دکتر ابراهیم تابان متولد ۱۳۶۸ در شهرستان سبزوار، عضو هیات علمی گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار دانشکده بهداشت از جمله اساتید و محققین جوان دانشگاه علوم پزشکی مشهد است که از سال ١٣٩٩ همکاری خود را به عنوان عضو هیات علمی در این مجموعه آغاز نموده و طی چهار سال گذشته، عناوین مختلفی همچون؛ پژوهشگر برتر در جشنواره پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، پژوهشگر برتر دانشکده بهداشت و استادیار جوان و عضو بنیاد نخبگان را کسب نموده است.
از دیگر تحقیقات مهم این استاد و پژوهشگر جوان که هم اکنون به مرحله تولید محصول رسیده، ساخت اسپیکر OmniPower Sound Source است که یک سیستم صوتی پیشرفته محسوب شده و قابلیت های منحصر به فرد و کارایی بالایی را ارائه می‌دهد. اسپیکر ساخته شده توسط دکتر تابان به ویژه برای فضاهایی که نیاز به پوشش صوتی یکنواخت و فراگیر دارند، بسیار مناسب بوده و می‌تواند در محیط‌های بزرگ و پیچیده به بهترین نحو عمل کند. این استاد و محقق جوان در گفتگو با وبدا، ضمن اشاره به فرایند تحصیل و کار خود در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در خصوص این پژوهش نیز توضیحاتی را ارائه کرده است که در ادامه می خوانید:
وب دا: با سپاس از حضور شما در این گفتگو، لطفا در ابتدا بیوگرافی مختصری درباره خود عنوان بفرمایید؟
من دکتر ابراهیم تابان هستم، دوران تحصیلات ابتدایی تا دبیرستان را در شهرستان سبزوار گذراندم و بهمن ماه ١٣٨٧ در آزمون سراسری در رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار دانشگاه علوم پزشکی سبزوار پذیرفته شدم.
پس از سپری کردن دوران لیسانس خود، در سال ١٣٩٢ در آزمون کارشناسی ارشد رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار شرکت کرده و با کسب رتبه یک کشوری وارد دانشگاه تربیت مدرس تهران شدم. از آنجا که علاقه خاصی به حوزه کنترل صدا و آکوستیک داشتم، از دوران کارشناسی ارشد شروع به فعالیت در این گرایش کردم و فعالیت‌های خوبی در این زمینه انجام دادم و تشویق اساتید دانشکده سبب شد که در سال ١٣٩۵ در آزمون دکتری شرکت کنم و با کسب رتبه 2 کشوری درهمین دانشگاه تربیت مدرس پذیرفته شوم. این بار با یک قدم محکم در زمینه صدا شروع به فعالیت کردم و علت اینکه در این حوزه کار می کردم معضلاتی که در محیط پیرامون و چه در صنایع، آلودگی صوتی بود که من در این زمینه کار کردم و معضلات موجود در صنعت و محیط پیرامون و همینطور در ساختمان ها را مد نظر کارم قرار دادم.
وب دا: لطفا در خصوص این اختراع و کاربردش توضیحاتی بیان نمایید؟
اسپیکر OmniPower Sound Source که توسط گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار تحت هدایت آقای دکتر تابان در دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد طراحی و ساخته شده است، یک سیستم صوتی پیشرفته است که ویژگی‌های منحصر به فرد و کارایی بالایی را ارائه می‌دهد. این اسپیکر به‌ویژه برای فضاهایی که نیاز به پوشش صوتی یکنواخت و فراگیر دارند، بسیار مناسب است و می‌تواند در محیط‌های بزرگ و پیچیده به بهترین نحو عمل کند.
ویژگی‌ها و امکانات اسپیکر OmniPower Sound Sourceعبارتند از؛
طراحی 12 وجهی: یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های این اسپیکر، طراحی 12 وجهی آن است که به آن امکان می‌دهد صدا را به‌طور یکنواخت در تمامی جهات پخش کند. این ویژگی باعث می‌شود که صدای آن در تمامی نقاط فضا به‌طور یکسان به گوش برسد، بدون آنکه نقاط کور صوتی وجود داشته باشد. این امر به‌ویژه در سالن‌های همایش، کنفرانس‌ها و فضاهای بزرگ اهمیت دارد.
اسپیکرهای 25 واتی در هر وجه: هر یک از 12 وجه این اسپیکر مجهز به اسپیکر 25 واتی است که توانایی پخش صدای قدرتمند و شفاف را در فضاهای وسیع دارد. این ویژگی باعث می‌شود که اسپیکر قادر به تولید صدای یکنواخت و بدون افت در حجم یا وضوح در تمام جهات باشد.
پردازش دیجیتال سیگنال (DSP):اسپیکر OmniPower Sound Source مجهز به پردازش دیجیتال سیگنال (DSP) است که موجب کاهش اعوجاج و بهبود کیفیت صدا می‌شود. این تکنولوژی کمک می‌کند که صدای تولیدی دقیق‌تر و طبیعی‌تر به گوش برسد، به‌ویژه در محیط‌هایی که شرایط آکوستیکی پیچیده دارند.
الگوریتم‌های شکل‌دهی باریکه (Beamforming):استفاده از الگوریتم‌های شکل‌دهی باریکه (Beamforming) باعث می‌شود که اسپیکر بتواند صدا را با دقت بالا در تمامی جهات پخش کند و در محیط‌های بزرگ و پیچیده، صدای یکنواخت و بدون اعوجاج تولید شود. این ویژگی به‌ویژه در فضاهای آکوستیکی که نیاز به توزیع دقیق و کنترل شده صدا دارند، بسیار مهم است.
پاسخ فرکانسی یکنواخت: اسپیکر OmniPower Sound Source قادر است پاسخ فرکانسی یکنواخت از فرکانس‌های پایین تا بالا ارائه دهد. این ویژگی برای محیط‌های آموزشی، تحقیقاتی و آکوستیک حرفه‌ای اهمیت زیادی دارد، زیرا باعث می‌شود که صدا به‌طور متعادل و طبیعی به گوش برسد.
زمان بازآوایی مناسب: این اسپیکر دارای زمان بازآوایی کوتاه و مناسب است که به جلوگیری از انعکاس‌های اضافی و ایجاد تجربه صوتی طبیعی و شفاف کمک می‌کند. این ویژگی برای فضاهای بزرگ و پیچیده با شرایط آکوستیکی مختلف بسیار حیاتی است.
طراحی مقاوم و استفاده از مواد باکیفیت: محفظه اسپیکر از مواد باکیفیت مانند MDF و مواد آکوستیکی نوآورانه ساخته شده است که به دوام بیشتر اسپیکر و عملکرد بهتر آن در طول زمان کمک می‌کند. این مواد به کاهش ارتعاشات غیرضروری و بهبود کارایی صوتی اسپیکر کمک می‌کنند.
کاربردهای اسپیکر OmniPower Sound Source:
سالن‌های همایش و کنفرانس‌ها: به‌دلیل پخش یکنواخت صدا در تمامی جهات، این اسپیکر در سالن‌های همایش، کنفرانس‌ها و فضاهای بزرگ که نیاز به توزیع یکنواخت صدا دارند، ایده‌آل است. صدای یکسان در تمامی نقاط فضا موجب بهبود تجربه شنیداری برای تمامی شرکت‌کنندگان می‌شود.
محیط‌های صنعتی: این اسپیکر در کارخانه‌ها و محیط‌های صنعتی که کارکنان به‌طور مداوم در معرض نویز و صدا قرار دارند، می‌تواند به بهینه‌سازی شرایط آکوستیکی کمک کند و نیاز به مواد جاذب صوتی را کاهش دهد.
محیط‌های آموزشی و تحقیقاتی: در سالن‌های سخنرانی، اتاق‌های کنفرانس و کلاس‌های آموزشی، این اسپیکر به‌طور یکنواخت صدای واضح و با کیفیت بالا پخش می‌کند و تجربه شنیداری بهتری برای تمامی افراد ایجاد می‌کند.
مراسم مذهبی و مساجد: این اسپیکر می‌تواند در مساجد و مراسم مذهبی که نیاز به پخش یکنواخت صدا دارند، به‌طور مؤثر عمل کند و صدای اذان، خطبه‌ها و سخنرانی‌ها را در فضاهای بزرگ پخش کند.
مراکز خرید و فضاهای عمومی: در مراکز خرید، هتل‌ها و فرودگاه‌ها، این اسپیکر برای اطلاع‌رسانی عمومی و پخش موسیقی پس‌زمینه به‌طور یکنواخت در تمامی فضا استفاده می‌شود.
وب دا: در خصوص افتخارات خود در دانشگاه هم توضیحاتی بفرمایید؟
در سال ۱۴۰۰ به عنوان پژوهشگر برتر دانشکده بهداشت و در سال ۱۴۰۱ به عنوان استادیار جوان و عضو بنیاد نخبگان و همچنین در سال 1402 به عنوان پژوهشگر برتر دانشگاه علوم پزشکی مشهد با کسب امتیاز ١٢٩ که بالاترین امتیاز در حوزه پژوهشگر برتر دانشگاه بود معرفی شدم. ( ضمن اینکه در دوره ارشد و دکترا هم عضو ملی بنیاد نخبگان بودم ). ما اکنون در بحث ارتباط با صنعت در صدد هستیم که اسپانسرهایی را پیدا کنیم تا در تولید این محصولات بتوانند به ما کمک کنند اما هنوز محقق نشده است، اما گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار دانشکده بهداشت در زمینه کاهش آلودگی صوتی در صنایع و همچنین کنترل صدا و تهویه اقدامات خوبی انجام داده است. این اقدامات شامل طراحی و بهبود سیستم‌های کنترلی، استفاده از تجهیزات نوین برای کاهش نویز و همچنین ارائه مشاوره و آموزش به صنایع برای بهبود شرایط محیط کار بوده است. هدف اصلی ما کمک به کاهش عوامل زیان‌آور در محیط‌های صنعتی و ارتقای سلامت و ایمنی کارگران است.
تاکنون تعداد قابل‌توجهی مقاله (نزدیک به 70مقاله خارجی و 20 مقاله داخلی)در ژورنال‌های داخلی و خارجی چاپ کرده‌ام. اکثر این مقالات در ژورنال‌های معتبر و باکیفیت علمی بالا، از جمله ژورنال‌های Q1 منتشر شده‌اند.
وب دا: لطفا درخصوص نقش و کارکرد رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار توضیحاتی برایمان بیان کنید؟
رشته‌ای مثل مهندسی بهداشت حرفه‌ای یا هر زمینه مرتبط با حفاظت از محیط کار، پر از چالش‌ها و فرصت‌های هیجان‌انگیز است. اگر به این حوزه علاقه دارید، باید بدانید که این مسیر، یک جاده صاف و بدون دست‌انداز نیست، اما اگر پشتکار داشته باشید و هدفتان مشخص باشد، می‌توانید تأثیر بزرگی بگذارید.
برای موفقیت در این رشته، اول از همه باید علاقه و انگیزه داشته باشید. این علاقه‌ست که باعث می‌شود، وقتی با یک مشکل پیچیده یا یه پروژه سخت روبرو می‌شوید، جا نزنید و ادامه بدهید. بعد هم یادگیری مداوم خیلی مهم است. دنیای علم هر روزرپیشرفت می‌کند و اگه به روز نباشید، از بقیه عقب می‌مانید. سعی کنید؛ همیشه مطالعه کنید؛ در سمینارها و کارگاه‌ها شرکت کنید و با آدم‌های حرفه‌ای در این حوزه در ارتباط باشید.
همچنین این رشته خیلی به کار تیمی و ارتباطات نیاز دارد. با بقیه ی افراد، همکاری کنید، از تجربیاتشان یاد بگیرید و خودتان هم ایده‌هاتان را به اشتراک بذارید. اینگونه می‌توانید تأثیرگذارتر باشید و پروژه‌های موفق‌تری انجام بدهید.
اما موضوع مهم اینکه در خیلی از صنایع، یکی از بزرگ‌ترین مشکلات این است که محیط کار پر از عوامل زیان‌آورهست؛ از سروصدای زیاد گرفته تا مواد شیمیایی خطرناک یا تهویه نامناسب. اینجاست که شما می‌توانید یک نقش کلیدی بازی کنید. با تحقیق و ارائه راهکارهای کاربردی، می‌توانید به کاهش این عوامل کمک کنید و از سلامت کارگران محافظت کنید. مثلاً در یک کارخانه نساجی، صدای ماشین‌آلات بافت و ریسندگی ممکن است به بالای 85 دسی‌بل برسد، که این سطح صدا در طولانی‌مدت می‌تواند به کاهش شنوایی یا خستگی شدید منجر بشود.
همچنین شما می‌توانید یک نقش کلیدی بازی کنید. با تحقیق و ارائه راهکارهای کاربردی، می‌توانید به کاهش این مشکل کمک کنید. مثلاً می‌توانید سایلنسرهایی برای فن‌های تهویه یا دستگاه‌های پر سروصدا طراحی کنید که میزان نویز رو کاهش بدهد و نیز می‌توانید از مواد جاذب صدا مثل پنل‌های آکوستیکی در سالن تولید استفاده کنید تا انعکاس صدا کم بشود و محیط آرام‌تری برای کارگران ایجاد بشود. ضمنا اگر دلتان می‌خواهد توی این رشته موفق بشوید، باید بدانید که کارتان فقط در آزمایشگاه یا دفتر خلاصه نمی‌شود؛ شما می‌توانید یک تغییر واقعی در زندگی مردم و شرایط کاری شان ایجاد کنید. این هم لذت‌بخش‌تر است و هم انگیزه‌تان را برای ادامه مسیر بیشتر می‌کند.
وب دا: به عنوان یک استاد و محقق جوان در خصوص عوارض آلودگی صوتی چه نظری دارید؟
تحقیقات امروزه در جهان نشان داده که آلودگی صوتی تنها به افت شنوایی منجر نمی‌شود، بلکه روی پارامترهای خونی هم تاثیر می‌گذارد و باعث افزایش فشار خون و حتی دیابت می‌شود . همینطور سبب اختلالات روان و اختلالات خواب می‌شود و موجب ری اکشن‌هایی در فرد می‌شود که نرمال نیست . بنابراین صدا می‌تواند تاثیرات زیادی داشته باشد و خود صدای بلند سبب ایجاد استرس می‌شود. افراد باید به محققین کمک کنند تا ببینیم که چه مداخلاتی می‌توانیم برای رفع آن داشته باشیم.
وب دا: لطفا در خصوص نقش خانواده در پیشرفت های تحصیلی و پژوهشی خود، توضیحاتی بیان کنید؟
نقش خانواده در مسیر تحصیلی من، نقشی اساسی و غیرقابل انکار بوده است. همراهی و حمایت بی‌دریغ خانواده‌ام در تمامی مراحل تحصیلی، به‌ویژه در زمان‌هایی که فشارهای درسی و کاری زیاد بود، به من انگیزه و آرامش خاطر داد. والدینم با باور به توانایی‌هایم و همسرم با حمایت‌های بی‌وقفه و درک شرایط سخت کاری‌ام، زمینه رشد علمی و حرفه‌ای مرا فراهم کردند. همچنین، وجود فرزند عزیزم هومهر، که با شادی و انرژی‌اش زندگی مرا غنی‌تر کرده، الهام‌بخش ادامه مسیر من بوده است.
به‌عنوان یکی از اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و کسی که در حوزه مهندسی بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار فعالیت می‌کند، دستاوردها و افتخاراتی که کسب کرده‌ام، حاصل تلاش مداوم و پشتیبانی خانواده‌ام بوده است. انتخاب به‌عنوان پژوهشگر برتر 2 درصد جهان، چاپ مقالات معتبر، و اجرای پروژه‌های تحقیقاتی مرتبط با عوامل زیان‌آور محیط کار، همگی نشان‌دهنده تعهد و علاقه‌ام به این حوزه است که بدون همراهی خانواده ممکن نبود.
