیشتر می‌شود. این تغییرات همچنین سبب کاهش کلاژن و رطوبت پوست، خشکی و نازکی آن و کندی ترمیم زخم‌ها می‌شود.

راهکارهای پیشگیری از پوکی استخوان در پساقاعدگی

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره پیشگیری از پوکی استخوان در دوره پساقاعدگی هم گفت: ورزش منظم مانند پیاده‌روی روزانه حداقل ۳۰ دقیقه، مصرف کافی کلسیم و ویتامین D و پرهیز از سیگار از عوامل اصلی حفظ سلامت استخوان‌ها در دوران یائسگی است.

وی در خصوص تغذیه مناسب در دوران یائسگی هم تأکید کرد: رعایت رژیم غذایی سرشار از کلسیم، ویتامین D، فیبر، پروتئین و چربی‌های مفید اهمیت فراوانی دارد. مصرف لبنیات کم‌چرب، ماهی‌های استخوان‌دار، سبزی‌های برگ سبز و مغزهایی مانند بادام و کنجد توصیه می‌شود. همچنین باید مصرف قند، شیرینی، کافئین زیاد، الکل و سیگار را محدود کرد.

دکتر قومیان افزود: مصرف روزانه حدود ۱۲۰۰ میلی‌گرم کلسیم و ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ واحد ویتامین D در کنار نوشیدن حداقل هشت لیوان آب، به حفظ سلامت عمومی زنان در دوران پساقاعدگی کمک می‌کند.

وی با تأکید بر لزوم بررسی وضعیت سلامت پس از یائسگی خاطرنشان کرد: هدف از انجام آزمایش‌ها در این دوران، بررسی سلامت عمومی، غربالگری بیماری‌های قلبی و استخوانی و همچنین غربالگری سرطان‌هاست. انجام سالانه آزمایش‌های عمومی شامل CBC، قند خون، چربی‌های خون و عملکرد کلیه ضروری است.

عضو هیأت علمی دانشگاه در پایان گفت: دانسیتومتری برای بررسی تراکم استخوان باید از سن ۶۵ سالگی و در زنان دارای عوامل خطر از ۵۰ سالگی آغاز شود. همچنین غربالگری سرطان پستان از ۴۰ سالگی، سرطان سرویکس پس از یائسگی و سرطان کولورکتال از ۴۵ سالگی توصیه می‌شود.