آزمایشگاه جامع تحقیقات در ساختمان پژوهشگاه علوم پزشکی شهید رئیسی، با فضایی به مساحت بیش از دو هزار مترمربع، به‌عنوان تنها آزمایشگاه مرجع شرق کشور فعالیت خود را آغاز کرده است. این مرکز با بهره‌گیری از نیروهای متخصص و تجهیزات پیشرفته، با هدف تقویت زیرساخت‌های پژوهش و فناوری در چهار بخش میکروسکوپی، بیولوژی، آنالیز و همچنین راه‌اندازی دومین آزمایشگاه پیش‌بالینی کشور، خدمات گسترده‌ای را به محققان دانشگاهی، صنعت، استان‌های همجوار و کشورهای منطقه ارائه می‌دهد.
دکتر فاطمه غیبی، رئیس آزمایشگاه جامع تحقیقات شرق کشور در گفتگو با وب دا ، با اشاره به اهمیت بخش بیولوژی این مرکز تصریح کرد:یکی از بخش‌های تخصصی این مجموعه، آزمایشگاه بیولوژی است که مجهز به تجهیزات پیشرفته‌ای همچون دستگاه فلوسایتومتری، دستگاه تفرق نور پویا (DLS) و اولتراسانتریفیوژ می‌باشد و با هدف پشتیبانی از فعالیت‌های پژوهشی و ارتقای سطح تحقیقات علمی در علوم زیستی، خدمات متنوعی به پژوهشگران و اعضای هیأت علمی ارائه می‌کند.
وی افزود: این بخش با بهره‌گیری از کارشناسان متخصص، امکان انجام مطالعات گسترده در زمینه‌های ژنتیک، میکروبیولوژی، بیوتکنولوژی، سلولی و مولکولی را فراهم ساخته و بستر مناسبی برای اجرای طرح‌های تحقیقاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی و پروژه‌های ملی و منطقه‌ای ایجاد کرده است.
رئیس آزمایشگاه جامع تحقیقات شرق کشور درباره دستگاه فلوسایتومتری برند BD FACSCalibur ساخت آمریکا گفت: فلوسایتومتری به‌طور گسترده در بخش‌های تحقیقاتی و آزمایشگاه‌های تشخیصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فناوری علاوه بر تشخیص و پیش‌آگهی بیماری‌ها، در ارزیابی درمان بدخیمی‌ها نظیر انواع سرطان‌ها، ردیابی آپوپتوز، نکروز و بقای سلولی، تعیین کمی میزان DNA و بررسی سلول‌ها در فازهای مختلف چرخه سلولی کاربرد دارد. این روش به محققان و پزشکان اجازه می‌دهد تا سلول‌ها را با دقت شناسایی و خصوصیات آن‌ها را ارزیابی کنند. در این فرآیند، تک‌تک ذرات معلق در یک جریان مایع پس از عبور از مقابل نور متمرکز لیزر بررسی می‌شوند. این دستگاه به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین تجهیزات تحلیل خصوصیات فیزیکی و شیمیایی سلول‌ها شناخته می‌شود و به‌ویژه در ایمنی‌شناسی، سرطان‌شناسی و بیولوژی مولکولی داده‌هایی دقیق و قابل اعتماد ارائه می‌دهد.
دکتر غیبی همچنین به کاربردهای دستگاه اولتراسانتریفیوژ (Ultracentrifuge) اشاره کرد و اظهار داشت:این دستگاه با اعمال نیروی گریز از مرکز بسیار بالا قادر است اجزای مختلف یک مخلوط را بر اساس اندازه، شکل و چگالی در سرعت‌های فوق‌العاده زیاد از هم جدا کند. اولتراسانتریفیوژها که گاهی تا صدها هزار دور در دقیقه می‌چرخند، توانایی جداسازی ذراتی نظیر ویروس‌ها، پروتئین‌ها، اسیدهای نوکلئیک و لیپوپروتئین‌ها را دارند که با سانتریفیوژهای معمولی قابل تفکیک نیستند. این فناوری نقشی کلیدی در تحقیقات زیست‌شناسی مولکولی، بیوشیمی، داروسازی و علوم پزشکی ایفا می‌کند و امکان مطالعه دقیق اجزای سلولی و مولکول‌های زیستی را فراهم می‌آورد.
وی درباره دستگاه تفرق نور پویا (DLS-Horiba) ساخت ژاپن نیز توضیح داد:این دستگاه ابزاری دقیق برای اندازه‌گیری اندازه ذرات در محلول‌های مایع به شمار می‌رود. با بهره‌گیری از تکنیک تفرق نور، این فناوری قادر است توزیع اندازه نانوذرات و میکروذرات را در مایعات مختلف بررسی کند. این روش به‌طور ویژه در مطالعات نانوپزشکی، داروسازی، بررسی پروتئین‌ها و نانوکپسول‌ها کاربرد دارد و امکان تحلیل سریع و دقیق نمونه‌ها را فراهم می‌سازد.
رئیس آزمایشگاه جامع تحقیقات شرق کشور در پایان تأکید کرد: امیدواریم با توجه به چشم‌انداز این مجموعه و برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی آزمایشگاه‌های جدید و خرید تجهیزات بیشتر، زمینه تربیت دانش‌آموختگان و متخصصان در حوزه‌های متنوع علمی فراهم شود و این مرکز بتواند نقش مؤثرتری در توسعه تحقیقات علمی کشور ایفا کند.
