عضو هیأت علمی گروه بیهوشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: هر چند که شیوه های مختلفی برای فرونشاندن درد وجود دارد اما ، در اغلب مواقع، درد می تواند یکی از علائم حیاتی باشد که از خطری در درون بدن حکایت می کند و باید مورد بررسی قرار گیرد.
دکتر سید حسین خادمی، به مناسبت روز جهانی درد، در گفتگو با وب دا، به تشریح ابعاد ناشناخته و پیچیده “درد” پرداخت و گفت: حس درد، فراتر از یک پیامد فیزیکی ساده و بلکه یک عارضه سیستمیک با پیامدهای گسترده است که باید مورد توجه بسیار قرار گیرد.
وی خاطرنشان کرد: تعریف درد، حتی در قالب چند جمله، به دلیل دامنه وسیع آن دشوار است. درد می‌تواند یک حس ناخوشایند همراه با آسیب فیزیکی باشد و یا حتی بدون وجود آسیب مشهود، خود را نشان دهد. این پیچیدگی، تعریف مشخصی را برای آن ناممکن می‌سازد.
پیامدهای پنهان درد بر سلامت بدن
این متخصص بیهوشی مباحث جدّی در خصوص اثرات سیستمیک درد، به‌ویژه در دوره پس از عمل، بیان و تأکید کرد: درد شدید باعث فعال‌سازی سیستم انعقادی بدن شده و می‌تواند مستقیماً به اختلالات قلبی-عروقی پس از عمل منجر شود، کنترل درد پس از جراحی، به معنای کاهش تشکیل لخته و جلوگیری از این عوارض جدّی جسمی است و مدیریت مؤثر درد، نه تنها عوارض را کاهش می‌دهد، بلکه به طور مستقیم بر بهبود سریع‌تر زخم و کاهش عفونت‌ها نیز تأثیر مثبت دارد، زیرا تقویت سیستم ایمنی فرد را به دنبال دارد.
معضل درد مزمن در جامعه ایرانی
دکتر خادمی یادآور شد؛ در حال حاضر، از هر پنج نفر در کشور ما، یک نفر دچار درد مزمن متوسط تا شدید است و این آمار، بار اجتماعی و اقتصادی بسیار سنگینی را بر جامعه تحمیل می‌کند و ما با یک مشکل اجتماعی بزرگ در زمینه مدیریت درد مواجهیم.
طبق گفته دکتر خادمی، یکی از مهم‌ترین تحولات در پارادایم درمانی درد، جایگاه جدید آن در ارزیابی بالینی است و طی سالیان اخیر، درد را رسماً به عنوان علامت حیاتی پنجم در کنار ضربان قلب، فشار خون، تنفس و دما طبقه‌بندی کرده‌اند. این بدان معناست که هنگام ارزیابی هر بیماری، پرسش در مورد وضعیت درد او به یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر تبدیل شده است.
وی همچنین به تفاوت میان دردهای حاد و مزمن اشاره و اظهار کرد: دردهای حاد معمولاً قابل درمان قطعی هستند، اما دردهای مزمن تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارند و درمان قطعی آن‌ها ممکن نیست. در این موارد، هدف ما «کنترل» و «مدیریت» درد است تا بیمار بتواند به زندگی روزمره و کار خود بازگردد؛ مشابه مدیریت بیماری دیابت.
نوآوری در کنترل درد؛ از نوروپلاستیسیتی تا بلوک‌های عصبی
دکتر خادمی در بخش دیگری از سخنان خود به مکانیسم‌های انتقال درد و روش‌های نوین مدیریت آن پرداخت و گفت: مسیرهای انتقال درد از محیط به مغز، دینامیک بوده و توسط مفهوم نوروپلاستیسیتی تحت تأثیر قرار می‌گیرند؛ یعنی درک فرد از یک درد واحد در طول زمان متفاوت خواهد بود و عوامل روانی مانند اضطراب یا افسردگی، شدت احساس درد را تشدید می‌کنند.
وی در انتها به روش‌های پیشرفته کنترل درد پس از عمل اشاره کرد و گفت: ما اکنون قادر هستیم دردهای پس از عمل را با دقت مدیریت کنیم. از طریق انجام همزمان بلوک‌های عصبی در مرحله پایانی عمل جراحی، داروها به صورت پیوسته و آرام در بدن بیمار آزاد می‌شود و بیمار عملاً پس از عمل هیچ دردی را احساس نخواهد کرد؛ همان‌طور که در زایمان بدون درد شاهد این موفقیت هستیم.