عضو هیئت‌علمی گروه پرستاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد تأکید کرد: سالمندی یک فرآیند طبیعی و گریزناپذیر از چرخه حیات است؛ اما با شناخت، برنامه‌ریزی و تغییر نگرش می‌توان آن را به دوره‌ای از نشاط، تجربه و مشارکت اجتماعی تبدیل کرد.
دکتر نجمه ولی‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار وب‌دا، با اشاره به لزوم تقویت فرهنگ خودمراقبتی و خانواده‌محوری در سالمندان اظهار داشت: بر اساس شاخص جهانی، آغاز سالمندی از سن ۶۰ سال در نظر گرفته می‌شود، اما در ایران با توجه به ساختار بازنشستگی، سن ۶۵ سال به عنوان معیار رسمی تعریف شده است.
مدیر گروه پرستاری اتاق عمل سالمندی دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: جمعیت سالمندان کشور در حال افزایش است و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۱۴۳۰، حدود ۳۰ درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل دهند؛ ازاین‌رو بازنگری در سیاست‌های سلامت جامعه‌نگر و طراحی برنامه‌های جدید متناسب با این تغییر جمعیتی ضروری است.
دکتر ولی‌زاده با تأکید بر اهمیت حفظ استقلال فردی سالمندان گفت: یکی از خطاهای رایج در خانواده‌ها این است که به جای کمک، همه کارهای سالمند را به‌جای او انجام می‌دهند؛ در حالی که باید اجازه دهیم فرد سالمند در امور روزمره مشارکت داشته باشد تا احساس توانمندی و استقلال کند. این مشارکت، نوعی توان‌بخشی روانی و اجتماعی محسوب می‌شود و از احساس انزوا و بی‌کفایتی جلوگیری می‌کند.
وی با اشاره به تغییرات فیزیولوژیک دوران سالمندی از جمله بروز فشار خون، دیابت و بیماری‌های قلبی–عروقی گفت: ابتلا به این بیماری‌ها به معنای پایان زندگی فعال نیست؛ بلکه کلید اصلی حفظ کیفیت زندگی، افزایش سواد سلامت است. اگر سالمند بداند داروهایش چه تأثیری دارند، برنامه مصرف را رعایت کند و مراجعات منظم پزشکی داشته باشد، می‌تواند سال‌ها زندگی سالم و بانشاطی را تجربه کند.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه خاطرنشان کرد: در تمامی استان‌های کشور مراکز سلامت جامعه فعال هستند که به‌صورت رایگان خدمات مراقبتی به سالمندان ارائه می‌دهند. این خدمات شامل کنترل فشار و قند خون، مشاوره تغذیه، فعالیت بدنی و غربالگری زودهنگام برخی بیماری‌ها است.
دکتر ولی‌زاده با تأکید بر نقش خانواده در سلامت روان سالمندان گفت: محبت واقعی به سالمند، فراهم‌کردن فرصت تصمیم‌گیری و مشارکت در خانواده است. خانواده‌ها باید زمینه‌ای فراهم کنند تا سالمند احساس نیاز، تعلق و اثرگذاری داشته باشد.
وی افزود: برنامه‌های «خاطره‌گویی» که در بسیاری از مراکز بهداشت کشور اجرا می‌شود، از روش‌های مؤثر در کاهش احساس تنهایی و پیشگیری از آلزایمر است. این جلسات، فرصتی برای انتقال تجربه، تقویت حافظه و افزایش اعتماد‌به‌نفس سالمندان فراهم می‌کند.
به گفته دکتر ولی‌زاده، یادگیری مهارت‌های جدید در دوران سالمندی، از جمله کار با تلفن همراه و اینترنت، یا آموزش هنرهایی مانند نقاشی و خوش‌نویسی، می‌تواند از اختلالات شناختی پیشگیری کرده و احساس ارزشمندی را در سالمندان تقویت کند.
وی تأکید کرد: سالمندی به معنای ناتوانی نیست، بلکه دوره‌ای از آگاهی و تجربه است. جامعه باید بپذیرد که سالمند، شهروندی توانمند است که با حمایت‌های آموزشی، روانی و اجتماعی می‌تواند همچنان فعال و مؤثر باقی بماند.
