عضو هیأت علمی گروه میکروب‌شناسی و ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی مشهد از طراحی و تولید کیت مولکولی تشخیص مننژیت باکتریال با کارایی بالا، هزینه کمتر و زمان تشخیص کوتاه‌تر نسبت به روش‌های سنتی خبر داد.
دکتر هادی فارسیانی با اعلام این خبر در گفت‌وگو با خبرنگار وب‌دا، اظهار کرد:روش‌های رایج تشخیص مننژیت باکتریال مانند اسمیر مستقیم و کشت نمونه مایع مغزی-نخاعی (CSF) با محدودیت‌هایی از جمله منفی کاذب بودن نتایج، کاهش حساسیت تشخیص و زمان‌بر بودن فرآیند همراه هستند. به‌ویژه پس از مصرف آنتی‌بیوتیک یا تأخیر در ارسال نمونه، دقت تشخیص به‌شدت کاهش می‌یابد.
وی افزود:با توجه به این مشکلات و همچنین هزینه بالای کیت‌های مولکولی خارجی (بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان برای هر نمونه)، امکان خرید این کیت‌ها برای بیمارستان‌ها وجود نداشت، به همین دلیل، طراحی و تولید یک کیت بومی در قالب یک طرح محصول‌محور و پایان‌نامه Ph.D در دستور کار قرار گرفت.
طراحی مولتی‌پلکس PCR برای ۶ عامل شایع مننژیت
عضو هیأت علمی گروه میکروب‌شناسی و ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تصریح کرد: کیت طراحی‌شده با فناوری مولتی‌پلکس PCR، قادر است ۶ گونه شایع باکتری عامل مننژیت باکتریال را با دقت بالا شناسایی کند.
دکتر فارسیانی بیان کرد:این کیت به طور خاص برای شناسایی سریع عوامل مننژیت در کودکان طراحی شده، اما قابلیت استفاده در بیماران بزرگسال را نیز دارد. ساختار کیت به گونه‌ای است که بخشی از آن باکتری‌های شایع در نوزادان زیر یک سال و بخش دیگر، باکتری‌های شایع در کودکان بالای یک سال و بالغین را شناسایی می‌کند.
کاهش چشمگیر هزینه و زمان تشخیص
به گفته این عضو هیأت علمی، هزینه تمام‌شده این کیت برای هر بیمار، حدود ۲۰۰ هزار تومان است که معادل یک‌سوم نمونه‌های خارجی بوده و توسط بیمه قابل پوشش است.مهم‌تر از کاهش هزینه، کاهش زمان تشخیص از ۴۸ ساعت به کمتر از ۵ ساعت است که نقش بسیار مهمی در درمان به‌موقع و نجات جان بیماران ایفا می‌کند.
دکتر فارسیانی با اشاره به کاربرد بالینی این کیت در مراکز درمانی گفت:در حال حاضر روزانه بین ۸ تا ۱۰ نمونه CSF از بیماران مشکوک به مننژیت در بیمارستان‌های تخصصی اطفال دکتر شیخ و اکبر بررسی می‌شود. با توجه به حساسیت و اختصاصیت بالای این کیت در نمونه‌های جمع‌آوری‌شده، آماده هستیم از آن به صورت درمانی در این مراکز استفاده کنیم.
وی افزود: نمونه‌هایی نیز از بیمارستان امام رضا(ع) و سایر مراکز ارسال می‌شود و امیدواریم در آینده نزدیک، تمام بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد را تحت پوشش این کیت قرار دهیم.
در پایان، دکتر فارسیانی ضمن قدردانی از همکاری تیم پژوهشی گفت:از زحمات همکاران گرامی در این پروژه، به‌ویژه سرکار خانم دکتر زهرا مشکات، دکتر مجتبی سنکیان و پرسنل بالینی بیمارستان‌های اکبر و دکتر شیخ قدردانی می‌کنم. اجرای موفق این طرح، نمونه‌ای موفق از تولید دانش‌بنیان، بومی‌سازی فناوری پزشکی و کاهش وابستگی به منابع خارجی است که می‌تواند الگوی توسعه در سایر حوزه‌های تشخیصی نیز باشد.
