اپیدمی مصرف دخانیات به طور روز افزون در کشورهای در حال توسعه در حال افزایش است امروزه کمپانی های تولید کننده محصولات دخانی، برای جذب مشتریان بیشتر از طریق ترفندهای تازه، محصولات جدیدی تحت عناوین سبک (لایت)، ملایم، کم قطران، بی ضرر را به بازار عرضه کرده اند.
دو سوم از درآمد خانواده های فقیر صرف خرید محصولات دخانی می شود و در مقابل، بیماریها، نقص عضو، از کار افتادگی و مرگ را به آنها تحمیل می سازد جوانان در گروه سنی 15تا 24 سال هدف اصلی کمپانی های تولید کننده محصولات دخانی هستند، تمام محصولات دخانی اعم از سیگار، پیپ، قلیان، چپق و ... مرگبار بوده و در دراز مدت اعتیاد آور می باشند گرچه نیمی از سیگاریهای جهان سیگار سبک، ملایم (لایت) مصرف می کنند ولی در نهایت از بیمارهای ناشی از مصرف سیگار می میرند.
700 میلیون کودک در جهان در معرض استنشاق تحمیلی دود سیگار والدینشان هستند با توجه به بیان این مطلب مهم و پیش رو بودن روز جهانی بدون دخانیات مهندس رضا فرحزاد مسئول برنامه محیط زیست معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص طرح کاهش مصرف دخانيات اهم اقدامات انجام شده در سال گذشته را که قرار است در سال جاری نیز این اقدامات اجرایی شوند را عنوان نمود.
تعطیل شدن یک هزار واحد عرضه قلیان در مشهد
شهر مشهد با بیش از 5/ 3 میلیون جمعیت و بالغ بر 5 میلیون زائر دارای حداقل یک هزار واحد عرضه قلیان به صورت رسمی و غیر رسمی بوده که این تعداد باعث جذب گردشگران و خانواده ها به این گونه اماکن می شد و این عمل جدا از افزایش بار بیماریهای قلبی و تنفسی باعث گسترش بزهکاری و جرائم در سطح شهر مشهد و به خصوص مناطق ییلاقی طرقبه و شاندیز شده بود که با توجه به حساسیت موضوع و دستور وزارت بهداشت موضوع ضمن طرح در فرمانداری و کمیته سلامت و امنیت غذایی استان و شورای تامین استان تمامی این مراکز جمع آوری و تعطیل گردید.
بسیاری از این مراکز با همکاری ادارات مرتبط تغییر شغل داده یا تخلیه شده اند در همین راستا ضمن فرهنگ سازی و هماهنگی با قوه قضاییه از استعمال قلیان توسط خانواده ها در پارکها جلوگیری به عمل آمده است در نهایت شاهد رضایت مندی مردم در پارکها و سطح مراکز واماکن عمومی هستیم.
در اجرای این طرح با مشکلاتی از جمله مقاومت متصدیان این صنف، تجمع در مقابل فرمانداری ها، شکایت ها همچنین درگیری ها و مقاومتها در مقابل تیم های اجرایی و مشکلات حضور تیم ها در منازل و مکانهای غیر مجاز بودیم که با همت و پشتکار همکاران بهداشت محیط و حرفه ای و اماکن نیروی انتظامی طرح به نتیجه رسید.
بر اساس اجرای این طرح 16 هزار و 912 قلیان جمع آوری، دو هزار و 94 بازدید و 925 مرکز عرضه تعطیل شد.
برنامه های هفته پیشگیری از مصرف دخانیات بر محور آموزش اجرا می شود
برگزاری جلسه شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر ،تهیه و تکثیر پمفلت با موضوع مضرات بهداشتی ناس و توزیع بین اعضای شرکت کننده در جلسه،برگزاری جلسه آموزشی در خصوص پیشگیری از اعتیاد و دخانیات برای کلیه بهورزان،برگزاری جلسه آموزشی در خصوص مضرات دخانیات به ویژه قلیان برای صنف آرایشگران زنانه،برگزاری همایش و فعالیتهای آموزشی برای مردم و اصناف،همایش پیاده روی در پارک بزرگ وکیل آباد و نصب بنر آموزشی در پارکها و گسترش اطلاع رسانی در معابر حاشیه شهر از جمله برنامه های هفته پیشگیری از مصرف دخانیات به شمار میر ود.
5 الی 11 خرداد هفته پیشگیری از مصرف دخانیات نامگذاری شده است.